Si basketbollist ai ishte lojtar skuadre, si artist ishte i hapur për debate. Tani që po hyn në mandatin e tij të tretë si Kryeministër i Shqipërisë, Edi Rama duhet thënë se i ka harruar të dy.
-Një reportazh nga Franziska Tschinderle, publikuar në gazetën zvicerane “Republik”-
“Shqipëria votoi, Shqipëria vendosi, Shqipëria fitoi”, tha Edi Rama në mikrofon. Të martën në mbrëmje në sheshin kryesor të Tiranës, Rama po qëndron në një foltore të rrumbullakët, pas tij statuja e heroit kombëtar shqiptar, Skënderbeu në kalë, përpara tij një masë e madhe me njerëz të ngazëllyer. Ai flet për një fitore historike, privilegjin për të udhëhequr Shqipërinë dhe për nënën e tij, e cila e sheh nga lart.
“Fitoi Partia Socialiste”, tha ai. Vendosi duart në foltore dhe dorën e djathë e vendosi në zemrën e tij. Në të njëjtën mbrëmje, u përhap lajmi në të gjithë botën që Shqipëria për të tretën herë si asnjëherë më parë, zgjodhi një qeveri të majtë.
Më vonë
56 vjeçari nuk është një ideolog. Para së gjithash ai është i vendosur. Në teori, kryeministri i Shqipërisë është një socialdemokrat. Në praktikë ai tërheq investitorë të huaj me argumentin se nuk ka ndonjë dëm të madh sindikal në vendin e tij.
Brohoritje për Kryeministrin dhe heroi popullor Skënderbeu zgjohet me kalin e tij.
Ideologët dhe programet e partive luajnë një rol dytësor për politikanët në Shqipëri.
Rama në betejën zgjedhore u shfaq me një kapele basketbolli, atlete të bardha dhe xhup.
Në 25 prill 2021, Rama siguroi një mandat të tretë në detyrë. Deri më tani asnjë politikan nuk e kishte bërë para tij.
Ai pati sukses ta bëjë këtë.
Çfarë përfaqëson ky njeri?
Shqipëria është një vend i vogël Ballkanik me 2.8 milion banorë. Deri në vitin 1990 ishte një diktaturë komuniste. Sot është një Republikë parlamentare në të cilën janë konsoliduar dy blloqe palësh ndërluftuese, që nga rënia e Murit.
Demokratët, të udhëhequr nga juristi Lulzim Basha. Dhe socialistët, të kryesuar nga Edi Rama, një artist, të udhëhequr që nga viti 2005. Në 25 Prill, partia e tij fitoi 49% të votave në zgjedhjet parlamentare dhe ai tani po merr një mandat të tretë si Kryeministër.
E mërkurë
Është dita pas fjalimit të madh të fitores. Duhet të ketë gëzim të madh.
Pa eufori, ai është i lodhur dhe i qetë. Zëri i tij është i qetë, madje edhe më i thellë se zakonisht. Pas tij varet portreti i Ismail Qemalit, kryeministri i parë i Shqipërisë, i pavarësisë 1912. Meqenëse mjekra e Ramës është e bardhë dhe pak më e gjatë, njerëzit në vend thonë se ai i ngjan babait themelues të shtetit. Me siguri që Ismail Qemali kishte mbajtur një kapele osmane, dhe Ramës i pëlqen të veshë një kapele basketbolli.
Ndërsa flet, ai shkarravit skica në letër. Kur u pyet se sa kohë kishte për bisedën me ne: “Le të shohim sa interesante do të jetë”.
Në një përleshje të zbehtë, Rama kishte lënë një studio TV pa asnjë fjalë pas pyetjeve të pakëndshme dhe i shpjegoi gazetarit gjatë bisedës: “Unë nuk kam ardhur këtu për të dëgjuar muhabetet tuaja”. Ka njerëz që thonë se tetë vjet në pushtet, katër me shumicë absolute, e ndryshuan Edi Ramën. Të tjerë televizione e trajtojnë si impulsiv.
Nëse e pyet Ramën për fitoren e tij, ai të tregon pozicione që mund të vijnë edhe nga trajneri i skuadrës së një ekipi sportiv. “Ne duhet të fitojmë dhe të punojmë për njerëzit. –Dhe fito përsëri dhe puno dhe fito përsëri”, thotë ai. “Partia Socialiste është një kampione në këtë”, thotë Rama.
Shqipëria është një vend në të cilin thuhet se mjekët janë të korruptuar dhe shërbimet shëndetësore të shtrenjta dhe pagesat e papunësisë nuk janë të mjaftueshme. Në vend të një programi social, Rama u premton njerëzve diçka ndryshe: aeroporte, ura dhe porte.
Mund të ndodhë që ai të jetë i suksesshëm?
Le të rikthehemi.
Përgjigja për këtë pyetje mund të gjendet në një fshat në jug-lindje të vendit me pemë molle në ara dhe rezervuarë me fuçi metalike në kodër. Edhe pse pak kilometra larg Tiranës-, është rreth 9 kilometra, duhen dy orë për të arritur këtu. Me Ramën kjo do të ndryshojë.
Ishte një mëngjes të mërkure, i lagësht dhe me re edhe njëmbëdhjetë ditë deri në zgjedhje. Truprojat sigurojnë një urë që shtrihet midis dy shkëmbinjve gëlqerorë mbi një grykë. Rama, vendosi duart në xhepat e xhaketës së tij.
Asnjë politikan në Ballkan nuk ka gjeneruar një shtrirje të tillë në rrjetet sociale, pasi ai ka rreth 361.000 ndjekës në Twitter dhe 1.3 milion në Facebook. Diaspora është e madhe, e vlerësuar 1.5 milion emigrantë shqiptarë jetojnë jashtë vendit. Tani Kryeministri po shkon për të takuar njerëz të vërtetë.
Ura në të cilën ai qëndron është një nga më të lartat në Ballkan. Ajo është pjesë e një projekti infrastrukturor 250 milion euro, Rruga e Arbërit, rruga e shqiptarëve. Tunele, rrugë dhe ura të sapo ndërtuara supozohet se lidhin rajonin e varfër me Tiranën. Një rajon i largët dhe i varfër. Kjo kohë e udhëtimit duhet të shkurtohet nga katër orë në një orë. Tirana nuk është më larg”, premton Rama.
Një urë për të ardhmen: një ditë makinat do të drejtohen këtu nga verilindja e vendit drejt kryeqytetit, Tirana.
Tunelit i mungon ndriçimi dhe asfalti. Në hyrje ka një portë që ruhet nga një oficer policie. Rama lejohet të kalojë nëpër tunel sot. Në betejën zgjedhore, bota është një pikë e ngushtë. Në periudhën e komunizmit shqiptar, makinat private ishin të ndaluara. Sot ka më shumë makina se sa mund të mbajnë rrugët. Asfalti është një tregues në këtë zonë. Përdoret për të matur nëse një politikan është i mirë për diçka apo jo. Askund si në male nuk është veçanërisht i vërtetë ky rregull.
Peshkopia, më parë ishte një cep i vogël tregu në qendrën administrative të rajonit. Në zgjedhje një fjalim është në pritje. Ka qindra vende të gatshme në stadiumin e futbollit. Nga ana tjetër, dikush valëvit flamurin britanik.
Rreziku më i madh është se gjithnjë e më shumë njerëz po largohen, në të gjithë Peshkopinë drejt Anglisë. Zona është një nga rajonet me nivelet më të larta të migrimit në të gjithë vendin.
Rama ka një përgjigje të thjeshtë për problemin: “Çdo emigrant që është i gatshëm të kthehet për të investuar në vend do të mbështetet me 5 mijë euro”.
Vilsoni mbështetet në derën e një berberhane, ku rruhen njerëzit dhe pihen cigare dhe tregon “Ka njerëz që paguanin 10 mijë euro për rrugën deri në Londër. Pse ata duhet të kthehen për 5 mijë euro”
Rama është pak si këngëtarja Rihanna, fitorja gjithmonë këndohet me “punë, punë, punë, punë.” Por kjo është pikërisht ajo që mungon këtu.
Një kamerier në Peshkopi fiton 6 euro në ditë. Ka një paketë cigare dhe një kafe në dorë dhe pret fjalimin.
Në Dibër qëndron mali më i madh i vendit, Korabi (2754 metra). Në histori dy burra me peshë erdhën në këtë vend. Heroi kombëtar shqiptar Skëndërbeu, i cili luftoi kundër osmanëve në mesjetë. Ahmet Zogu, mbreti i Shqipërisë nga 1928 në 1939.
Politika dhe pushteti ishte dhe është një shtëpi mashkullore në Shqipëri. Vendi nuk është qeverisur kurrë nga një grua, por gjithmonë nga burra të fortë. Princi Wilhem në 1914 “Princi i Shqipërisë”, Mbreti Zogu, Benito Mussolini, Adolf Hitler dhe më pas, për dyzet vjet, nga komunisti i pamëshirshëm Enver Hoxha. Babai i Ramës, një skulptor, gdhendi buste gjatë diktaturës.
Rama, si Ministër i Kulturës, 1998 kishte veshur pantallona të verdha dhe ndërtoi kinema. Si kryetar i Bashkisë së Tiranës (2000-2011) ngjyrosi ndërtesat gri, shembi ndërtesat e ngritura në mënyrë të paligjshme dhe i shkroi qytetit të tij një këngë Rap. Si kryeministër ai njoftoi se do të hynte në dialog me shoqërinë civile, shndërroi katin e pare të ndërtesës qeveritare në një galeri dhe ndërtoi një fushë basketbolli në oborrin e pasëm.
Ky është Rama siç e shihet nga jashtë Shqipërisë.
“Ai është një politikan i jashtëzakonshëm,” thotë politikani gjerman SPD, i cili udhëton në Shqipëri çdo dy muaj si këshilltar i parlamentit – dhe ai është figura që mishëron Shqipërinë në Europë.”
Ai konsiderohet si një reformator, që po ecën me shpejtësi si ndërtesat në të gjithë vendin. Ai ka fituar zemrat.”
Një shoqërues i ngushtë i Kryeministrit thotë: “Nuk ka më parti tjetër, por është vetëm Rama dhe ekipi e tij’.
Si adoleshent, Rama ishte një basketbollist profesionist. Sot ai është akoma në turne, prej stacionit në stacion.
Has Zogo i klubit të futbollit në Peshkopi tregon një majë mali të mbuluar nga dëbora. Stadiumi po shpërthen nga të gjithë anët. Për të parë një pamje më të mirë, të rinjtë ngjiten në çatitë e pallateve përreth. Rama e di se çfarë të rinjtë e palës tjetër shkruajnë nëpër mure për të. Shkronja blu që janë bërë thirrja e betejës së demokratëve të opozitës: Rama ik!
Në vend që të injorojë personin që thërret, i përgjigjet: “Edhe ata që bërtasin” Rama ik! Do të kalojnë nëpër atë tunel”. U drejtohet të rinjve. Ju doni që unë të shkoj. Po ku?” Duartrokitjet përplasen drejt tij.
Lëndina në Peshkopi është shkelur me baltë në qindra metra.
“Mirësevini në epokën e re, në epokën e re. Mirësevini në epokën e re, në epokën e re “.
Gjatë fjalës së tij, Rama projektoi epokën e re të premtuar në një ekran pas tij, lexoi blloqe apartamentesh dhe lexoi sisteme fotovoltaike, aeroporte dhe zona për këmbësorë, në formatin HD. Rama thotë “Do të ketë porta të reja në Shqipëri! – aeroplanët tanë do të fluturojnë mbi oqean.”
E gjithë kjo është larg Peshkopisë. Llamarina në tribunën e stadiumit të futbollit është e fryrë, suvatë po shkatërrohen. Por Rama nuk merret me politikat lokale. Ai tregon për portin në Durrës në bregdetin e Adriatikut, ku një sipërmarrës nga Dubai dëshiron të investojë 2.5 miliard euro. “Ky port do të tërheqë shumë njerëz që shpenzojnë shumë para”, premton Rama.
Shkodra, një qytet në Shqipërinë veriperëndimore, mund të ëndërrojë vetëm për investime të tilla. Rrugët nuk janë më të mira. Ringritja e qytetit është një punë e vështirë për Edi Ramën. Fitorja konsiderohet të jetë maja e malit për Lulzim Bashën, kreu i demokratëve të opozitës.
Ka të bëjë me historinë.
Shkodra, qendra e shqiptarëve katolikë, u ndëshkua veçanërisht ashpër gjatë diktaturës. Prifti hyn në burg për një Bibël, kishat u shndërruan në reparte ushtarake. Të gjitha fetë u ndaluan në të gjithë vendin, përveç njërës: marksizëm leninizmit.
Vetë Rama është katolik, gruaja e tij është myslimane dhe fëmija nga martesa e tij e mëparshme është ortodoks. “Fëmija ynë së bashku do të vendosë vetë në një moment se çfarë dëshiron të jetë”, thotë ai në intervistë “mbase ai do të bëhet Budist ose judist.”
“Unë besoj në Zot”, thotë ai.
Në ´90, ai përdori një metaforë tjetër dhe deklaroi: “Europa është feja jonë.”
Asnjë vend në “Festivalin” Ballkanit nuk është më proeuropian se Shqipëria.
Hapja e bisedimeve të pranimit do të vijë.
Nga Rama, një europian i deklaruar, gjithmonë mund të dëgjoni tonet kritike në distancën më të shkurtër të mundshme.
“BE është kthyer në një federatë të egoizmit kombëtar,” thotë ai në një intervistë me Republikën. Kur Rama flet për projektin europian, ai tenton të përdorë metafora të kujdesshme. BE po ecën nëpër një “shkretëtirë”, thotë ai. Kriza e migracionit e vitit 2015 i la një “mbresë” në fytyrë. Sidoqoftë, Rama thekson se beson në projektin europian. “Është një marrëdhënie zhgënjyese. Të dyja palët pohojnë se e duan njëri-tjetrin, por një martesë është ende në pritje”.
Një e ardhme në Bashkimin Europian është e mundur. Të gjitha palët në Shqipëri janë dakord.
Për çfarë diskutohet: e kaluara.
Kjo është ajo çfarë na thotë Bardh Spahia. Kirurgu kandidon në Shkodër për Demokratët. Në zyrën e tij në qendër, mbi një qendër estetike, ai na thotë i veshur me kostum dhe maskë: “Pas kthesës ne i falëm, por ata kurrë nuk kërkuan falje”. Ai e ka fjalën për ish-kuadrot e partisë dhe prokurorët e regjimit. Edhe sot e kësaj dite, ata janë në partinë e Ramës, thotë ai.
Dhe kështu rregulli i përgjithshëm zbatohet akoma. Ata që u persekutuan gjatë diktaturës dhe jetojnë në veri, zgjedhin PD.
Atë mbrëmje në prill, Rama erdhi në Shkodër për të thyer rregullin. “Unë, një komunist?!”, thërret ai në një mikrofon dhe shpërthen në të qeshura kumbuese. “Keni humbur mendjen?!” Pastaj ai flet për dy gjëra që i kanë dhënë formë biografisë së tij, për diktaturën dhe Dinamon e Tiranës.
Diktatura ishte, të thuash, Koreja e Veriut e Europës. Dinamo ishte klubi i basketbollit i Ramës. Hoxha e çoi vendin e vogël në vetizolim, vendosi gardhe dhe monitoroi brigjet. “Shqipëria ishte e rrethuar nga një mur”, thotë Rama për Republikën, “dhe ne duhej të hapnim dritare të vogla në mënyrë që të hynte pak guxim”. Sporti, më vonë arti. Ndonjëherë të dyja bashkë.
“Kam luajtur basketboll, sepse doja të largohesha nga vendi për të shkuar në një muze ose në një galeri arti”, kujton Rama. Ilir Trebicka, ish-kapiteni i ekipit të tij, thotë: “Pas çdo ndeshjeje ndërkombëtare na duhej të kthenim pasaportat tona”.
Trebicka është 69 vjeç sot. Ai ndau dhomën me kryeministrin aktual në lojërat ndërkombëtare, në mes të viteve ’80, në Paderborn, Gjermani Perëndimore. “E humbëm ndeshjen”, kujton Trebicka, “por darkuam në një restorant. Kamarieri solli bukë në tryezë dhe sa herë që kthehej shporta ishte bosh”. Ishte koha e ushqimit me racion në Shqipëri.
Socialdemokratët në Europë sot flasin për një Ramë krejt tjetër. “Ai u drejtua për darkë me kostum të bardhë vrapi dhe më pas urdhëroi verën më të mirë”, thotë një anëtar i Parlamentit Europian.
Në vitet 1990, Rama ishte ende ngushtë nga financat. Në atë kohë ai ishte një artist në Paris dhe ndau një apartament me Anri Salën, i cili ishte disa vjet më i ri. Ish-shoku i dhomës thotë: “Gjërat materiale nuk ishin kurrë të rëndësishme për Ramën”.
Sala, 47 vjeç, tani jeton në Berlin dhe ekspozon në galeri në të gjithë botën. Ai e ka njohur politikanin e sotëm që nga fëmijëria. Ai e quan atë mentor. Dhe kujton se si profesori i artit, Rama, në Akademinë e Arteve të Bukura tregoi një pikturë vaji, “Britma” nga Edvard Munch. Arti ekspresionist ndalohej në Shqipëri, ashtu si muzika rock ose librat e Nietzsche apo Agatha Christie. “Ishte një akt politik të tregoje këtë pikturë”, thotë Sala sot.
Një nga fotot e Ramës tani varet atje ku nuk do ta prisnit: në Tiranë, në studion e shkrimtarit Fatos Lubonja, një kritik i fortë i Kryeministrit.
“E dini, ne ishim miq të ngushtë dikur”, thotë Lubonja. Kur e takova? “Në 1991, menjëherë pasi u lirova nga burgu.”
Lubonja ishte një nga mijëra të burgosur politikë që u desh të punonin në minierat e bakrit gjatë diktaturës së Hoxhës. Ai kaloi 17 vjet në burg dhe në kampe. Arsyeja: Si 23-vjeçar ai shkroi një ditar kritik në lidhje me diktatorin. Në 1991, kur regjimi u shemb, Lubonja u la i lirë dhe takoi një “intelektual radikal”. “Le të bëjmë diçka të re, diçka vërtet antikomuniste”, mësohet të ketë thënë Rama në atë kohë.
Ishte koha e një përmbysjeje të madhe: u thyen statuja, u themeluan parti politike, ambasadat dhe cisternat e naftës u sulmuan. Rama organizoi debate në sallën e akademisë dhe shkroi artikuj për revistën kulturore të Lubonjës. Sot Lubonja mendon: Liberalët dhe të majtët në Europë do të verboheshin nga imazhi prej artisti i Ramës. Në të vërtetë, partia e tij po mbështetet në kontrollin e plotë. Si shembull, Lubonja citon një bazë të dhënash që u zbulua nga portali në internet shqiptar “Lapsi.al” gjatë fushatës zgjedhore dhe thuhet se ishte në pronësi të Partisë Socialiste. Ai përmban emrat, numrat e telefonit dhe adresat e 910 000 votuesve, si edhe komente rreth orientimit të tyre politik dhe punëdhënësit të tyre.
Lubonja lëviz nëpër iPhone-in e tij dhe lexon disa nga këto komente që qarkullojnë në shtyp.
Shtëpia e tij nuk është e legalizuar
Ka sklerozë
Nëna e tij është e punësuar në kishë
“Transparency International” flet për një “trend alarmues” për të përdorur të dhëna personale “për të ndikuar në rezultatet e zgjedhjeve”.
Rama flet për një keqkuptim. Bëhet fjalë për të shkuar derë më derë dhe për të ditur për nevojat dhe dëshirat e njerëzve.
“Krijimi i bazave të të dhënave për votuesit është një skandal,” thotë Lubonja, shkrimtari. E dyta fillon në ballkonin e tij.
Nga atje, ai mund të shikojë kulla gjithnjë e më të larta që ngrihen në ajër përreth Sheshit qendror Skënderbej. Thashethemet thonë se ato nuk janë aty për të jetuar, por për të pastruar para. Regjistrimet telefonike nga autoritetet hetimore italiane u bënë publike në janar 2021: Anëtarët e klanit të mafies kalabreze treguan interes për të investuar në industrinë e ndërtimit të Shqipërisë.
Tirana e Vjetër, me vilat dhe oborret e saj plot me pemë portokalli, po rrafshohet gjithnjë e më shumë me tokën.
Një të premte në mbrëmje, dy ditë para zgjedhjeve, pronarja Maja bën mbylljen: ajo mbyll derën, hedh raki për klientët dhe fillon të tregojë. “Ky nuk është një lokal”, thotë ajo, “por një institucion”.
Pub-i quhet “Noel”, sepse u hap në 25 dhjetor. Pantallona të kuqe Krishtlindjesh varen mbi shiritin dhe në mur, që janë ngjitur me qindra fletë gazetash: një letër e zverdhur nga Edi Rama e vitit 1995.
“Ka vetëm një gjë të vogël që mungon në Paris: ‘Noel’ dhe ti”.
Noel ka gati sa demokracia në Shqipëri. Bari është gjithashtu një dëshmitar bashkëkohor i ndarjes politike në vend. “Demokratët uleshin këtu dhe Socialistët atje”, kujton Maja, një grua me flokë të shkurtër e të zinj. “Ne i pamë ata të rriteshin këtu”, thotë ajo, sikur të ishin fëmijët e saj.
Sot fëmijët janë rritur dhe ende po grinden: PD u largua nga parlamenti dy vjet më parë dhe bojkotoi zgjedhjet lokale në qershor 2019. Lideri i tyre Lulzim Basha akuzon Ramën për mashtrim në zgjedhje, korrupsion dhe afërsi me krimin e organizuar.
48 orë para zgjedhjeve, Basha thërret mbështetësit e tij për herë të fundit në Tiranë. “E diela do të jetë dita e shenjtë e shqiptarëve!”, bërtet ai. Dhe: “Kjo nuk është Tirana e Edi Ramës! Është qyteti juaj!” Pastaj himni i opozitës pasohet nga folësit: “I pandalshëm” nga këngëtarja australiane e muzikës pop Sia. Fishekzjarret plasin, tullumbace blu ngrihen në qiell.
Blu dhe vjollcë.
Shqipëria është ndarë në këto dy ngjyra prej tridhjetë vjetësh. Veriu tenton të zgjedhë Bashën, jugu Ramën.
Thelbi i sistemit shqiptar: Nëse ka një rotacion midis partive të mëdha, jo vetëm qeveria ndryshon, por edhe gjithë nëpunësit civilë, drejtorët e shkollave dhe pozitat në komunitete, polici dhe administratë. Kjo është problematike, thotë Ditmir Bushati, ish-ministri i Jashtëm i Shqipërisë. Partia e tij Socialiste nuk arriti të asistojë as përsa i përket pabarazisë sociale dhe as ndarjes politike në vend. “Kushdo që shkon në fushata elektorale ose dëshiron të mbajë punën ose të gjejë një të tillë”, thotë Bushati.
Ishte Rama ai që e solli Bushatin, i diplomuar në Harvard, avokat dhe ekspert i BE-së, në parti në 2005 dhe më vonë e promovoi atë si ministër të Jashtëm. Pasi Bushati shprehu kritika publike, kryetari i partisë nuk e futi më në listën zgjedhore.
Në ndërkohë, telefoni celular i Edona Bilalit ra më 8 mars të këtij viti.
31-vjeçarja këshillon fillestarët për aplikimet e projekteve, nuk është anëtare partie: ajo aktualisht po bën doktoraturën në Austri. “Unë duhet të kisha paraqitur disertacionin tim në verë”, thotë ajo. “Por më pas Edi Rama më telefonoi”.
Bilali tani është e ulur në katin e dytë të selisë së PS në Shkodër dhe është dukshëm e tensionuar. Është e diel, 25 prill dhe qendrat e votimit do të mbyllen për gjashtë orë. Është një grumbull fletëpalosjesh para Bilalit. Në të, fytyra e saj dhe premtimi i saj zgjedhor: një klimë më e mirë për sipërmarrësit, investimet në turizëm dhe bujqësi, përparimi i grave. Çfarë të pëlqen te Rama? Ajo dëgjon dhe inkurajon ndryshuesit e rinj të karrierës. Është “prova e gjallë” që festa nuk është një “shfaqje me një njeri”.
Bilali dëshiron të kapërcejë konfliktet me PD sapo të jetë anëtare e parlamentit. Ajo tregon për dëshirën e saj që pasi të jenë numëruar votat, të gjithë kandidatët duhet të bashkojnë paqësisht duart.
Bilali thotë kështu katër ditë pasi një mbështetës socialist u qëllua për vdekje nga një mbështetës demokrat në Elbasan, një qytet në Shqipërinë e Mesme. Arsyeja: dyshohet për mashtrim zgjedhor.
Altini, një 30 vjeçar, gjithashtu flet për blerjen e votave.
Ose më saktë: pëshpëritje. Ai qëndron në korridorin e një shkolle fshati, 10 kilometra në veri të Shkodrës. Emri i saj është një luftëtar gueril i cili i rezistoi serbëve në Luftën e Parë Botërore. Sot fshatrat përreth shkollës janë në rezistencë kundër kryeministrit shqiptar dhe partisë së tij. Kabina në të cilën keni hedhur votën tuaj është bërë nga kartoni dhe gjithnjë shkruhet me të njëjtin numër: 9.9.9.9. Numri i partisë PD.
Altin është kryetar i disa fshatrave me rreth 12 000 banorë. “Çdo ditë,” thotë ai, “dymbëdhjetë prej tyre zhduken në Gjermani”. Nëse Rama fiton, atëherë edhe unë do të jetë në rrugës për atje “Betohem për këtë”.
Tri ditë më vonë, Altin është ende atje.
Partia e tij pranoi humbjen në zgjedhje, trazirat e menduara nuk u materializuan. “Unë dua të jem kryeministri i të gjithë shqiptarëve”, tha Rama në fjalën e tij. Të nesërmen, ai ulet në zyrën e tij me bllokun e skicave në prehër dhe zhvillon intervistën me Republikën.
Cila është përgjigjja e tij ndaj opozitës, e cila vazhdon ta akuzojë atë për manipulim të zgjedhjeve dhe korrupsion? “Asgjë fare”, thotë Rama. “Akuzat janë vetëm një fantazi”.