Kryeqyteti shqiptar ku përplaset historia e çuditshme dhe e ardhmja e ndritur e vendit. Me këto fjalë e nis artikullin kushtuar Tiranës gazeta prestigjoze amerikane New York Times, e cila i bën një përshkrim të bukur ndryshimeve që ka pësuar vitet e fundit kryeqyteti shqiptar, por edhe potencialit për një të ardhme të shkëlqyer.
Artikulli i publikuar në gazetën më me influencë në SHBA thotë se gjatë pesë viteve të fundit, Shqipëria është cilësuar nga turistët si ai vendi i rrallë: një qoshe thuajse fare e pazbuluar e Europës, me një kryeqytet kozmopolitan, me restorante të reja, dyqane dhe galeri, që përzihen me trashëgiminë thuajse surrealiste të së kaluarës.
“Për të kuptuar përplasjen e epokave në Tiranë mjafton të vizitoni Sheshin Skënderbej, i rinovuar së fundi me shatërvane dhe pllaka të trëndafilta graniti, që mban mbi vete xhaminë me minare të Shekullit të XVIII, një Kishë Orthodhokse shqiptare në formë kubeje e hapur në vitin 2012, një sërë ndërtesash qeveritare që jehojnë arkitekturën fashiste të Italisë së Mussolinit dhe një monolith brutal ku ndodhet Muzeu Historik Kombëtar”, shkruan gazetari i New York Times, Alexander Lobrano.
Mandej, artikulli përshkruan shkurtimisht të kaluarën e vështirë të Shqipërisë nën sundimin Osman dhe komunist, e më pas gumëzhimat e para të një zgjimi kulturor në 1991. “Tirana mund të mos jetë një skenë e fortë avantgarde, por ngacmon guximshëm me ikonoklasikën e saj – Piramida, një monument i madh kushtuar Hoxhës në qendër të qytetit, është sot një vend i njohur për skateboarder – dhe dëshirën për të jetuar, me të cilën ka joshur shumë turistë”, vijon artikulli i prestigjozes amerikane.
Më tutje, New York Times bën një sugjerim të zgjuar për turistët, se çfarë duhet të vizitojnë ata në Tiranë: ai veçon hotelin “The Plaza” në qendër të qytetit dhe “The Rooms Hotel”, fare afër Bllokut, një zonë që nën regjimin e Hoxhës ishte i pavizitueshëm nga njerëzit e thjeshtë. Për ata që duan të shijojnë kuzhinën e mirë shqiptare, Restoranti “Mullixhiu” është zgjedhja e parë, por edhe “Oda” për një byrek të shpejtë.
Ferma “Uka” në periferi të Tiranës veçohet në artikull si një vend ku prodhohet verë si e qëmotit Kallmet. Kurse për ata që duan të dinë më shumë për historinë dhe kulturën shqiptare, kanë dy opsione: Muzeun Historik Kombëtar dhe Amfiteatrin e Durrësit.
Pjesë nga shkrimi i New York Times, botuar në 6 shtator 2019:
Në kryeqytetin shqiptar, aty ku përplaset historia e çuditshme dhe e ardhmja e ndritur e vendit
Pesë vitet e fundit, Shqipëria është cilësuar nga turistët si ai vendi i rrallë: një cep thuajse fare i pazbuluar i Europës (me rreth 265 milje vijë bregdetare). Vendi i vogël Ballkanik shtrihet përgjatë brigjeve të Adriatikut dhe Jonit, përballë takës së çizmes së Italisë dhe më pak se 45 minuta me target nga ishulli grek i Korfuzit. Së fundmi, në bregdet janë hapur resortet e para e teksa plazhet e qytetit të Sarandës dhe Vlorës po bëhen gjithnjë e më të rehatshme, po ashtu edhe Tirana – kryeqyteti i vendit, me një popullsi mbi gjysmë milionë dhe 22 milje tokë – po zhvillohet si një qytet kozmopolitan, me restorante të reja, dyqane dhe galeri, të cilat përzihen me trashëgiminë thuajse surrealiste të së kaluarës së qytetit. Për të kuptuar përplasjen e epokave në Tiranë mjafton të vizitoni Sheshin Skënderbej, i rinovuar së fundi me shatërvane dhe pllaka të trëndafilta graniti, që mban mbi vete xhaminë me minare të Shekullit të XVIII, një Kishë Orthodhokse shqiptare në formë kubeje e hapur në vitin 2012, një sërë ndërtesash qeveritare që jehojnë arkitekturën fashiste të Italisë së Mussolinit dhe një monolith brutal ku ndodhet Muzeu Historik Kombëtar.
E banuar në kohë të lashta nga fiset Ilire dhe Greke, Shqipëria kaloi më shumë se katër shekuj si pjesë e Perandorisë Osmane. Pas 1912, u shndërrua në një monarki me prirje fashiste, e mandej, me mbarimin e Luftës së Dytë Botërore, një shtet komunist i sunduar nga diktatori famëkeq Enver Hoxha. Në 1991, një vit pas shumë prej fqinjëve të saj nga Blloku i Lindjes, vendi zhvilloi zgjedhjet e para demokratike, e po ashtu ndjeu gumëzhimat e para të një zgjimi kulturor. Tirana mund të mos jetë një skenë e fortë avantgarde, por ngacmon guximshëm me ikonoklasikën e saj – Piramida, një monument i madh kushtuar Hoxhës në qendër të qytetit, është sot një vend i njohur për skateboarder – dhe dëshirën për të jetuar, me të cilën ka joshur shumë turistë. “Ka shumë potencial”, thotë Flori Uka, një verëbërës i shkolluar në verilindje të Italisë, i specializuar në prodhimin e verës së qëmotshme nga rrushi Kallmet, që rritet në periferi të qytetit. “Kemi qenë të izoluar për një kohë të gjatë, por sot njerëzit kreativë kanë mundësi të bëjnë atë që duan. E përthithin shpejt të renë”.
Shkrimin e plotë e lexoni këtu: