Martin Shkreli, sipërmarrësi farmaceutik shqiptaro-amerikan i akuzuar për rritjen astronomike të çmimit të një ilaçi që shpëton jetën, është përjashtuar përjetë nga industria farmaceutike dhe është gjobitur me 64.6 milionë dollarë nga një gjykatë amerikane.
Shkreli ishte shefi ekzekutiv i Turing Pharmaceuticals, një kompani që në vitin 2015 rriti çmimin e Daraprim, një ilaç që përdoret për trajtimin e Sidës, malaries dhe kancerit, me më shumë se 5000% dhe bllokoi konkurrentët gjenerikë.
Skandali që pasoi arriti të bashkonte Donald Trump dhe rivalen e tij presidenciale të atëhershme, Hillary Clinton, në dënim. Trump e quajti Shkrelin një “djalosh të llastuar” dhe Clinton kritikoi ashpër rritjen e çmimit nga ai.
Gjykatësja e qarkut amerikan Denise Cote në Manhatan vendosi pas një gjyqi ku Komisioni Federal i Tregtisë i SHBA dhe shtatë shtete kishin akuzuar Shkrelin, themeluesin e Vyera Pharmaceuticals, për përdorimin e taktikave të paligjshme për të mbajtur rivalët jashtë tregut.
Në një vendim prej 130 faqesh, Cote fajësoi Shkrelin për krijimin e dy kompanive, Vyera dhe Retrophin Inc, të dizajnuara për të monopolizuar barnat, në mënyrë që ai të mund të përfitonte “mbi kurrizin” e pacientëve, mjekëve dhe shpërndarësve, raporton reuters.
Ajo tha se skema e Daraprim ishte “veçanërisht e pashpirt dhe shtrënguese” dhe duhej një ndalim i përjetshëm për shkak të “rrezikut real” se Shkreli mund të bëhej sërish shkelës i rregullave.
“Sjellja antikonkurruese e Shkrelit në kurriz të shëndetit publik ishte flagrante dhe e pamatur”, shkruan në vendimin e tij gjyqtari. “Ai nuk është penduar. Ndalimi i tij nga mundësia për të përsëritur atë sjellje nuk është asgjë nëse jo në interes të drejtësisë”, thuhet më tutje.
As avokatët e Shkrelit dhe as FTC nuk iu përgjigjën menjëherë kërkesave për koment. Gjyqi pa juri u mbajt muajin e kaluar. Shkreli vuan dënimin me shtatë vjet burg për mashtrim me letrat me vlerë. Ai nuk mori pjesë në gjyq.
Vyera u themelua në vitin 2014 si Turing Pharmaceuticals, dhe bleu Daraprim nga Impax Laboratories Inc në vitin 2015.
Rregullatorët akuzuan Vyeran për mbrojtjen e dominimit të Daraprimit duke siguruar që prodhuesit e barnave gjenerike nuk mund të merrnin mostra për versione më të lira dhe duke i mbajtur rivalët e mundshëm nga blerja e një përbërësi kryesor.
Shtatë shtetet që iu bashkuan çështjes FTC përfshinin Kaliforninë, Illinoisin, New Yorkun, Karolinën e Veriut, Ohio, Pensilvani dhe Virxhinia.