Sondazhi Real Story: A duhet ndërruar Kushtetuta për të kufizuar Presidentin?

Në kushtet që Presidenti akuzohet se po keqpërdor pozicionin dhe kompetencat, cila është rruga për ta vetëpërmbajtur atë?

Shumë juristë mendojnë se ka vetëm një mënyrë; kufizimi i përkohshëm i kompetencave të tij. Pra një ndryshim kushtetues.

Mbi 94 deputetë votuan të premten rezolutën kundër dekretit të Metës, çka i siguron maxhorancës shumicën e nevojshme të votave për të ndryshuar Kushtetutën.

Por a do ta bëjë maxhoranca atë? Ose më saktë a duhet të përdorë maxhoranca edhe këtë mjet? Votoni në sondazhin e Realstory.al

A duhet ndërruar Kushtetuta për të kufizuar Presidentin?

Isaraj: Meta, 10 shkelje Kushtetutës, “Zoti të ndihmoftë”

Ish-deputeti i PS Arben Isaraj, analizon shkeljet që Ilir Meta i bëri Kushtetutës me dekretin e anulimit të zgjedhjeve të 30 qershorit. Ai e nis analizën duke cituar Kushtetutën, me betimin që Presidenti bën mbi ligjin themelor të shtetit në momentin që merr detyrën.

“Në Republikën e Shqipërisë sipas nenit 88/11 të Kushtetutës, presidenti fillon detyrën pasi bën këtë betim para Kuvendit: “Betohem se do t’i bindem Kushtetutës dhe ligjeve të vendit, do të respektoj të drejtat dhe liritë e shtetasve, do të mbroj pavarësinë e Republikës së Shqipërisë dhe do t’i shërbej interesit të përgjithshëm dhe përparimit të Popullit Shqiptar”. Presidenti mund të shtojë edhe: “Zoti më ndihmoftë”, shkruan Israraj.

Më tej, analiza vijon me një tjetër moment. Isaraj shprehet se “në momentin që ky betim shkelet, Kuvendi merr autoritetin nga Kushtetuta, të gjykojë mosbindjen presidenciale ndaj Kushtetutës e Ligjit dhe Vendimin e tij t’ia dërgojë Gjykatës Kushtetuese për gjykim”, shkruan Ai. Ndërsa cilëson se “Është Gjykata Kushtetuese ajo, që vërteton fajësinë e Presidentit të Republikës dhe deklaron shkarkimin e tij nga detyra”.

Më pas, Isaraj, duke u shprehur se “Presidenti nuk i është bindur normave të Kushtetutës dhe Kodit Zgjedhor në fuqi”, rendit 10 shkeljet, që sipas tij, Ilir Meta i bëri Kushtetutës. “1.Është shkelur pika 3 e Nenit 1 të Kushtetutës, që sanksionon periodicitetin e zgjedhjeve. 2. Është shkelur Neni 3 i Kushtetutës”, duke mos respektuar dhe mbrojtur por cënuar bazat e shtetit, sidomos : dinjitetin e njeriut, të drejtat dhe liritë e tij, rendin kushtetues etj”.

“3.Është shkelur Neni 4 i Kushtetutës i cili sanksionon se, Kushtetuta është ligji më i lartë në Republikën e Shqipërisë dhe dispozitat e Kushtetutës zbatohen drejtpërsëdrejti, përveç rasteve kur vet Kushtetuta parashikon ndryshe. 4.Është shkelur neni 15 i Kushtetutës i cili sanksionon, se të drejtat dhe liritë themelore të njeriut janë të pandashme, të patjetërsueshme e të padhunueshme dhe qëndrojnë në themel të të gjithë rendit juridik, e për këtë arsye organet e pushtetit publik, në përmbushje të detyrave të tyre, duhet të respektojnë të drejtat dhe liritë themelore të njeriut, si dhe të kontribuojnë në realizimin e tyre”.

“5.Është shkelur Neni 45/4 i cili sansionon se, “Çdo shtetas që ka mbushur tetëmbëdhjetë vjeç, qoftë edhe ditën e zgjedhjeve, ka të drejtën të zgjedhë dhe të zgjidhet”. 6.Është shkelur Neni 86 i Kushtetutës, me Dekretin nr. 11199, datë 10.06.2019 “Për shfuqizimin e Dekretit nr.10928, datë 05.11.2018, “Për caktimin e datës së zgjedhjeve për organet e qeverisjes vendore”, pasi Presidenti i Republikës si Kryetar i Shtetit nuk ka përfaqësuar unitetin dhe interesin e përgjithshëm të popullit në vendimmarrjen e tij”.

“7.Është shkelur pika (gj) e Nenit 92 të Kushtetutës, pasi Presidenti me Dekretin nr. 11199, datë 10.06.2019 “Për shfuqizimin e Dekretit nr.10928, datë 05.11.2018, “Për caktimin e datës së zgjedhjeve për organet e qeverisjes vendore”, në vend që të caktoj datën e zgjedhjeve për organet e pushtetit vendor e ka anulluar atë; 8.Është shkelur Neni 3, i KODIT ZGJEDHOR, cili sanksionon si parime të përgjithshme : Zgjedhjet janë periodike; cdo shtetas shqiptar, që ka mbushur moshën 18 vjeç, qoftë edhe ditën e zgjedhjeve, pa dallim race, etnie, gjinie, gjuhe, bindjeje politike, besimi, aftësie fizike ose gjendjeje ekonomike ka të drejtë të zgjedhë dhe të zgjidhet, në përputhje me rregullat e parashikuara në këtë Kod; institucionet e administratës publike, të çdo niveli, me veprimtarinë e tyre nuk duhet të cenojnë zhvillimin e zgjedhjeve etj…

9.Është shkelur Neni 8 i KODIT ZGJEDHOR, i cili flet për periudhën zgjedhore dhe sanksionon se, zgjedhjet për njësitë e qeverisjes vendore zhvillohen njëherësh në të gjithë territorin e vendit brenda periudhës që shtrihet nga 15 marsi deri më 30 qershor. 10.Është shkelur Neni 10 i KODIT ZGJEDHOR, i cili flet qartë për caktimin e datës së zgjedhjeve për organet e qeverisjes vendore, si dhe mbarimin e mandatit të organeve të qeverisjes vendore”, shkruan Israraj.

Isaraj, jep dhe një sqarim për termin “shkelje e rëndë kushtetuese”, që sipas disa analistëve dhe juristëve, Meta nuk e ka bërë një gjë të tillë. Por, Arben Isaraj mendon ndryshe. Për shkak të mungesës së traditës (precedentit kushtetutes), termi “shkelje e rëndë kushtetuese”, ende mbetet i paqartë. Ndaj, ky është rasti i parë që Gjykata Kushtetuese do të shprehet.

“Vet termi “shkelje e rëndë” vjen nga tradita ligjore britanike, si një lloj vepre antiligjore, të cilën parlamenti britanik e ka cituar me rastet e largimit të zyrtarëve të kurorës për shekuj me rradhë. Në thelb, kjo nënkupton “abuzim me pushtetin” nga një zyrtar publik i nivelit të lartë, “vepër që rrjedh nga sjellja e gabuar e personave publikë, ose, me fjalë të tjera, “abuzim ose shkelje e besimit të publikut”. Ato janë të një natyre që mund të emërtohen si “politike”, pasi lidhen kryesisht me dëmtimet e bëra për vetë shoqërinë. dhe jo domosdoshmërisht nënkuptojnë shkelje të një ligji të zakonshëm penal. Por, se çfarë përbën “shkelje të rëndë” është ende e paqartë juridikisht. Historikisht, ato kanë përfshirë abuzimin me pushtetin, korrupsionin si dhe abuzimet e tjera të besimit të publikut”, shkruan ndër të tjera Isaraj.

Në fund, Arben Isaraj, duke i quajtur “përpjekje mjerave” justifikimet se “shkeljet” janë bërë për të “shmangur konfliktin civil dhe arsye të tjera”, ai shton se: “C.Është koha të hiqet dorë nga opinionet politike dhe të mirëkuptohet “sarkazma” ndërkombëtare (sidomos veneciane) se: 1.Pavlefshmëria e dekreteve presidenciale vendoset nga Gjykata Kushtetuese, si dhe 2.Pavlefshmëria e zgjedhjeve vendoset po nga Gjykata Kushtetuese. Pasi, sipas nenit 116 të Kushtetutës dekretet presidenciale, nuk janë akte normative dhe si të tilla nuk janë objekt i gjykimit kushtetues sipas germës “c”, pikës 1, të nenit 131/21 të Kushtetutës. Po sipas neneve 116 dhe 117 të Kushtetutës, dekretet presidenciale, duke mos qënë akte normative nuk hyjnë në fuqi, nga botimi i tyre në Fletoren Zyrtare. Nga ana tjetër, ankimi në rrugë gjyqësore për proceset zgjedhore si dhe pavlefshmëria e zgjedhjeve sipas Kushtetutës e Kodit Zgjedhor në fuqi ( Pjesa XI, Kreu 1 ) , bëhet dhe vendoset në Kolegjin zgjedhor pranë Gjykatës së Apelit Tiranë dhe jo më në Gjykatën Kushtetuse. Ndaj, sipas Kushtetutës dhe ligjit, presidenti nën betim, të pres vendimet e Kuvendit dhe Gjykatës Kushtetuese dhe …. “Zoti të ndihmoftë”.

Meta: Meidani shembull për respektimin e institucioneve, (por vetë ka shkelur Kushtetutën)

Këtë të shtunë të 17 gushtit, ish-Presidenti i Republikës Rexhep Meidani ka festuar 75 vjetorin e lindjes. Ilir Meta, që pak kohë më parë propozoi që t`i linte vendin në presidencë, i ka shprehur urimet për ditëlindjen Rexhep Meidanin, duke vlerësuar tek ai, veçanërisht “shembullin e respektimin të insitutcioneve”.

“Ishte kënaqësi t’i uroja sot 75-vjetorin e lindjes Prof. Rexhep Meidanit, ish-President i Republikës në vitet 1997-2002, një personalitet i jashtëzakonshëm, jo vetëm i shkencës, por edhe i jetës publike në vend, i cili ka ofruar gjithmonë kontribute pozitive me shumë përgjegjshmëri dhe modesti. Në veçanti do theksoja sot kontributet e tij si President që vendi të kishte një Kushtetutë demokratike si ajo që votua në Referendum në vitin 98, që ndihmoi në demokratizimin e vendit për një dekadë, si dhe angazhimin e tij të veçantë si President gjatë krizës së Kosovës dhe më pas për afirmimin e saj. Prof. Meidani për mua ka qenë gjithmonë një shembull i respektimit të institucioneve dhe parimeve demokratike, i mbrojtjes së interesit kombëtar dhe publik. Ndaj edhe njëherë po ndaj edhe me ju urimet e mia më të mira për Prof. Meidanin dhe familjen e tij në këtë ditë të gëzueshme”, shkruan Ilir Meta.

Ky urim i Metës ndaj Rexhep Meidanit vjen pak javë pasi presidenti, gjatë një konference për mediat, propozoi që Rexhep Mejdani të zgjidhej President i Republikës, pasi ai vetë do të rikthehej në garë politike. Ky propozim i çuditshëm i Ilir Metës erdhi si një mundësi e zgjidhjes së krizës. Megjithatë, në urimin e kreut aktual të shtetit, për ish-presidentin Meidani, Meta e merr si “shembull të respektimit të institucioneve”. Por nëse i referohemi zhvillimeve politike të vetëm dy muajve më parë, Meta del “gafil” edhe në këtë urim, pasi ai si President i Republikës, shkeli Kushtetutën duke miratuar një antidekret ku anulonte zgjedhjet e 30 qershorit.

Ai dekret i Metës më 10 qershor për pak sa nuk e çoi vendin në konflikt civil në 30 qershor, pasi opozita dhe sidomos krerët e bashkive të djathta, u angazhuan për të prishur procesin zgjedhor, qoftë dhe me dhunë, pasi “nuk njihnin zgjedhjet e 30 qershorit”. Ishte ndërhyrja në kohë e SHBA dhe BE, që parandaloi përshkallëzimin e tensioneve dhe konfliktin civil në 30 qershor, pas thirrjes që Mathew Palmer i bëri opozitës se “në rast dhune gjatë ditës së zgjedhjeve, PD dhe LSI do të shpalleshin organizata kriminale”. Ndërkohë, po për shkak të shkeljes së Kushtetutës, Parlamenti ka miratuar ngritjen e një Komisioni Hetimor për Ilir Metën, me qëllim shkarkimin e Presidentit. Pra, nëse Meta e merr si shembull Presidentin Meidani për “respektimin e institucioneve”, të paktën kreu aktual i shtetit, duhet të na tregojë se për cilin rast e ka fjalën, në aspektin personal të respektit ndaj institucionve.

Exclusive/ “Meta nuk do të shkrijë Kuvendin” dhe nuk do të lërë Presidencën

Nëse pyet gazetarë e politikanë se përse Ilir Meta kërkoi informacion nga KQZ për 122 deputetët e Kuvendit, të gjithë (përfshirë edhe Realstory.al), deri dje të japin të njëjtën përgjigje. Presidenti po përgatiste dekretin për shpërndarjen e Parlamentit, si pjesë e përballjes së tij alogjike (për shumë dhe antikushtetuese) me qeverinë, me fokus 30 qershorin. Apo jo?

Gabim. Realstory.al ka marrë informacione të mjaftueshme dhe të verifikuara se përse kjo është përgjigje e gabuar ndaj pikepyetjes që ngriti lëvizja e presidentit. Përgjigja e saktë është se presidenti ka vetëm një hall, të tijin. Ose më saktë atë të shkarkimit.

Gjithçka ka pikënisje në takimin e tensionuar disa ditë më parë me ambasadorët e huaj. Së paku tre prej tyre, i kanë konfirmuar Realstory.al direkt ose indirekt se informacioni se Presidenti Meta ka deklaruar (apo kërcënuar) se do të nxjerrë në rrugë ushtrinë me pretekstin e ruajtjes së stabilitetit, është i vërtetë. Replikat kanë qënë të ashpra dhe janë shkëmbyer emaile me pjesën përkatëse të Kushtetutës në shqip dhe anglisht. Ambasadorët i kanë kujtuar Presidentit se sipas artikullit 169 të Kushtetutës, në kohë paqeje kreu i shtetit “ushtron komandën e forcave të armatosura përmes Kryeministrit dhe Ministrit të Mbrojtjes”.

Ambasadorët (që mesa duket njohin mirë dhe kushtetutën por dhe qëllimet e Metës), i kanë kujtuar atij gjithashtu edhe Ligjin e amenduar nr.64 të vitit 2014 (votuar edhe nga vetë deputeti Ilir Meta atë kohë) dhe Artikullin 9, sipas të cilit: “Presidenti i republikës në kohë paqeje ushtron lidershipin kushtetues të Forcave të Armatosura përmes Kryeministrit dhe ministrit të Mbrojtjes ndërsa në Kohë lufte, e ushtron vetë, ose përmes Shefit të Shtabit të Përgjithshëm (që vërtet e miraton ai, por vjen si propozim i Kryeministrit).

Nisur nga këto prerogativa kushtetuese, ligjore por edhe politike (shefi i shtabit mund të vendosë të zbatojë Kushtetutën dhe jo një urdhër të paligjshëm qoftë edhe të presidentit për të nxjerrë ushtrinë në rrugë), diplomatët i kanë bërë thirrje arsyes (!) së Kreut të Shtetit, që së paku këtë gjë mos ta artikulojë në publik, duke rrezikuar të bëhet dhe qesharak.

Por duket ambasadorët kanë marrë më seriozisht aludimin e heshtur të kreut të shtetit me kërkesën që ai i ka bërë KQZ. Shkrirja e Kuvendit është e përcaktuar aq qartë në Kushtetutë e ligj, saqë një vendimmarrje e tij për këtë, do të rrezikonte të konsiderohej shkelje në flagrancë e Kushtetutës, me pasoja direkte të shkarkimit të tij të menjëhershëm dhe pasojave të tjera ligjore. Por këtu Presidenti ka mbajtur një qëndrim tjetër. Ai ka lënë të kuptohet se vrulli i tij e ka një kufi. (Dhe ky në vetvete është një lajm i mirë). Presidenti Meta ka lënë të kuptohet se nuk ka ndërmend të shpërndajë parlamentit, por të sigurojë legjitimitetin e tij. Arsyeja nuk janë votat e vjedhura (parlamenti i çunave të Shijakut) por “respektimi i procedurave te marrjes së mandateve nga deputetët e rinj”.

Një burim nga LSI i ka pohuar një prej selive diplomatike, në kushtet e anonimitetit dhe jo zyrtarisht se qëllimi i Metës është verifikimi i ligjshmërisë së numrit të deputetëve, me qëllim që nëse parlamenti ecën para dhe voton shkarkimin e tij (duhen 93 vota). Argumenti ligjor për tu mbrojtur në Gjykatën Kushtetuese nga avokatët e Presidentit pritet të jetë se Kuvendi ka vetëm 82 deputetë të ligjshëm. Këtë e ka deklaruar vetë Ilir Meta muajt e fundit, menjëherë pasi Kuvendi përcolli kërkesat e dorëheqjes nga mandati të deputetëve të opozitës në 16 shkurtin e shkuar, ndërsa bashkëshortja e tij, kryetarja e LSI e ka përmendur këtë në intervista televizive, përfshirë edhe në Real Story në Vizion Plus.

Po ku bazohet dyshimi i Metës dhe çfarë ka marrë nga përgjigja e KQZ?

Në letrën drejtuar kreut të shtetit Sekretarja e përgjithshme e KQZ shkruan ndër të tjera, “… si pasojë e njoftimeve nga Kuvendi i Shqipërisë, për dorëzimin e mandateve të deputetëve të opozitës…” KQZ ka marrë njoftim, dhe ka vazhduar proceduren per plotësimin e vendeve. Kandidatët e listës kanë plotësuar dokumentacionin dhe më pas janë paraqitur në Komisionin e Verifikimit të mandateve në Kuvend.

Por këtu mund të jetë klecka. A është ndjekur e njëjta procedurë nga Komisioni i Mandateve edhe për deputetët që ikën? Sic kujtojmë të gjithë, kërkesat e dorëzuara nga opozitaret parlamentarë, u dërguan brenda dy ditëve në KQZ, pa pritur fundin e afatit 30 ditor që përcakton ligji. Burime të larta nga Kuvendi thonë se drejtuesit kanë qënë “nën presion të madh ndërkombëtar” që këto mandate të dorëzuara të dërgohen sa më shpejt në KQZ, për habine e vetë ish deputetëve, disa prej të cilëve e kanë shprehur atë publikisht. Bile Monika Kryemadhi kishte vënë në letrën e saj një datë të gabuar. Por a po tregon koha se ajo e ka bërë qëllimisht këtë “gabim”?

Sipas të njëjtave burime që i dhanë Realstory.al informacionin për qëllimet e vërteta të Metës në kërkesën drejtuar KQZ, në bazë të Kodit Zgjedhor, duket se presidenti po përgatit që tani dosjen mbrojtëse për Gjykatën Kushtetuese. Duke argumentuar se Komisioni i Mandateve nuk ka berë verifikimet e kërkesave për dorëzimin e tyre nga deputetët e opozitës, për të kërkuar kështu pavlefshmërinë e votimit në kuvend për shkarkimin e tij. Realstory i kërkoi një burimi të lartë në KQZ një opinion verifikues për këtë. Sipas tij: “Komisioni i Mandateve nuk ka në praktikë parlamentare verifikimin e kërkesës për dorëzim të mandateve. Sic e thotë dhe titulli i komisionit, ai nuk detyron dot nje deputet të mbajë mandatin. Megjithëse verifikimi formal ndoshta është i mundur, në kushtet e 16 shkurtit kemi pasur deklarime publike, dhe eksklamative për dorëzim të mandatit. Në të shkuarën, nga Azem Hajdari, tek Sajmir Tahiri, asnjëherë nuk është ndjekur një praktikë e tillë”.

Por sigurisht në rastin e parë historik të impeachment të një Presidenti, cdo gjykatë, aq më tepër ajo Kushtetuese, do ishte skrupuloze në verifikimin e Çdo argumenti të paraqitur nga palët. Dhe këtu lëvizja e Metës duket dinake dhe vizionare. Kryesisht dhe vetëm për hallin e tij.

Shkurt, as nuk do shkrijë Kuvendin dhe as ka ndërmend të iki nga Presidenca. As para dhe as pas 30 qershorit. /realstory.al/

Shkelje e paanësisë politike dhe Kushtetutës , PS argumenton shkarkimin e Metës

Paraditen e së martës është zbardhur e plotë Draft Rezoluta e Partisë Socialiste për shkarkimin e Presidentit të Republikës Ilir Meta, pasi ky i fundit, të hënën vendosi të shfuqizonte dekretin për mbajtjen e zgjedhjeve lokale më 30 qershor. Në dokumentin e PS, thuhet që në hyrje të saj se “Kushtetuta dhe Kodi Zgjedhor nuk i njohin Presidentit të drejtën për të anuluar zgjedhjet”, thuhet në pikën e parë të Draft Rezolutës.

Më tej, Partia Socialiste e cilëson aktin e Presidentit të “kundraligjshëm, që ka për qëllim ndërhyrjen në një proces zgjedhor të shpallur dhe të administruar sipas kritereve, kushteve dhe afateve të parashikuara në Kodin Zgjedhor, siç është procesi i nisur për organizimin dhe administrimin e zgjedhjeve të datës 30 qershor 2019.

Në Draft Rezolutën e PS, evidentohet gjithshtu, “Ndërhyrjen e Presidentit të Republikës në këtë fazë të procesit zgjedhor si një mjet që ka cënuar rëndë barazinë e konkurimit politik duke shkelur kështu paanësinë politike që Kushtetuta i ka veshur Presidentit të Republikës”.

Të gjitha pikat argumentura nga PS për shkarkimin e Metës:

Kuvendi i Shqipërisë duke u njohur me aktin e Presidentit datë 10.06.2019 për shfuqizimin e dekretit nr. 10928, datë 05.11.2018 “Për caktimin e datës së zgjedhjeve për organet e qeverisjes vendore” dhe duke konsideruar se ky është një akt i paprecedentë që synon të mohojë realizimin e së drejtës kushtetuese të shtetasve shqiptarë për të zgjedhur përfaqësuesit e tyre në pushtetin vendor konstaton:

Kushtetuta dhe Kodi Zgjedhor nuk i njohin Presidentit të drejtën për të anulluar zgjedhjet;
Akti i Presidentit, në mënyrë të kundraligjshme, ka për qëllim ndërhyrjen në një proces zgjedhor tashmë të shpallur dhe të administruar sipas kritereve, kushteve dhe afateve të parashikuara në Kodin Zgjedhor, sic është procesi i nisur për organizimin dhe administrimin e zgjedhjeve të datë 30 Qershor 2019;
Ky akt tenton të ndërhyjë drejtpërdrejtë në një proces që tashmë është në kompetencë të organit administrues të tij dhe si i tillë duhet shqyrtuar dhe vlerësuar nga organet e administrimit zgjedhor të parashikuara në Kodin Zgjedhor;
Është detyrim i administratës zgjedhore, jo vetëm të garantojë ushtrimin e së drejtës së zgjedhjes sipas standarteve kushtetuese dhe ligjore nga shtetasit shqiptarë, por edhe ta mbrojë ushtrimin e kësaj të drejte nga çdo ndërhyrje e paligjshme e kryer apo që tentohet të kryhet, nga çdo person fizik apo juridik, duke mos lejuar cënimin e mbarëvajtjes së këtij procesi;
Bazuar nëparimin e ligjshmërisë dhe përgjegjësisë si dhe diskrecionit të organeve administrative, sipas të cilëve asnjë organ nuk ka detyrimin dhe nuk mban përgjegjësi ligjore nëse nuk zbaton një urdhër, akt, apo cfarëdo vendimi absolutisht të pavlefshëm dhe që bie në kundërshtim flagrant me Kushtetutën dhe ligjin;
Ndërhyrjen e Presidentit të Republikës në këtë fazë të procesit zgjedhor si një mjet që ka cënuar rëndë barazinë e konkurimit politik duke shkelur kështu paanësinë politike që Kushtetuta i ka veshur Presidentit të Republikës;
Mundësinë e aktivizimit të mekanizmave të kontrollit dhe hetimit parlamentar parashikuar nga neni 90, paragrafi 2 i Kushtetutës;

Kuvendi i Shqipërisë vlerëson se akti i Presidentit datë 10.06.2019 për shfuqizimin e dekretit nr. 10928, datë 05.11.2018 “Për caktimin e datës së zgjedhjeve për organet e qeverisjes vendore”, është një akt absolutisht i pavlefshëm, i nxjerrë në kapërcim të kompetencave kushtetuese dhe ligjore të institucionit të Presidentit dhe si i tillë ai konsiderohet nul dhe sikur nuk ka ekzistuar asnjëherë.

Kuvendi i Shqipërisë mbështet qëndrimin e Komisionit Qëndror të Zgjedhjeve për vijimin e procesit zgjedhor dhe inkurajon këtë organ të vijojë të mbrojë pacënueshmërinë si dhe të garantojë vazhdimësinë e procesit zgjedhor për zgjedhjet vendore të datës 30 Qershor 2019 nisur si rrjedhojë e zbatimit të Dekretit të Presidentit nr. 10928, datë 05.11.2018 “Për caktimin e datës së zgjedhjeve për organet e qeverisjes vendore”, duke e njohur këtë të fundit sitë vetmin akt të ligjshëm të nxjerrë nga Presidenti i Republikës së Shqipërisë në kuadër të zgjedhjeve vendore 2019.

Kuvendi i Shqipërisë i bën thirrje të gjitha organeve publike që ngarkohen nga ligji me detyra në kuadër të mbarëvajtjes dhe organizimit të zgjedhjeve vendore të Qershorit 2019 të konsiderojnë si inekzistent aktin e Presidentit datë 10.06.2019 për shfuqizimin e dekretit nr. 10928, datë 05.11.2018 dhe të vijojnë përmbushjen e detyrave të tyre sipas përcaktimeve në legjislacionin përkatës për të garantuar të drejtën kushtetuese të shtetasve shqiptarë për të zgjedhur përfaqësuesit e tyre në pushtetin vendor.

Kuvendi i Shqipërisë i bën thirrje Presidentit të Republikës të reflektojë duke kthyer institucionin e Presidentit në kufijtë e kompetencave të njohura nga Kushtetuta dhe të mos ndërrmarrë asnjë veprim tjetër në shkelje flagrante të Kushtetutës.

Shpërfillja e dekretit nga KQZ, PD-LSI: Anëtarët e saj shpërdoruan detyrën

Nëkryetari i Lëvizjes Socialiste për Integrim, Petrit Vasili, ka reaguar pas vendimit të KQZ-së për të mos marrë në konsideratë dekretin e Ilir Metës. Vasili e cilëson këtë akt të KQZ si “puç institucional”. Sipas Vasilit, me aktin e kësaj të hëne, KQZ ka konsumuar vepër penale, duke përdorur edhe ironi për këtë.

“KQZ e krimit të organizuar konsumoi veprën e rëndë të puçit institucional duke refuzuar dekretin e Presidentit për zgjedhjet. Anëtarët e rilindjes në KQZ u vetëngarkuan me përgjegjësi shumë të rëndë penale nga e cila nuk i shpëton dot as Edi Rama dhe askërkush. Meqë kanë zgjedhur të shkojnë në burg për Edi Ramën, udhë të mbarë”, shkruan Vasili.

Në sinkron me LSI-në, të paktën për nga koha, ka ardhur dhe reagimi i Partisë Demokratike, me anë të Sekretarit të Përgjithshëm, Gazmend Bardhi. Në një koment në Facebook, Bardhi shkruan se vendimi i anëtarëve të KQZ është shpërdorim i turpshëm i detyrës.

“Mos u habisni! Mos u skandalizoni nga shpërdorimi i turpshëm që po i bëjnë detyrës disa anëtarë militantë të PS në KQZ! Këta që marrin përsipër të shqyrtojnë dhe të refuzojnë një dekret presidencial, janë ekzaktësisht të njëjtët militantë që pohuan përpara Gjykatës Kushtetuese se Kushtetuta mund të ndryshohet edhe me vendim qeverie. Po të njëjtët, sot, thonë se Dekreti i Presidentit të Republikës shpallet i pavlefshëm me vendim të degës së Partisë Socialiste në KQZ”, shkruan ndër të tjera Bardhi.

Argumenti ligjor, të gjitha nenet e Kushtetutës që përmend Meta

Më poshtë kemi renditur të gjitha nenet në Kushtetutë që Presidenti Meta përmendi gjatë fjalimit të tij, ku bazoi vendimin për të çdekretuar datën e zgjedhjeve.

-Në zbatim të nenit 92, shkronja “gj”, të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, Presidenti i Republikës është organi i vetëm kushtetues që ka për kompetencë caktimin e datës së zhvillimit të zgjedhjeve për Kuvendin e Shqipërisë, për organet e pushtetit vendor, si dhe për zhvillimin e referendumeve.

-Referuar këtij roli qëi është dhënë Presidentit në nenin 86 të kushtetutës, kushtetutëbërësi ka vendosur që të jetë pikërisht ai organi që duhet të caktojë datën e zhvillimit të zgjedhjeve, sepse dita e realizimit të tyre duhet të jetë një moment bashkimi për qytetarët shqiptarë, ku ata lirisht zgjedhin midis alternativave dhe kurrsesi kjo smund të jetë një ditë përçarje midis tyre.

-Kjo situatë nuk është në përputhje me parashikimin e nenit 7 të Kushtetuës, i cili parashikon se sistemi i qeverisjes bazohet në ndarjen dhe balancimin midis pushteteve ligjvënës, ekzekutiv dhe gjyqësor.

–Sipas nenit 1, pika 3, e Kushtetutës, “qeverisja bazohet në një sistem zgjedhjesh të lira, të barabarta, të përgjithshme e periodike”.

Nga ana tjetër, neni 45 i Kushtetutës parashikon se: “çdo shtetas që ka mbushur moshën tetëmbëdhjetë vjeç, qoftë edhe ditën e zgjedhjeve, ka të drejtë të zgjedhë dhe të zgjidhet”.

-Në këtë mënyrë, referuar parimeve kushtetuese dhe qëndrimeve të Gjykatës Kushtetuese, nëse në zgjedhjet për organet e qeverisjes vendore të planifikuara për në 30 qershor 2019, merr pjesë vetëm mazhoranca, atëherë qytetarëve i cenohet ushtrimi efektiv i të drejtës kushtetuese për të zgjedhur.

-Si organ i pushtetit publik, Presidenti i Republikës, ka detyrimin që të respektojë pikën 2 të nenit 15 të Kushtetutës, ku sanksionohet se: “organet e pushtetit publik, në përmbushje të detyrave të tyre, duhet të respektojnë të drejtat dhe liritë themelore të njeriut, si dhe të kontribuojnë në realizimin e tyre”.

–Neni 3 i Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, ndër të tjera, përcakton qartë detyrimin kushtetues për mbrojtjen e pluralizmit politik nga të gjithë. Kjo nënkupton jo vetëm ekzistencën e partive të ndryshme politike, por edhe mundësinë e tyre reale për të konkurruar, në kushte të barabarta dhe pa pengesa, në zgjedhje të lira dhe të ndershme, si mundësia e vetme për të respektuar të drejtën kushtetuese të qytetarëve shqiptarë për të zgjedhur.

-Presidenti i Republikës, bazuar në parashikimet e nenit 15, pika 2 të Kushtetutës, ka vendosur që në këtë rast tëushtrojë kompetencën e tij si organ i pushtetit publik, në funksion të interesit publikpër garantimine rendit kushtetues në Republikën e Shqipërisë, si dhe për tëkontribuar në realizimin e së drejtës kushtetuese për të zgjedhur.

-Presidenti ka përgjegjësinë kushtetuese, që brenda caqeve që Kushtetuta ia lejon, të siguroj respektimin, në formë e në përmbajtje, të parimeve kushtetutese. Sipas nenit 86 të Kushtetutës, Presidenti i Republikës është kryetar i Shtetit dhe përfaqëson unitetin e popullit. Në këtë këndvështrim, për Presidentin e Republikës, bashkëjetesa demokratike dhe uniteti i popullit, janë parime kushtetuese që duhen mbrojtur, përpara çdo rregullimi tjetër dytësor apo formal.

-Ndërsa në nenin 65 të Kushtetutës , janë përcaktuar në detaje nga kushtetuta rregullat mbi fillimin dhe mbarimin e mandatit të Kuvendit dhe afatet për realizimin e zgjedhjeve pasuese, një rregull i tillë mungon në nenin 109 të Kushtetutës , ku parashikohet mandati i organeve të njësive të qeverisjes vendore.

-Për këtë arsye, përpara zbatimit të ngurtë tërregullave ligjore, çmoj se duhet të respektohet zbatimi i garancive dhe standardeve kushtetuese, dhe Presidenti i Republikës, ka detyrimin kushtetues që në përputhje me pikat 2 dhe 3 të nenit 4 të Kushtetutës, të zbatojë drejtpërdrejtë Kushtetutën, për të siguruar që nëpërmjet akteve të tij, të garantohet mbrojtja e unitetit të popullit, ose pluralizmi politik dhe paqja në vend. Këto janë parime kushtetuese që prevalojnë mbi çdo aspekt tjetër formal ligjor.

-Më 24 maj të këtij viti, në deklaratën zyrtare të Presidentit të Republikës, veç të tjerash, është shprehur gadishmëria e tij institucionale, që në përputhje me kompetencën që i jep shkronja “gj” e nenit 92 të Kushtetutës, të rishikojë Dekretin për caktimin e datës së zgjedhjeve vendore dhe të dekretojë një datë tjetër për zhvillimin e tyre, në përputhje me vullnetin e shprehur të palëve politike.

–Sipas nenit 88 pika 3 e Kushtetutës, Presidenti i Republikës i shërben interesit të përgjithshëm dhe përparimit. Kriza dhe tejzgjatja e saj do ta dëmtonte edhe më shumë interesin e përgjithshëm ekonomik të vendit, të ardhurat familjare dhe do të cënonte përparimin për një zhvillim të qëndrueshëm kaq të domosdoshëm për vendin.

–Në përputhje me kompetencën që më jep neni 92, shkronja “gj” e Kushtetutës, si dhe në mbështetje të preambulës së Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, pikës 3 të nenit 1, nenit 3, pikës 2 të nenit 4, nenit 15, nenit 45, pikës 1 të nenit 86, pikës 3 të nenit 88, dhe nenit 93 të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë; Presidenti i Republikës, ka vendosur që të dekretoj shfuqizimin e Dekretit nr.10928, datë 05.11.2018 “Për caktimin e datës së zgjedhjeve për organet e qeverisjes vendore” dhe anulimin e datës 30 qershor 2019, si ditë e zhvillimit të zgjedhjeve për organet e qeverisjes vendore në Republikën e Shqipërisë.

Patozi sulmon Metën

Për kryetarin e partisë Bindja Demokratike, Astrit Patozi, vendimi i Presidentit të Republikës Ilir Meta për anulimin e zgjedhjeve të 30 qershorit, është një akt i pastër politik, por i nxitur nga deklaratat e Zëvendës-Ndihmës Sekretarit të Shtetit z.Palmer.

“Dje në Tiranë nuk kishte asgjë të re nga palët ndërluftuese të politikës sonë të vjetër. Edi Rama ishte në fushatë, ndërsa Lulzim Basha dhe Monika Kryemadhi, në protestë. E vetmja e re dje për politikën në Shqipëri ishte intervista e zotit Palmer nga Uashingtoni, e cila me sa duket prishi qetësinë dhe zgjoi reagimin radikal të Presidentit”, shkruan Patozi, duke u shprehur më tej se kjo është një arsye më shumë që shqiptarët të shkojnë në zgjedhje dhe të votojnë më 30 qershor.

AKTI I PRESIDENTIT NUK KA LIDHJE ME KUSHTETUTËN. REAGIMI ERDHI PAS INTERVISTËS SË METTHEW PALMER(Në përgjigje të…
Gepostet von Astrit Patozi am Sonntag, 9. Juni 2019

Astrit Patozi ka bindjen se shfuqizimi i dekretit për datën e zgjedhjeve nuk është një debat kushtetues, pasi sipas tij, këtë gjë Meta do e kishte ezauruar më herët. “Si njëra nga forcat politike pjesmarrëse në garën e 30 qershorit, ne mendojmë se këtu nuk kemi të bëjmë fare me një debat kushtetues. Po të kishte pasur të tillë, Presidenti i Republikës, me shumë gjasa, do ta kishte ezauruar atë përpara se të binte gongu i fushatës dhe jo tani që jemi gati në mesin e saj”, shkruan kreu i BD.

Dekreti i Metës. Çfarë është presidenti për ju?

Në këtë linjë, Astrit Patozi shprehet se anulimi i zgjedhjeve në një moment të tillë, kur fushata ka nisur dhe shqiptarët presin 30 qershorin, do të ishte shumë i rëndë për vendin dhe kundër Kushtetutës.

“Ti nuk mund t’u thuash sot miliona shqiptarëve, që janë përfshirë në këto zgjedhje, qoftë edhe duke parë në televizor fushatat e partive garuese, se loja duhet të anullohet. Sepse, kjo do të ishte shumë e rëndë. Unë besoj se një gjë e tillë shkon kundër kushtetutës, kundër precedentit, por edhe kundër logjikës më minimale”, thuhet ndër të tjera në deklaratën e Patozit.

Balla: Zgjedhjet do mbahen më 30 qershor, kemi besimin e shqiptarëve

Taulant Balla dhe Blendi Klosi kanë qenë pasditen e sotme në Prrenjas ku kanë prezantuar kandidatin e Partisë Socialiste për kryetar bashkie, Nuri Belba.

Gjatë fjalës së tij, Kryetari i Grupit Parlamentar të PS-së, Taulant Balla u shpreh se zgjedhjet lokale do të mbahen më 30 qershor, ndërsa ka shtuar se Edi Rama do të marrë mandatin e tretë qeverisës në zgjedhjet e përgjithshme të vitit 2021.

“PS ka marrë besimin e shqiptarëve për të bërë shtet. Shteti fillon nga respektimi i Kushtetutës dhe ligjeve. Zgjedhjet më 30 qershor janë detyrim kushtetues”.

“Askush nuk mund të dalë mbi Kushtetutën. Ligji jep ndëshkim për këdo që do të cënojë zgjedhjet. Në 2021 Edi Rama do të marrë mandatin e tretë”.

Shtyrja e zgjedhjeve lokale? Meta shkel Kushtetutën, rrezikon shkarkimin

A mund të shtyhet data e zgjedhjeve vendore në Shqipëri? Kjo është ajo çfarë kërkon opozita përmes protestave, por edhe gatishmëria e shprehur e presidentit të Republikës. Ilir Meta tha dje se është i gatshëm të rishikojë datën e zgjedhjeve si një mënyrë për t’i dhënë fund krizës politike në vend.

Një ditë më parë. Meta: Gati të ndryshoj datën e zgjedhjeve

Argumenti pro është që nuk është hera e parë që në Shqipëri shtyhet data e zgjedhjeve. Kemi rastin e zgjedhjeve lokale të vitit 2007, kur zgjedhjet u shtynë me dy javë, si dhe rastin e fundit të zgjedhjeve të 2017-ës. Pas protestave të vazhdueshme të opozitës dhe çadrës së Bashës më në fund u ra dakord që zgjedhjet të shtyheshin me 1 javë. Pra në të dyja rastet pati dekret të dytë, në rastin e parë nga ish presidenti Moisiu dhe në rastin e dytë nga ish presidenti Nishani.

Po, pse këtë herë është ndryshe situata? Sipas Kodit Zgjedhor data e zgjedhjeve në Shqipëri është e përcaktuar në nenin 8 të tij. Pra zgjedhjet në Shqipëri mund të zhvillohen në dy periudha zgjedhore, konketisht nga 15 marsi deri më 30 qershor ose nga 15 shtatori deri më 30 nëntor.

KODI ZGJEDHOR

Në pamje të parë duket sikur presidenti mund të dekretojë sërish zgjedhje në 15 shtator.

Por ka një problem, kur vjen puna tek mandati i të zgjedhurve aktuale. Sipas Kodit Zgjedhur neni 10 pika 2 “mandati i organeve të qeverisjes vendore mbaron në të njëjtën datë të të njëjtit muaj të vitit të katërt pas datës së shpalljes me vendim të KQZ-së”.

Sipas këtij neni, KQZ ka shpallur rezultatin e zgjedhjeve të 21 qershorit 2015 në 10 gusht të vitit 2015. Çfarë do të thotë kjo? Që në 11 gusht të vitit 2019, në zyrat e kryebashkiakëve duhet të hyjnë fituesit e zgjedhjeve të këtij viti. Nëse presidenti shpall dekret të ri, për shembull më 15 shtator, pushteti vendor mbetet pa drejtues të ligjshëm, në rastin më të mirë. Në rastin më të keq, zyrat mbeten bosh dhe administrata lokale kalon në kaos. Në rast të rishpalljes se zgjedhjeve lokale në 15 shtator verdikti është i thjeshtë:

Presidenti do ishte në shkelje të hapur të kushtetutës dhe ligjit zgjedhor si aneks i saj. Ngushëllimi i vetëm për mbështetësit e opozitës dhe të Ilir Metës është mungesa e Gjykatës Kushtetuese. Meta në këtë rast do të mund të bënte ç’të donte. Por menjëherë pas ngritjes së kësaj gjykate, me siguri do ishte subjekt direkt i një procesi që mund të çojë në shkarkimin e tij.