Departamenti Amerikan i Shtetit ka publikuar raportin përmbledhës të Situatës së Klimës së Investimeve në Shqipëri. Që në hyrje të raportit, thuhet se rritja ekonomike në Shqipëri gjatë 2019 pritet të jetë rreth 4%. Ndërsa theksohet fakti se BE ka nxitur vendin tonë të vazhdojë përparimin në pesë reforma kyçe. “Sipas vlerësimeve të FMN-së, PBB-ja reale u rrit me 4.2 për qind në vitin 2018 dhe rritja pritet të bjerë gjatë vitit 2019 por mbetet në afërsi të 4 për qind në periudhën afatmesme. Shqipëria mori statusin e kandidatit të Bashkimit Evropian (BE) në qershor 2014 dhe që atëherë ka kërkuar të hapë negociatat e pranimit. BE ka inkurajuar Shqipërinë që të vazhdojë përparimin në reformat lidhur me pesë prioritete kryesore: reformën e administratës publike, reformën e drejtësisë, luftën kundër korrupsionit, luftën kundër krimit të organizuar dhe mbrojtjen e të drejtave të njeriut, duke përfshirë të drejtat e personave që i përkasin pakicave dhe pronës drejtat”, shkruhet në raport.
Sipas raportit të Departamentit Amerikan të Shtetit, investitorët përmendin korrupsionin në sistemin e drejtësisë, si një problem që ka vështirësuar të bërit biznes në Shqipëri. “Investitorët e huaj përmendin korrupsionin, veçanërisht në gjyqësor, mungesën e transparencës në prokurimin publik dhe zbatimin e dobët të kontratave si probleme të vazhdueshme në Shqipëri. Në vitin 2016, qeveria shqiptare (QSH) miratoi amendamente gjithëpërfshirëse kushtetuese për të reformuar sistemin gjyqësor të vendit dhe për të përmirësuar sundimin e ligjit. Zbatimi i reformës gjyqësore është duke u zhvilluar, duke përfshirë edhe verifikimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve për pasuri të pashpjegueshme. Ndërsa gjyqtarët dhe prokurorët e shumtë janë shkarkuar nga një komision verifikimi për pasuri të pashpjegueshme ose lidhje të krimit të organizuar, investitorët e huaj e perceptojnë si një problem klimën e investimeve dhe thonë se Shqipëria mbetet një vend i vështirë për të bërë biznes”, shkruan DASH.
Raporti vëren gjithashtu probleme me zbatimin e ligjit, kontratave korruptive dhe probleme të tjera me korrupsionin. Ndërsa theksohet një problem madhor, që mbetet i pazgjidhur prej rënies së sistemit diktatorial, të drejtën e pronës. Ndërkohë, DASH evidenton në raport ligjin për investime strategjike, që i jep stimuj investimeve të huaja. Ky ligj, sipas DASH, ofron procedura administrative të shpejta për investitorët strategjikë. “Për të tërhequr investimet e huaja direkte dhe për të nxitur investimet vendase, qeveria pritëse miratoi një ligj mbi investimet strategjike në vitin 2015. Ligji përcakton stimujt e investimeve dhe ofron procedura administrative të shpejta për investitorët strategjikë vendas dhe të huaj, varësisht nga madhësia e investimeve dhe numri i vendeve të punës krijuar. Qeveria gjithashtu miratoi legjislacionin që krijon fusha të zhvillimit ekonomik teknik (TEDAs), si zona të tregtisë së lirë. Zhvillimi i TEDA-s të parë, në Spitalle, Durrës, iu dha një konsorciumi të kompanive lokale në gusht 2017, por vetëm pasi tenderi dështoi tre herë. Zhvillimi i TEDA ende nuk ka filluar, pasi një nga ofertuesit ka kundërshtuar vendimin në gjykatë”.
Në fund, Raporti i DASH, shprehet se sistemi ligjor shqiptar nuk bën diskrimin ndaj investitorëve të huaj. “Sistemi ligjor shqiptar duket se nuk bën diskriminim ndaj investitorëve të huaj. Traktati i Investimeve Dypalëshe të SHBA-së, i cili hyri në fuqi më 1998, siguron që investitorët e SHBA të trajtohen me kombësi më të favorizuar. Ligji për Investimet e Huaja përshkruan mbrojtje specifike për investitorët e huaj dhe lejon 100 përqind të pronësisë së huaj të kompanive në të gjithë, por në disa sektorë. Energjia dhe fuqia, turizmi, furnizimi me ujë dhe kanalizimet, rruga dhe hekurudha, minierat dhe teknologjia e komunikimit të informacionit paraqesin perspektivat më të mira për investimet e huaja direkte në Shqipëri gjatë disa viteve të ardhshme”, përfundon raporti i DASH.