Pandemitë që shokuan botën

AKTUALITET


Përgatiti Eduard Zaloshnja

Pandemia HIV/AIDS (2005-2012)

Të vdekur: 36 milionë

Për herë të parë virusi HIV u identifikua në Kongo më 1976. Por nga 1981 filloi të përhapej në Europë dhe Amerikë. Mori përmasat e pandemisë në periudhën 2005-2012. Aktualisht, rreth 33 milionë njerëz e kanë virusin HIV, por në shumicën e rasteve mbahet në kontroll me një regjim të fortë medikamentesh.

Gripi i Hong Kongut (1968)

Të vdekur: 1 milion përveç Kinës (gjatë Revolucionit Kulturor, ishte e vështirë të dilnin të dhëna nga Kina)

U shkaktua nga varianti H3N2 i virusit të gripit. Rasti i parë u konfirmua ne 13 korrik 1968 në Hong Kong. Gjysmë milion njerëz vdiqën vetëm në Hong Kong (1 në çdo 6 banorë). 500 mijë të tjerë vdiqën në Azi, Australi, Europë dhe Amerikë.

Gripi Kinez (1956-1958)

Të vdekur : 2 milionë

U shkaktua nga varianti H2N2 i virusit të gripit. Rasti i parë u shfaq në Kinë më 1956 dhe u përhap në gjithë botën deri në vitin 1958. Vetëm në SHBA, vdiqën 70 mijë banorë nga ai grip.

Gripi spanjoll (1918-1920)

Të vdekur : 20 -50 milionë

Rreth 1/3 e popullsisë botërore u infektua nga ai virus. Gjysma e të vdekurve prej tij u regjistruan në 6 muajt e parë. E veçanta e atij gripi ishte se pati më shumë viktima në moshat e reja e të mesme, se sa te fëmijët dhe pleqtë.

Kolera e Gjashtë (1910-1911)

Të vdekur: 800,000+

Origjinën e pati në Indi, nga u përhap në Azi, në Afrikën veriore, në Europën lindore dhe Amerikën e Veriut.

Gripi aziatik (1889-1890)

Të vdekur: 1 milion

U shkaktua nga varianti H3N8 i virusit të gripit. Rastet e para u zbuluan në maj 1889 në Turkestan (Azia qendrore). U përhap me shpejtësi në të gjithë botë, por gjysma e të vdekurve ishte në Rusi.

Kolera e tretë (1852–1860)

Të vdekur: 1 milion

Origjinën si zakonisht e pati në Indi, në luginën e lumit Gang, dhe u përhap me shpejtësi në Azi, Europe, Amerikë të Veriut dhe Afrikë. Mjeku John Snow identifikoi ujin e papastër si mjetin e transmetimit të sëmundjes.

Murtaja e Zezë (1346-1353)

Të vdekur: 75 – 200 milionë

Origjinën e pati në Azi, por u shpërnda në gjithkund përmes pleshtave të minjve që popullonin anijet tregtare. Fillimisht sëmundja pushtoi qytet porte e më pas u përhap në brendësi të vendeve.

Murtaja e Justinianit (541-542)

Të vdekur: 25 milionë

Mendohet se shfarosi gjysmën e popullatës së atëhershme të Europës. Kryesisht ishte e përhapur në Perandorinë Bizantine dhe portet mesdhetare. Në Konstandinopojë vdisnin nga 5 mijë veta në ditë në pikun e pandemisë.

Murtaja antonine (165 p.e.r.)

Të vdekur: 5 milionë

Shkaku real ende është i panjohur. Ushtarët romakë e sollën sëmundjen nga Mesopotamia, duke shkaktuar gjithsej 5 milion viktima në Perandorinë Romake.



Skip to toolbar