Macron nderon Kadarenë: Pasuroi dialogun, forcën e shpirtit europian

AKTUALITET


Pallati Elysee në Paris, në emër të presidentit të Francës Macron ka shprehur ngushëllimet e tij për ndarjen nga jeta të Ismail Kadare.

“Këtë të hënë vdiq një shkrimtar që mishëronte, me jetën e tij, me veprën e tij dhe me personalitetin e tij, pasurimin e dialogut, forcën e shpirtit europian dhe vokacionin e mikpritjes të Francës. Shkrimtari franko-shqiptar Ismail Kadare na la.


Ai ishte prej atyre që shkrimin e shihte si betejë; prej atyre për të cilët çdo fjalë dilte nga heshtja, prej të cilëve çdo rradhë rrezikonte të shprishte procesverbalin e tyre, prej të cilëve që çdo roma kërcënonte të ishte epitafi i karrierës së tyre.

Sepse ai jetoi dhe krijoi një njeri të lirë në një vend që nuk ishte : Shqipëria sovjetike e pas luftës, nën prangat e ferrit të Enver Hoxhës.

Por zbulimi i letërsisë, hapi për adoleshentin një botë të re. Duke lexuar Servantesin, Homerin dhe Gogolin, ai krijoi bastionin e vet të rezistencës intelektuale.

Ashtu si indoktrinimi i profesorëve të letërsisë nuk e zuri dhe atë, si në Universitetin e Tiranës dhe në Institutin Gorki të Moskës, tempull i letërsisë zyrtare. Në vend që ti bashkohej rradhëve të trupës “së elitës së realizmit socialist” ato që e thërrisnin, ai ju bashkua lirisë së stilit. Romani i tij i madh I 1963, Gjenerali i Ushtrisë së Vdekur, u tolerua sepse tematika e tij çarmatosi me onirizmin e saj etiketën komuniste. Zhvarrosja e ushtarëve të Luftës së Dytë Botërore nga një prift dhe një general italian, nën shiun shqiptar që nuk resht së rëni. Më pas erdhi “Përbindëshi”, në 1965 dhe “Dimri” në 1973 të cilët e bënë atë një të përjashtuar sepse denonconin shtypjen intelektuale të Tiranës dhe gjetiu. Dy herë i akuzuar për nxitje rebelimi ai kaloi një periudhë të qetë pune vetjake.

Pas “Pallatit të ëndrrave” në 1981 zëre se u shpall « armik i popullit ». I ndaluar për botim dhe vendosi të kërkonte azil politik.

Atëherë ai ju kthye vendit që kishte përkthyer i pari librat e tij, i pari vend i pasionuar pas veprës së tij në të gjitha frontet. Me redaktorin e tij, Claude Durand, botues i Fayard, ai planifikoi një arratisje të madhe drejt Francës në 1990, pas rënies së murit të diktaturës. Arratia e tij nxiti protestat e para studentore prej dyzet vitesh.”- shkruhet ndër të tjera në komunikatën e Elizesë.

Kujtojmë se vetëm para ca kohësh Macron dekoroi në Tiranë Kadare me “Oficer i lartë i Legjionit të nderit”.




Skip to toolbar