Dikur simboli i një regjimi totalitar shtypës,
godinës që i ngjan një piramide në qendër të kryeqytetit shqiptar, Tiranë,
është duke iu dhënë një jetë e re si qendër e teknologjisë, shkruan ZDNet,
faqja e njohur amerikane e informimit për teknologjinë e biznesit, që botohet
nga CBS Interactive dhe ka të paktën 36 milionë klikime në muaj.
“Historia e Piramidës së Tiranës fillon në
vitin 1980 kur godina u dizajnua për të kujtuar jetën e diktatorit shqiptar,
Enver Hoxha. Lideri komunist drejtoi vendin nga viti 1944 deri në vdekjen e tij
në vitin 1985 duke futur vendin në një izolim të thellë nga pjesa tjetër e
botës.
Shumë shpejt, pas vdekjes së tij, një grup
arkitektësh, të drejtuar nga vajza e Hoxhës, Pranvera dhe bashkëshorti i saj
Klement Kolaneci, dizajnuan strukturën e Piramidës.
Godina u hap në vitin 1988 si muzeu ”Enver
Hoxha”. Në atë kohë përshkruhej si struktura më e shtrenjtë e ndërtuar
ndonjëherë në Shqipëri.
Megjithatë, qëllimi i saj për të nderuar
diktatorin e Shqipërisë pati një jetë të shkurtër. Pas rënies së komunizmit në
Shqipëri në vitin 1991, Piramida u shndërrua në një qendër kulturore duke
nderuar Pjetër Arbnorin, një i mbijetuar nga kampet shqiptare dhe viktimë e
regjimit.
Gjatë viteve ’90, Piramida u bë gjithashtu
pika më e nxehtë në Tiranë për jetën e natës dhe një vend ku të rinjtë
shqiptarë mblidheshin dhe luanin gjatë verës.
”Ajo është një godinë ikonike në Tiranë, që më
kujton fëmijërinë. Ngjiteshim dhe luanim atje”, thotë Oliana Sula, studiuese në
universitetin ”Aleksandër Moisiu” në Durrës.
”Dikur atje kishte disa klube nate gjithashtu,
veçanërisht kur isha adoleshente. Ekziston një farë nostalgjie për këtë godinë
dhe kjo nuk vjen domosdoshmërish për shkak të qëllimeve të saj origjinale”,
vazhdon ajo.
Në vitin 2011, qeveria shqiptare, që në atë
kohë drejtohej nga ish-kryeministri Sali Berisha, donte ta shkatërronte godinën
dhe të ngrinte godinën e re të Parlamentit.
Megjithatë, plani i Berishës dështoi në vitin
2013, kur nuk mori miratimin nga qeveria e re, e drejtuar nga kryeministri
aktual Edi Rama.
Gjatë 11 viteve si kryebashkiak i Tiranës,
Rama, që ka gjithashtu një formim në arte, rigjallëroi fasadat e qytet me
punime artistike dhe duke pikturuar godinat gri të epokës komuniste.
Tani, Rama dhe kryebashkiaku aktual i Tiranës,
Erion Veliaj, janë mbështetësit kryesorë të transformimit të Piramidës, që do
të shndërrohet në një qendër të teknologjisë dixhitale dhe informatikës.
Projekti
zbatohet nga kompania me seli në Holandë, MVRDV, që parashikon të
përfundojë transformimin e ndërtesës këtë vit.
“Projekti ka për qëllim t’ia kthejë ndërtesën
publikut. Kati i parë është hapur në të gjitha anët duke ftuar publikun të
marrë pjesë në programet e tij të ndryshme arsimore”, thotë kompania në
përshkrimin për projektin.
Me funksionin e saj të ri, Piramida gjithashtu
mishëron tranzicionin që shoqëria shqiptare ka kaluar që nga rënia e
komunizmit. Me zhvillimin e teknologjisë së informacionit dhe arsimit në këtë
fushë autoritetet shqiptare janë fokusuar në zhvillimin e vërtetë ekonomik dhe
social.
“Ndoshta Piramida është një simbol i
tranzicionit. Fillimisht, ajo lartësoi një diktator, më pas u shndërrua në një
vend për aktivitete gjatë kohës së lire. Tani,
po ecim drejt zhvillimit real, ekonomik dhe social”, thotë Sula.
Piramida gjithashtu do të ketë një qendër për
teknologjitë krijuese (TUMO), e cila do të ofrojë një lloj të ri të arsimit
falas për rininë shqiptare bazuar në teknologjinë dhe dizajnin.
Sipas TUMO-s, një qendër edukative për median
dixhitale me qendër në Armeni, dega e saj në Tiranë synon të ofrojë për mijëra
fëmijë shqiptarë kurse dhe leksione në fusha të ndryshme digjitale, si
zhvillimi i lojërave dhe web design.