Rudina Hajdari
Vendi ka nevojë për aleatët e saj, përfshirë SHBA, për të ndihmuar në luftën kundër autokracisë dhe korrupsionit.
Zëvendës ndihmës sekretari i DASH, Matthew Palmer, iu kërkoi liderëve të dy ish partive opozitare të Shqipërisë për të ndalur protestat e tyre të dhunshme kundër kryeministrit Edi Rama.
Që nga 12 maji, LSI dhe Partia Demokratike kanë organizuar protesta të vogla në qendër të Tiranës, të karakterizuara nga sulme të egra ndaj zyrtarëve në zbatim të ligjit. Përpjekjet e përsëritura për zjarrvënie të zyrës së kryeministrit Edi Rama janë dënuar fort nga OSBE dhe Bashkimi Europian.
“Sulmi me flakadanë dhe molotov ndaj oficerëve të policisë dhe ndërtesave publike nuk janë akte paqësore”, tha Palmer. “Ata që angazhohen në këto aktivitete të dhunshme po kryejnë një krim dhe duhet të mbajnë përgjegjësi”.
Vetëm tre orë pas deklaratës së Palmerit, rrugët e kryeqytetit të Shqipërisë ishin të mbuluara me gaz lotsjellës dhe 10 policë u plagosën.
Ndërsa popullsia jonë është një nga më të rinjtë në Evropë, nuk ka dyshim se elektorati ynë ndjen shumë pak besim te zyrtarët e vet publikë dhe në rastin më të keq ndjehet i tradhtuar nga kultura e patronazhit që përshkon zyrën publike. Pas trazirave më 8 qershor, Presidenti i Shqipërisë Ilir Meta njoftoi se zgjedhjet e planifikuara për 30 qershor do të shtyhen, në kundërshtim me Kushtetutën. Ky ishte objektiv i kërkuar nga të dy udhëheqësi, ai i Partisë Demokratike Lulzim Basha dhe nga ajo e LSI, Monika Kryhemadhi, e cila gjithashtu është gruaja e presidentit. Qeveria dhe opozita parlamentare votuan me shumicë dërrmuese për të bllokuar vendimin e Metës për t’i dhënë opozitës atë që donte, por institucionet tona mbeten shumë të dobëta për të ndaluar veprimet autokratike, nëse qeveritë e huaja nuk ndërhyjnë me vendosmëri për të forcuar demokracinë tonë.
Votuesit e Shqipërisë mund të ndikohen nga sjellja e politikanëve të tyre, por ata vazhdimisht janë më mbështetës ndaj objektivave të politikës së jashtme të SHBA në rajon. Ne shpresojmë që aleati ynë do të na ndihmojë për të forcuar demokracinë pluraliste që ne e çmojmë duke ndërmarrë hapa kundër individëve që e kundërshtojnë atë.
Mediat po i përshkruajnë protestat e dhunshme si reagim popullor i elektoratit shqiptar, por shqiptarët e zakonshëm, në të vërtetë janë thellësisht të zemëruar, heshtja e tyre e vërtetë lidhet me politikat partizane që e ka zënë në kurth Shqipërinë në mënyrë të dhunshme që nga viti 2013. Bojkoti parlamentar dhe trazirat, të udhëhequra nga Basha dhe Kryemadhi nuk kanë treguar vetëm një dritë të pahijshme të ish-opozitës së Shqipërisë, por ka ngritur dyshime rreth sundimit të ligjit në këtë vend.
Nga një hetim në Shtetet e Bashkuara dhe në Britaninë e Madhe, protagonisti e protestave, Basha do të përballet me akuza në një gjykatë të Tiranës për pastrim të parave dhe falsifikim dokumentesh. Këto akuza përfshijnë dërgimin e pagesave prej më shumë se 600,000 dollarë për lobistin e Partisë Republikane Nick Muzin nëpërmjet një ndërmarrjeje të quajtur Biniatta Trade, e cila është identifikuar nëpërmjet një hetimi të Mother Jones, që është përdorur si një mjet i mundshëm për të ndikuar zgjedhjet e 2017 në emër të qeverisë ruse. Por Basha nuk pranoi të shkonte në prokurori për të përgjigjur për akuzat, duke pretenduar se ato ishin të motivuara politikisht.
Hugo F. H. Stride, i cili këshillon qeverinë për Komisionin e Posaçëm të Reformës Zgjedhore të Shqipërisë, tha se konstatimi që veprimet e Bashës tregojnë se Shqipëria është portret i një shteti të paligjshëm që nuk përmbush kriteret e pranimit në BE, është i gabuar.
“Shumica dërrmuese e shtetasve që respektojnë ligjin e Shqipërisë, po ndëshkohen nga ligjbërësit europianë për veprimet e elitës së tyre politike”, komenton Stride me email nga Gjeneva. “Qëndrimi i zotit Basha që këto akuza janë të motivuara politikisht është i lodhur dhe i dobët, sinqerisht, sepse kjo ishte pikërisht mbrojtja e njëjtë e përdorur në për çështjen e vitit 2007, kur ai ishte Ministër i Transportit”.
Ashtu siç shkruan Federica M. Mogherini, nënkryetare e Komisionit Europian, në një raport të kohëve të fundit, e cili rekomandon që bisedimet e pranimit të fillojnë këtë verë, pengesa më e madhe për Shqipërinë në këtë fazë ka qenë “bojkoti i përsëritur i opozitës për aktivitetet parlamentare (që) ka ndikuar negativisht në punën e Kuvendit”.
“Gjykata Kushtetuese nuk ka qenë në gjendje të përmbushë mandatin e saj gjatë shumicës së periudhës raportuese për shkak të mungesës së kuorumit” shkruan Mogherini. “Gjykata duhet të ketë nëntë anëtarë, por vetëm një nga nëntë anëtarët e saj është në detyrë.” Një gjykatë e tillë në mënyrë të qartë nuk mund të gjykojë mbi çështjen e shtyrjes së zgjedhjeve të qershorit. Por zgjedhjet do të shtyhen, përveç nëse partnerët tanë ndërkombëtarë do të ndërhyjnë kundër figurave të fuqishme që mbizotërojnë jetën politike dhe tregtare në vendin tonë.
Studimi i Gallup në vitin 2018 tregon se dëshira e popullsisë shqiptare për të migruar në nivel global është tejkaluar vetëm nga Haiti, Libia dhe Sierra Leone. Ndërsa vendi po ecën me hapa të ngadaltë për çështjen e përfaqësimit të grave dhe minoriteteve në qeveri, politika në vend mbetet e dominuar nga një klasë elite. Ndërsa lidhjet e tyre me krimin e organizuar janë dokumentuar në mënyrë të plotë nga Departamenti Amerikan i Shtetit, qëndrimi i tyre ndaj qeverisjes pasqyron lidhjet me pushtetin që i paraprijnë rënies së komunizmit.
Për herë të parë në historinë e Shqipërisë, Uashingtoni D.C ka aftësinë për të zëvendësuar një elitë politike që as nuk favorizon interesat e popujve tanë, as nuk mbështetet nga qeveria e SHBA. Ne shpresojmë që Palmer do të tregojë se SHBA është ende e përkushtuar ndaj jetëgjatësisë dhe demokracisë së Shqipërisë, duke u dëshmuar si një partner i besueshëm kundër autokracisë dhe korrupsionit në këtë vend dhe jo një tigër në letër, që do të tolerojë sulme flagrante nga të fuqishmit në këtë demokraci të re.