Kuvendi nuk “fal” Metën, e rrëzon edhe për Akademinë

Komisioni për Edukimin dhe Mjetet e Informimit Publik ka rrëzuar me shumicë votash dekretin e Presidentit Meta për rishikim të ligjit mbi Akademinë e Shkencave. Dekreti u rrëzua në komision me 12 vota, ndërsa vetëm një votë ka dalë pro Presidentit. Ashtu siç pritej dekretet e kthyera mbrapsht nga Meta, do të kalojnë në komisione dhe më pas të miratohen në Kuvend me një shumicë të thjeshtë votash, pa u bllokuar nga presidenti.

Më 9 gusht, presidenti Meta kthehu për rishqyrtim ligjin për Akademinë e Shkencave me arsyetimin se i cenonte kompetencat dhe ndryshimet nuk janë mbi parimet e shteti të së drejtës dhe forcimit të pavarësisë së institucioneve por mbi interesa të personave të veçantë. Meta theksoi në relacionin shoqërues se Presidenti është organi i emërtesës për emërimin e Kryetarit të Akademisë së Shkencave dhe kjo kompetencë e kurrsesi nuk mund të derivohet dhe as të kufizohet nga asnjë organ tjetër. Në nga arsyetimet e tjera të presidentit për kthimin e ligjit është edhe përplasja e roleve edhe hierarkisë së Akademisë së Shkencave me Institucionet e Arsimit të Lartë.

Kreu i shtetit Ilir Meta, më 12 korrik, refuzoi të dekretojë Skënder Gjinushin si kryetar i Akademisë së Shkencave për shkak se në kohën kur është zgjedhur kryetar i kësaj akademie, Gjinushi ka mbajtur njëkohësisht edhe postin e kryetarit të Partisë Social Demokrate. Kjo vëren presidenti bie në kundërshtim me kushtetutën dhe me statusin e anëtarit dhe kryetarit të Akademisë së Shkencave, të cilët nuk duhet të kenë poste politike. Kjo nxit përplasje mes tij dhe akademisë, por dhe vetë Gjinushit, i cili u shpreh vendimi i Metës është “nul” dhe jo ligjor.

“MË CENON KOMPETENCAT”, META KTHEN LIGJIN PËR AKADEMINË E SHKENCAVE

“Më cenon kompetencat”, Meta kthen ligjin për Akademinë e Shkencave

Në më pak se 12 orën Presidenti Meta i ka kthyer qeverisë dy ligje atë për “Akademinë e Shkencave” dhe ndërtimin me koncesion të rrugës Orikum –Dukat. Duket se Meta nuk ka ndërmend ta ndalë luftë e tij me Kuvendin dhe këtë e tregoi edhe të premten pasdite me kthimin për rishqyrtim të ligjit për “Akademinë e Shkencave”.

Në argumentet e tij, Meta thekson se një prej neneve të këtij ligji i cenon atij kompetencat , pasi bën një përmbysje të autoriteteve dhe rolit të organeve kushtetuese që nuk gjen asnjë mbështetje në Kushtetutën e vendit. Meta thekson se Presidenti është organi i emërtesës për emërimin e Kryetarit të Akademisë së Shkencave dhe kjo kompetencë e kurrsesi nuk mund të derivohet dhe as të kufizohet nga asnjë organ tjetër. Madje presidenti cilëson se nuk mund të vendosen as afate për emërimin e kryetarit të Akademisë së Shkencave.

‘Nuk mundet që një organ i Akademisë së Shkencave të shqyrtojë dhe të shprehet me vendim për Dekretet e Presidentit të Republikës, pasi kjo nuk është e parashikuar në Kushtetutë. Afatet dhe mekanizmat zhbllokues të proceseve në raste të caktuara, duhet të vendosen në Kushtetutë. Kushtetuta nuk parashikon për procesin e emërimit të Kryetarit të Akademisë së Shkencave, as afate, as mekanizma zhbllokues dhe as institucione të tjera që mund të marrin vendim për dekretet e Presidentit të Republikës për këtë çështje. Presidenti i Republikës është organi i emërtesës për emërimin e Kryetarit të Akademisë së Shkencave dhe kjo kompetencë e Kreut të Shtetit kurrsesi nuk mund të derivohet dhe as të kufizohet në një vendimmarrje të dytë të ndonjë institucioni apo organi tjetër, kushdo qoftë ai. Kjo tejkalon kompetencën e parashikuar shprehimisht në dispozitën kushtetuese duke dhënë përparësi një akti juridik me fuqi më të ulët.” – shkruan Meta

Në nga arsyetimet e tjera të presidentit për kthimin e ligjit është edhe përplasja e roleve edhe hierarkisë së Akademisë së Shkencave me Institucionet e Arsimit të Lartë. “Akademia e Shkencave dhe anëtarëve të Asamblesë së saj, u jepet një rol jo vetëm koordinues, por dhe mbikëqyrës ndaj veprimtarisë shkencore të institucioneve të arsimit të lartë. Nëse qëllimi i ligjvënësit është që i gjithë procesi i kërkimit shkencor të udhëhiqet nga Akademia e Shkencave atëherë ai duhet të zyrtarizohet në mënyrë që të mos sjellin në praktikë interpretime mbi rolin, veprimtarinë apo produktet që dy institucione autonome, si Akademia e Shkencave dhe institucionet e arsimit të lartë kanë apo realizojnë.” shprehet Meta.

Kreu i Shtetit gjithashtu nuk la pa sulmuar qeverinë duke thënë se në fakt miratimi i këtij ligji dhe ndryshimet e tij nuk janë mbi parimet e shteti të së drejtës dhe forcimit të pavarësisë së institucioneve por mbi interesa persiane të personave të veçantë për shkak të rrethanave aktuale. Kujtojmë se më herët Meta nuk dekretoi emërimin e Skënder Gjinushit në krye të Akademisë së Shkencave, gjë që nxit përplasje mes tij dhe akademisë, por dhe vetë Gjinushit.

Lexo këtu dekretin e plotë.

Meta nuk dekretoi Gjinushin, Akademia e Shkencave nuk njeh aktin e tij: I pavlefshëm

Akademia e Shkencave ka reagua pas vendimit të presidentin Meta për të mos dekretuar Skënder Gjinushin në krye të këtij institucioni. Në njoftimin që Akademia e Shkencave ka shpërndarë për shtyp thuhet se akti i presidenti është i pavlefshëm dhe në kundërshtim me ligjin duke hedhur poshtë pretendimet e ngritura nga presidenti.

Akademia e Shkencave ka deklaruar se do të mbledhë asamblenë e saj për t’i kërkuar kreut të shtetit të shqyrtojë edhe njëherë këtë vendim.

“Këshilli Ekzekutiv pasi u njoh me dekretin e Presidentit të Republikës nr. 11223 datë 11.07.209 konstatoi:

Pavlefshmërinë absolute të këtij dekreti si akt i dalë në kundërshtim flagrant me ligjin; mungesën e çdo mjeti ligjor me ligjin e ASH për të vepruar pas një refuzim emërimi; ngërçin juridik të krijuar midis faktit se kemi një Kryetar të zgjedhur nga Asambleja e ASH me një vendim të formës së prerë, pra të pacenueshëm e ndërkohë të paemëruar; faktin se pengesa e vetme për emërimin e kryetarit të zgjedhur, sipas arsyetimit të dekretit është mos bërja efektive e dorëheqjes para kandidimit më datë 24.05.2019 çka nuk është e vërtetë.

Vendosi të mbledhë Asamblenë e ASH, për të shqyrtuar e miratuar propozimin e Këshillit Ekzekutiv për t’i kërkuar Presidentit të Republikës rikonsiderimin e emërimit të Kryetarit të zgjedhur nga ajo Asamble më datë 24/05/2019.” – thuhet në njoftimin e ASH.

Presidenti Ilir Meta, ditën e premte, refuzoi të dekretojë Skënder Gjinushin si kryetar i Akademisë së Shkencave për shkak se në kohën kur është zgjedhur kryetar i kësaj akademie, Gjinushi ka mbajtur njëkohësisht edhe postin e kryetarit të Partisë Social Demokrate. Kjo vëren presidenti bie në kundërshtim me kushtetutën dhe me statusin e anëtarit dhe kryetarit të Akademisë së Shkencave, të cilët nuk duhet të kenë poste politike.

Edhe Skënder Gjinushin është shprehur pas vendimit të Metës se është më “nyl” se dekreti i zgjedhjeve duke sqaruar se vendimi i presidentit Meta nuk është ligjor, pasi ka vetëm rol honorifik në rastin e kryetarit të Akademisë së Shkencave dhe rektorit të universitetit.

META REFUZON GJINUSHIN, MIKUN E TOM DOSHIT, PËR AKADEMINË E SHKENCAVE

Gjinushi zgjidhet në krye të Akademisë së Shkencave mes polemikave dhe akuzave

Mes polemikash nga akademikët dhe akuzave të opozitës sot janë realizuar zgjedhjet në Akademinë e Shkencave. Kandidati i vetëm Skënder Gjinushi është zgjedhur Kryetar i Akademisë së Shkencave, por që më herët, PD, nëpërmjet nënkryetarit të saj, Edmond Spaho kishte paralajmëruar se nuk do e njohin rezultatin dhe se e gjithë gara ishte një manipulim kriminal. Megjithatë, kjo nuk i ka ndaluar 44 akademikët që të votojnë për 4 vende vakante në këtë institucion, ku më i rëndësishmi është posti i kreut të Akademisë. Ashtu siç pritej secili është zgjedhur në detyrën për të cilën kandidoi, konkretisht;

– Skënder Gjinushi, Kryetar i Akademisë së Shkencave

– Vasil Tole, Zv/kryetar i Akademisë së Shkencave

– Salvador Bushati, sekretar

– Neki Frashëri, Kryetar i Seksionit të Shkencave të Natyrës

Katër kandidatët u zgjodhën me shumicë votash, ku Gjinushi arriti të mbledhë 35 vota pro dhe 6 vota kundër, megjithëse ishte kandidati i vetëm.

Nënkryetari i Partisë Demokratike Edmond Spaho deklaroi se farsa e zgjedhjeve në Akademinë e Shkencave është paralajmërimi i asaj që kryeministri Edi Rama ka planifikuar më 30 qershor. Ai tha se PD do të angazhohet sapo të ketë përgjegjësinë qeverisëse për zhbërë ilegjitimitetin dhe do nisë një proces të vërtetë reformimi. Ai tha se zgjedhjet farsë në Akademinë e Shkencave janë dëshmi se si pushteti i injorancës dhe i krimit kërkon të sundojë me çdo çmim mbi elitën. Spaho i cilësoi këto zgjedhje si manipulim kriminal, dhe simbol tragjik të emergjencës demokratike me të cilën përballet vendi ynë.

Por, nuk ishte vetëm PD që kundërshtoi zgjedhjet, pasi edhe akademiku Artan Fuga ka shkruar për zgjedhjet që u mbajtën sot në Akademinë e Shkencave të Shqipërisë. Me një deklaratë për mediat, akademiku Fuga thekson se nuk do të pranojë puçin institucional dhe krimin elektoral në Akademinë e Shkencave si dhe kryesinë e dalë prej zgjedhjeve farsë. Ai e cilëson ditën e sotme si e “premtja e zezë për fushën e shkencës në Shqipëri”.