Nga Eduard Zaloshnja
Sipas një studimi të John R. Lampe, Prodhimi i Brendshëm Bruto (PBB) në tokat shqiptare para pavarsisë (në vitin 1911) ishte i barazvlefshëm me 100 franga franceze për frymë. Krahasimisht, PBB-ja e Gjermanisë ishte e barazvlefhsme me 1000 franga për frymë. Fqinjët tanë ballkanikë, Serbia e Bullgaria, e kishin nga 250 franga për frymë. Ndërkohë Rumania e kishte 300 franga për frymë, Hungaria 400 franga për frymë dhe Çekia 700 franga për frymë.
Duke shfrytëzuar të dhënat publike të CIA-s amerikane (CIA WORLD FACTBOOK), shohim se në vitin 2017, renditja e vendeve të mësipërme mbetet e njëjtë për treguesin e PBB-së për frymë, me të vetmin ndryshim se Bullgaria është shkëputur pak nga Serbia (Shihni Tabelën 1).
Po si mund ta krahasojmë situatën e sotme ekonomike me atë të para një shekulli?
| PBB PER FRYME | ||
| 1911 (në Franga) | 2017 (në Dollarë) | |
| Shqipëri | 100 | 4,554 |
| Serbi | 250 | 5,852 |
| Bullgari | 250 | 8,065 |
| Rumani | 300 | 9,856 |
| Hungari | 400 | 14,204 |
| Çeki | 700 | 20,168 |
| Gjermani | 1000 | 45,975 |
Mënyra më e thjeshtë është duke përdorur si pikë referimi Gjermanië, ekonominë më të zhvilluar në Europën kontinentale, si atëherë, edhe sot. Duke llogaritur PBB-në për frymë të çdo vendi si përqindje ndaj asaj të Gjermanisë, mund të shohim nëse ekonomitë e tyre i janë afruar apo larguar ekonomisë lider të Europës.
Siç mund të shihet në Grafikun 1, PBB-ja për frymë e Shqipërisë ka mbetur sa 10% e asaj të Gjermanisë edhe pas një shekulli. Ndërkohë të gjitha vendet e tjera kanë qenë më afër Gjermanisë para një shekulli, në krahasim me sot. Largimi më dramatik vërehet në Çeki, e cila para një shekulli e kishte PBB-në për frymë sa 70% e asaj të Gjermanisë, ndërsa sot e ka sa 44% e asaj të Gjermanisë.
