Tërmeti, Banka Botërore 100 milionë dollarë Shqipërisë

Drejtori Ekzekutiv për Shqipërinë në Bankën Botërore, Patrizio Pagano, në një intervistë për Zërin e Amerikës, u shpreh se tërmeti do të ketë efekte në ekonominë e vendit në aspektin afatshkurtër. Sipas tij, pasi të bëhet vlerësimi i dëmeve, Banka Botërore është gati të bëjë një livrim të shpejtë të dy huave që kapin vlerën prej 100 milionë dollarësh dhe që do të përdoren sipas prioriteteve të qeverisë.

“Në rastin e Shqipërisë, ka një portofol ekzistues projektesh që nuk janë livruar ende e që mund të ripërshtaten për të zgjidhur disa nga problemet. Më e rëndësishmja, ka dy hua të politikave të zhvillimit, një prej të cilave sapo është miratuar nga bordi dhe tjetra është ende duke u përgatitur, që do të jenë gati për t’u livruar shumë shpejt. Këto hua janë instrumente në mbështetje të buxhetit të qeverisë në përgjithësi dhe vlera e tyre shkon në gati 100 milionë dollarë. Këto janë fondet më të gatshme që mund të dislokohen sapo të kemi një shifër të vlerësimit të dëmeve dhe në bashkëpunim me qeverinë do të vendosen përparësitë”, tha Patrizio Pagano.

I pyetur nëse Banka Botërore po i jep mendim Shqipërisë në lidhje me shkurtimin e shpenzimeve, me qëllim përdorimin e parave për rindërtimin, Pagano është shprehur se në këtë drejtim nuk ndërhyn. Megjithatë, ai shton se Banka Botërore ka një limit të fondeve që jep për situata të tilla. “Këto janë vendime që i takojnë qeverisë shqiptare dhe Banka Botërore nuk ndërhyn në këto vendime. Banka është aty për ta ndihmuar qeverinë në çfarëdo vendimi që merr. Sigurisht që ne kemi një limit të fondeve që mund të japim në situata të tilla, por Banka nuk jep rekomandime se çfarë duhet të bëjë konkretisht qeveria”, tha Pagano.

Sipas tij, pasojat në ekonominë shqiptare do të jenë në disa drejtime. Së pari ai thekson se Prodhimi i Brendhshëm Bruto në tremujorin e parë kur ndodh ngjarja, do të jetë dramatikisht i ulët. “Zakonisht në situata të tilla, Prodhimi i Brendshëm Bruto për tremujorin kur ndodh ngjarja, do të jetë dramatikisht e ulët për arsye të uljes së prodhimit. Pra për vitin 2019 ekonomia do të ketë pasoja nga kjo ngjarje dhe ka të ngjarë që kjo të përçohet edhe në tremujorin e parë të vitit të ardhshëm”, tha Pagano.

Por, sipas tij, me nisjen e rindërtimit, ekonomia e vendit pritet të rimëkëmbet. Madje, Drejtori i Bankës Botërore për Shqipërinë e shikon në këndvështrimin pozitiv tërmetin, pasi sipas tij, banesat që do të rindërtohen do të jenë të qëndrueshme dhe do të ketë një ekonomi më të qëndrueshme në të ardhmen.

“Normalisht pas disa tremujorësh, fillon rindërtimi dhe ekonomia mëkëmbet. Në përgjithësi nuk do të parashikoja ndonjë efekt të madh pasi kjo nuk do të ndikojë ndoshta në tendencën që ka vendi. Unë e shoh këtë ngjarje edhe si një mundësi pasi me rindërtimin, ndërtesat e reja do të jenë më të qëndrueshme dhe do të ketë një ekonomi më të qëndrueshme në të ardhmen. Është e vështirë të thuash se kur do të ndodhë mëkëmbja, pasi nuk kemi akoma vlerësimin e dëmeve. Dhe Shqipëria nuk është i vetmi vend që vuan pasoja të tilla. Në aspektin afatshkurtër do të ketë pasoja por nuk pres që ato të jenë aty në aspektin afatgjatë”, tha ai.

Banka Botërore kundër Bashës: PPP-të nuk janë të këqija

Banka Botërore shprehet kundër letrës së Bashës ku kërkon mosfinancimin e PPP-ve nga bankat shqiptare, duke i cilësuara si marrëveshje korruptive. Banka Botërore tha se PPP-të nuk janë të këqija, por kanë nevojë për më shumë transparencë në mënyrën e menaxhimit të tyre. Për financimin e PPP-ve, tha Banka Botërore, vendosin vetë bankat në bazë të kushteve dhe plotësimit të kritereve të tyre.

“PPP nuk janë një gjë e keqe, pasi asnjë vend nuk i përmbush të gjitha nevojat infrastrukturore vetë, çështja është si i menaxhoni, transparenca, përfitimet dhe përparësitë. Ajo ku duhet të investojnë apo jo bankat, ua lë atyre, se çdo bankë kur vendos shikon se çfarë ka kuptim për ata. Kemi një sektor mjaft të gjallë në Shqipëri. Nuk duhet të themi që nuk duhet të ketë PPP, por t’i bëjmë ato më transparente“- tha përfaqësuesja e Bankës Botërore për Ballkanin Perëndimor Maryam Salim.

Më herët edhe Guvernatori i Bankës së Shqipërisë, Gent Sejko tha që Basha të mos shqetësohej pasi nuk ka vend për alarm apo indicie për pastrim parash. Kreu i PD-së Lulzim Basha iu drejtua me një letër, akt i paprecedentë në histori, Guvernatorit të Bankës së Shqipërisë dhe të gjithë bankave të nivelit të dytë të mos financojnë PPP-të, pasi përdoren për pastrimin e parave.

Në lidhje me rritjen ekonomike, përfaqësuesit e Bankës Botërore gjatë një konference në Tiranë, ulën pritshmëritë dhe për këtë bën fajtor krizën politike.

“ Fillimisht u parashikua në nivelin e 3.7% rritja ekonomike, më pas u ul në 3.5% dhe tani ka rishikim të rritjes ekonomike në 2.9%. Paqëndrueshmëritë politike shkaktojnë pasiguri në zhvillimin e biznesit. Ka pasur ngadalësim të konsolidimit fiskal, vazhdoni reformat për konsolidim. Vendi duhet të nxis eksportet dhe duhet të zbatojë reformat strukturore” tha përfaqësuesja e Bankës Botërore

BASHA, PRESION BANKAVE: MOS FINANCONI PPP E RAMËS

Banka Botërore: Shqipëria po plaket me ritme të shpejta

Një skenar i Bankës Botërore mbi projeksionet e popullsisë së Shqipërisë në tri dekadat në vijim tregon se vendit po i vjen pleqëria në mënyrë jo të natyrshme.

Popullsia mbi 60 vjeç pritet të rritet shumë shpejt duke arritur sa 45% e popullsisë në moshë pune, 15-65 vjeç.

Ajo që për vende të zhvilluara të Evropës ka ndodhur për dekada, në Shqipëri po ndodh brenda vitit. Në vitin 2018, raporti i varësisë së të rinjve (raporti i popullsisë 0-14 vjeç me popullsinë 15-64 vjeç) ka shënuar rënie në krahasim me vitin 2017, nga 26,0% në 25,4%, ndërsa raporti i varësisë së të moshuarve (raporti i popullsisë 65+ me popullsinë 15-64 vjeç) ka shënuar rritje nga 19,4% në 20,1% për të njëjtën periudhë.

Banka Botërore parashikon se deri në vitin 2050, pensionistët do të jenë sa gjysma e popullsisë në moshë pune, shkruan gazeta DITA. Por, duke qenë se jo e gjithë popullsia në moshë pune punon, me shumë gjasa, numri i pensionistëve do t’i afrohet numrit të personave që punojnë. Ky tranzicion demografik në të cilin është futur vendi, lajmëron vështirësi për skemën e pensioneve në një periudhë jo të largët.

Projeksionet e Bankës Botërore përfshijnë zhvillimet nga viti 1967 dhe parashikime deri më 2050. Raporti i varësisë ndaj të moshuarve në vitet 1970 ka qenë vetëm 8% dhe ka qëndruar në këto nivele deri në vitet 1990. Por me ndryshimin e regjimit komunist, popullsia e vendit u përfshi në tranzicion, me lëvizje të shumta të popullsisë brenda dhe jashtë vendit dhe mbi të gjitha, me rënie të numrit të lindjeve. Raporti i varësisë për moshat e vjetra arriti në mbi 20% vitin e kaluar, duke u rritur më shumë se parashikimet.

Në vitin 2011, kur u bë censi i fundit, varësia e të rinjve ndaj popullsisë në moshë pune ishte 30% dhe për të moshuarit 17%. Përqindja e fëmijëve do të ulet më tej (në 17% në vitin 2020, gjysma e përqindjes së vitit 1989) dhe ajo e të moshuarve do të trefishohet në 15% krahasuar me vitin 1989, shkruan Monitor.

Praktikat e vendeve të tjera që kanë kaluar tranzicione të ngjashme të popullsisë, kanë vërtetuar se konsumi udhëhiqet nga moshat e reja. Në kohën e “babyboomers” pas Luftës së Dytë Botërore, për fëmijët 0-14 vjeç në SHBA u shpenzuan 400 miliardë dollarë më shumë se për grupmoshat e tjera.

Ndryshimi i popullsisë në favor të moshave të vjetra nuk është lajm i mirë për kompanitë e teknologjisë që kanë konsumatorë pararojë të rinjtë.