Në një intervistë për JavaNews, nënkryetari i Kuvendit Agron Gjekmarkaj shprehet se bashkëpunëtorët e ish-Sigurimit dhe ish-funksionarët e tij duhet ta paguajnë të plotë faturën e tyre për përfshirjen në dënime politike.
Sa i përket pretendimit të Autoritetit të Dosjeve, se Ilir Meta figuron si kallëzues i shokut të tij të klasës pranë organeve të diktaturës, Gjekmarkaj shprehet se duhet të jetë vetë ish-presidenti që të kërkojë transparencë mbi ngjarjen.
Deputeti demokrat ndalet edhe tek grupi i deputetëve demokratë, që nuk i përkasin ‘Foltorës’. Ndër të tjera Gjekmarkaj thotë se PD duhët të bëjë diferencën me socialistët duke kërkuar jo vetëm hapjen e dosjeve, por edhe lustrim.
Bisedoi Ardit Rada
Z. Gjekmarkaj, mazhoranca ka paralajmëruar se në gusht mund të mblidhet për të miratuar ligjin që pengon kandidimin e ish-funksionarëve të PPSH dhe ish-bashkëpunëtorëve të Sigurimit të Shtetit. Do të merrnit pjesë në një seance të tillë? Dhe si do të votonit?
Unë vij nga një familje që i ka në pejza e të ndërthurura marrëdhëniet me persekutimin komunist. Ndjeshmëria për këtë temë është e lartë dhe dua sa më shumë dritë mbi të.
Një turravrap kësodore siç thuhet në pyetjen tuaj është i panevojshëm e grotesk pas 32 vitesh kur kjo gjë mund të bëhej 320 herë deri tani. Pret puna deri në shtator! Yxhymi dhe ambalazhimi i këtij fakti si urgjencë është thjesht propagandë.
Unë votoj çdo ligj që bën trasparencë mbi të kaluarën e regjimit komunist. Purifikimi etik i jetës publike e politike edhe pse shumë vonë kur atë punë po e bën biologjia le të ndodhë. Gjithmonë kam qenë në favor të hapjes së dosjeve, por faturën e diktaturës nuk mund ta paguajë vetëm një pjesë që janë bashkëpunëtorët. Natyrisht ata duhet ta paguajnë të plotë të veten, por sëbashku me punëtorët e Sigurimit dhe aparatit të diktaturës. Dekomunistizimi i Shqipërisë duhej bërë në vitin 1992. Tani të flasësh sot për të, ky është folklor dhe ngjan me ligjin famëkeq të vitit 1996 të PD për të penguar figurat e PS që të kandidonin në zgjedhje. Duket si iniciativë për goditje ad-personam.
A ka vuajtur Shqipëria pasoja konkrete nga mungesa e hapjes së plotë të dosjeve? Duket sikur shumë figura janë fshehur deri më sot…
Po besoj ka vuajtur shumë. Na ka munguar e vërteta që e bën të lirë një shoqëri. Na kanë bërë moral ata që nuk duhej. Por kjo nuk është më e keqja gjë. Më e rënda ka qënë përdorimi i tyre duke deformuar ADN-në e demokracisë dhe të shtetit, duke mos e bërë reale epersinë e lirisë ndaj shtypjes. Shqiptarët kanë të drejtë të dinë se kush qëndroi, kush u thye, kush u shndërrua në bishë për të mundur njeriun, kush ushtroi dhunë mbi kë, rrethanat, kontekstet! Vetëm mbi këtë dije ndërtohet një paqe sociale e vërtetë dhe ndërtohet një hierarki e emancipuar vlerash për të cilat një komb i qytetëruar ka nevojë.
Tashmë që Ilir Meta është rreshtuar në opozitë krah Sali Berishës, mendoni se kjo e forcon opozitarizmin në Shqipëri?
Opozitarizmi nuk është monopol as i Berishes as i Metës, por ata janë në të drejten e tyre të bëjnë opozitën që duan. Pesha në opozite vlerësohet nga kauzat dhe njerëzit që të mbështesin. Sigurisht opozita ka nevojë për sa më shumë njerëz, por edhe për risi e epërsi morale.
Mendoni se Autoriteti i Dosjeve ka të drejtë kur pretendon se I.M është pikërisht Ilir Meta? Si mund të verifikohet kjo?
Unë këtë nuk e di. E kam thënë edhe në një tjetër rast se nuk mund të bëhem zëdhënës i kësaj të “vërtete”! Si bëhen gjërat në Shqiperi të lind e drejta të jesh paragjykues dhe mosbesues shpesh. Meta i pari ka detyrimin të bëjë trasparencë duke ndjekur çdo rrugë ligjore që shteti shqiptar ofron. Po kaq të madh e kanë detyrimin institucionet e shtetit që të mos përdoren për qëllime politike. Ai duhet të kërkojë që nëse ekziston një dosje e bardhë apo me ngjyrë tjetër për të, të zbardhet e gjitha. Unë besoj që vetem rruga ligjore e ndan gënjeshtrën nga e vërteta! Duke parë diskurin e Metës besoj që ai drejt saj mund të shkojë. Deklaratat politike vet-shtojnë mjegullën.
Zoti Gjekmarkaj! Sot që flasim, si merren vendimet tek grupi i deputetëve që nuk i janë bashkuar “Foltores” dhe cili është qendrimi për këtë çeshtje?
Pyetja më e vështirë në botë. Nuk e di si merren vendimet dhe se si shkohet drejt iniciativave, projektligjeve apo komisioneve hetimore! Ndodh që të sjellin një letër për ta firmosur, ose të merr sekretarja e grupit në telefon dhe thotë është ky projektligj për t’u firmosur e protokolluar! Nuk e kuptoj ku formësohet dhe ku buron mendimi politik në këto raste.
Ndonjëherë i shoh në Facebook të ndonjë kolegu. Di mirë që një pjesë e konsiderueshme e deputetëve vinë nga familje të persekutuara dhe janë të interesuara që të ballafaqohen me dosjet, të shuajnë zërat se këtu qenkësh kontigjenti më i madh i bashkëpunëtorëve të Sigurimit, që më duket shpifje e ndyrë dhe aluzion komunist. PD në këtë pikë duhet të bëjë diferencën me PS duke kërkuar fort përveç hapjes edhe lustrim për të gjithë mekanizmin shtypës të diktaturës, për hetues, gjykatës e prokurorë ende në organet e drejtësisë apo në grupin parlamentar të mazhorancës!