25 mijë të vdekur për një vit, rrugët më të rrezikshme në BE janë në…Ballkan

Vendet e Evropës Lindor kanë numrin më të madh të viktimave nga aksidentet rrugore për frymë në të gjithë Bashkimin Evropian, zbulojnë të dhënat. Por numri i përgjithshëm i vdekjeve në të gjithë bllokun është përgjysmuar në dy dekadat e fundit, raporton Euroneës. Pak më shumë se 25.000 njerëz humbën jetën në rrugët e Bashkimit Europian gjatë vitit të kaluar, sipas shifrave të publikuara nga Këshilli Evropian i Sigurisë së Transportit. Në vitin 2001, më shumë se 55 mijë persona vdiqën në aksidente rrugore në rrugët e BE.

Në atë kohë, vendet e Balltikut ishin veçanërisht të rrezikshme me Lituaninë dhe Letoninë që regjistruan 236 dhe 202 vdekje për një milion banorë, shifrat më të larta në bllok. Por pas 17 vjetësh, dyshja e vendeve Balltike ka bërë përparime, duke ulur numrin e vdekjeve në BE. Përmirësimi i madh Letonez ishte i mjaftushëm për ta larguar vendin nga lista e zezë e vdekjeve të aksidenteve rrugore.

Këtë rekord e mori Bullgaria me 87 vdekje për një milion banorë, ndërsa Rumania është dhe më keë, me 96 persona të vdekur në aksidente për një milion banorë. Megjithatë, edhe këto vende kanë bërë përmirësime të dukshme vitetet e fundit. Anglia ka ulur ndjeshëm numrin e viktimave në rrugë, duke u bërë një nga vendet më të sigurta në BE, shprehet raporti.

Vitin e kaluar, Britania kishte 28 vdekje për 1 milion banorë, ndërsa Suedia 32, krahasuar me nga 61 vdekje për Britaninë në vitin 2011, dhe 60 për Suedinë. Ishulli i vogël i Maltës, është i vetmi vend i BE, që ka rritje në raportin e viktimave të aksidenteve rrugore. Përgjatë periudhës 2001-2018, nurmi i viktimave në aksidentet rrugore në Maltë është rritur me 12.5%. Vitin e kaluar vdiqn 18 persona në rrugët e Maltës, ose mesatarisht 38 persona për një milion banorë, duke u bërë vendi i pestë më i sigurt i bllokut.

Analiza e Washtington Post: Ballkani po tradhtohet nga BE

Washington Post i ka kushtuar një artikull të veçantë marrëdhënieve të BE-së me Ballkanin Perëndimor dhe cështjes së integrimit, duke konkluduar se BE duhet të hapë negociatat për Shqipërinë dhe Maqedoninë. Në një analizë të gjatë Washington Post thotë se BE ka 16 vite që i premton Ballkanit, por asgjë nuk është bërë deri më sot. “Përgjatë 16 viteve të fundit, Brukseli i ka premtuar vendeve të Ballkanit Perëndimor, që janë edhe rajoni më vulnerabël i Kontinentit të vjetër, se e ardhmja e tyre është në Bashkimin Euorpian, por gjatë vitit të fundit, Brukseli ka kryer një rrokullisje të madhe, duke vënë dyshim idenë e zgjerimit”, thuhet në shkrimin me titullin “Si Bashkimi Evropian po e tradhton Ballkanin Perëndimor”. Sipas shkrimit të Jasmin Mujanovic, politiolog i specializuar në politikën e Europës Juglindore, tema e zgjerimit është zhdukur nga axhenda e liderëve të BE, ndërsa kujton edhe rrezikun rus, kinez dhe turk në Ballkan.

“Ndërsa shtetet anëtare hyjnë në zgjedhjet e Parlamentit Europian, Komisioni Europian pa asnjë pengesë e ka hedhur idenë e vitit 2025 si data e ardhshme më e hershme për një raund të ri zgjerimi. Por në Paris, Emmanuel Macron është i qartë: Nuk do të ketë zgjerim, të paktën jo në të ardhmen e parashikueshme. Edhe në Berlin, zgjerimi është bërë politikisht një temë toksike”, vazhdon analiza.

Por Washington Post thotë se BE ende mund të ndryshojë kursin dhe këtë mund ta bëjë duke hapur negociatat me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut. “Ajo duhet të fillojë formalisht negociatat e anëtarësimit me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë dhe të paktën të lejojë statusin e kandidatit të Bosnjes. Kjo do të stabilizojë njëkohësisht anijen.

Detyra e madhe, megjithatë, është krijimi i një plani afatgjatë të qëndrueshëm për rajonin, i cili do të sjellë jo vetëm një angazhim të besueshëm ndaj normave dhe praktikave liberale-demokratike, por edhe një pengesë të fuqishme ndaj pëlqyrave të Rusisë”, thuhet në shkrim.

E për këtë, Washington Post analizon që nëse BE rrëshqet nga komuniteti euro-atlantik, liderët europianë do të fajësojnë vetëm veten e tyre. Nëse BE nuk zgjerohet, politika e Ballkanit shumë shpejt do të bëhet e dëshpëruar dhe e rrezikshme, sidomos për vetë Bashkimin Europian.

Trazira në Ballkan, nëse BE nuk çel dyert për Shqipërinë

Gazeta prestigjioze Financial Times parashikon se Ballkani do të përfshihet nga protestat dhe trazirat, në rast se Bashkimi Europian nuk do të ndezë dritën jeshile për hapjen e negociatave me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut.

Artikulli më shumë, vë theksin te pritshmëria që kanë këty dy vende, veçanërisht Maqedonia e Veriut, e cila dha një shembull pozitiv në të gjithë Rajonin duke miratuar një marrëveshje historike me Greqinë, dhe natyrisht që pret një shpërblim nga BE. Por, ndërkohë, shkruan Financial Times, nëse Maqedonia e Veriut pranohet dhe Shqipëria lihet në pritje, atëherë kjo do të nxisë lëvizjet nacionaliste për Shqipërinë e Madhe.

“Një lëvizje e tillë do të ishte njësoj sikur t’i hidhje benzinë zjarrit të ndjenjave nacionaliste mbarë shqiptare. Politikanët dhe aktivistët në Shqipëri e Kosovë do të braktisnin shpresat e anëtarësimit në BE dhe do të përqafonin kauzën e Shqipërisë së Madhe në mënyrë më të hapur. Kjo do të ndikonte në përpjekjet për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve mes Serbisë dhe Kosovës por edhe në zbutjen e tensioneve mes boshnjakëve, serbëve dhe kroatëve në Bosnie Herzegovinë,” shkruhet në Financial Times.

Ballkani, sipas gazetës, është një terren pjellor për ndërhyrjet e ndërkombëtarëve, duke qenë se kohët e fundit ka tërhequr vëmendjen e Rusisë, Turqisë dhe Kinës.

Gazeta paralajmëron Bashkimin Evropian që të tregojë kujdes me vendimet që do të marrë në Samitin e Qershorit, ndonëse kritikët e zgjerimit ankohen për cilësinë e dobët të demokracisë dhe rendin ligjor në Ballkan.

Pavarësisht këtyre kritikave, Financial Times argumenton se ligjvënësit evropianë duhet të marrin parasysh edhe entuziazmin e qytetarëve ballkanas për zgjerimin.

“Besimi i të gjithë rajonit tek Bashkimi Evropian dhe entuziazmi i popujve për reformat e vështira do të zbehet nëse Bashkimi Evropian nuk jep një sinjal pozitiv. Çdo gjë tjetër do të nxiste trazira në Ballkan dhe do të dëmtonte Bashkimin Evropian. Në fund, blloku do t’i bëjë dëm vetes,” shkruhet në gazetë.

Samiti i Berlinit dhe trashëgimia e Merkelit në Ballkan

Konferenca e Ballkanit që zhvillohet të hënën në Berlin ka tërhequr fort vëmendjen e shtypit gjerman. Mjaft gazeta i kushtojnë vëmendje sidomos çështjes së Kosovës – toni sundues – jo ndryshim kufijsh në Ballkan.

Një artikull i përbashkët i tre politikanëve gjermanë, Peter Beyer (CDU), Josip Juratovic( SPD), dhe Manuel Sarrazin (Të Gjelbrit) me titull “Jo ndryshime kufijsh në Ballkan botohet të hënën nga gazeta gjermane Frankfurter Allgemeine Zeitung. Aty deputetët e Bundestagut theksojnë se të dy presidentët, ai i Kosovës, Thaçi dhe presidenti serb, Vuçiq kanë propozuar këmbimin e territoreve përgjatë vijës etnike për të zgjidhur konfliktin mes të dy vendeve. “Ne e refuzojmë këtë propozim, sepse zonat e përcaktuara etnikisht janë vizion i rrezikshëm nacionalistësh që mendojnë në kategori racore, e që e kanë çuar njëherë rajonin në luftën më të përgjakshme të historisë europiane të pasluftës. Propozimi është antikushtetues dhe vendos pikëpyetje mbi multietnicitetin e Kosovës. Kushtetuta e Kosovës e përcakton qartë mosndarjen e vendit.”

Më tej tre politikanët gjermane theksojnë, se ky propozim do të ishte kapitullim para vlerave europiane. “Prandaj ky propozim duhet të hidhet poshtë qartësisht.”…”Ne kemi mësuar, se paqja e vërtetë është e mundur, vetëm me ato shoqëri, që e gjejnë forcën tek pluralizmi, toleranca, mosdiskriminimi dhe të drejtat e veçanta për pakicat. Për çështje etnike nuk mund të ketë zgjidhje territoriale. Ky parim mbetet për ne i patundur.”

Ndërsa gazeta tjetër gjermane, Süddeutsche Zeitung nën titullin “Eksperimente shpërthyese” shkruan se në debatin për një zgjidhje të konfliktit mes Kosovës dhe Serbisë u fut në axhendën e ditës edhe ndryshimi i kufijve, e sipas kësaj qetësia do të vendosej, nëse veriu i Kosovës i banuar me serbë do të bashkohej me Serbinë dhe zonat e banuara me shqiptarë do të shkonin si këmbim tek Kosova. “Por këtu duhet të bien këmbanat e alarmit.” Autori vlerëson qëndrimin e qartë të kancelares Merkel në këtë çështje. “Është merita e Angela Merkelit që gati e vetmja ishte që që nga fillimi doli kundër kësaj. Sepse kush vë në pyetje kufijtë, ndez sërish fitilin në fuçinë e barutit Ballkan. Ai rrezikon, madje provokon shpërthimin e konflikteve të reja në shtetin e tre etnive, Bosnje-Hercegovinë, deri në Maqedoninë e Veriut me pakicën e fortë shqiptare. Në mënyrë të panevojshme konfirmohen në fund me konceptin e ndryshimit të kufijve ata nacionalistë, të cilët në luftërat e viteve 90-të, megjithë brutalitetin nuk mundën të arrinin qëllimin e tyre të shteteve homogjene etnike.”

Edeh gazeta Die Welt i kushton vëmendje konferencës së Ballkanit. Nën titullin “Merkel mbron trashëgiminë e saj në Ballkan”, theksohet se kancelarja synon të pengojë ripërcaktimin e kufijve në rajon. “Shqetësimi për një nga rajonet më të pastabilizuara të Europës është konstante e politikës së jashtme të Merkelit….Që nga fillimi Merkel ndoqi një politikë konsekuente në Ballkan….Berlini e kuptoi vonë, se Vuçiq me një fushatë të zgjuar ia doli të bënte për vete për idenë e këmbimit të territoreve të ngarkuarën e BE për Politikën e Jashtme, Federica Mogherini, një liberale e majtë. Italianja dëshiron që ta kurorëzojë me një projekt të madh mandatin e saj që po shkon drejt fundit, e që mund të interpretohet si hap drejt pajtimit në rajon. Por në zyrën e kancelares i tremben të kundërtës: Një ndarje e plotë mes shqiptarëve dhe serbëve në Kosovë nuk mund të arrihet. Çdo ndryshim kufijsh do të çonte në një debat të ri për ndryshime të tjera, në akte kërcënuese, armatim, në rastin më të keq edhe në luftë. Merkel punon me durim për të kundërtën…Por a është Merkel aq e fortë, që t’i japë fund debatit për kufij të rinj? Përgjigjen për këtë do ta japë takimi të hënën.”

Frankfurter Allgemeine Zeitung i kushton po të hënë një analizë me titull “Trump, Kosova dhe loja me median” zhvillimeve në Ballkan para Konferencës së Berlinit.

“Para disa javësh presidenti serb Aleksandar Vuçiq mori një letër nga Uashingtoni. Donald Trump uronte për festën kombëtare dhe shtonte, se sipas qëndrimit amerikan, njohja e dyanshme duhet të jetë baza e çdo procesi normalizimi mes Kosovës dhe Serbisë. Ky është një korrigjim i habitshëm i pozicionit amerikan, sepse në vitin 2018, këshilltari i Trumpit për sigurinë, John Bolton kishte thënë, se nëse Serbia dhe ish-provinca e saj e pavarësuar ndërkohë do të binin në ujdi për zgjidhjen e konfliktit, Uashingtoni nuk do t’i pengonte….Por a mendon kështu edhe presidenti serb? ‘Ky është qëndrimi i tij e ai nuk mund të pranohet prej nesh kaq thjesht. Por ne e kemi regjistruar interesin e tij, ta zgjidhim këtë temë kaq të vështirë për ne’, komentoi Vuçiq deklaratën e Trumpit.”/Marrë nga Deutsche Welle