Krahasimi mes vitit 1997 dhe vitit 2019 për zhvillimet politike ka sjellë edhe një debat në Real Story mes të ftuarve të Sokol Ballës, ku analisti Fatos Lubonja u shpreh se ndërkombëtarët në Shqipëri, si në atë kohë, edhe sot, kanë qenë gjithmonë me pushtetin.
Lubonja kujton se edhe në vitin 1997, kur sipas tij, njerëzit e Berishës rrihnin gazetarët dhe nuk kishte fjalë të lirë, ndërkombëtarët ishin me ish-presidentin. Sipas tij, edhe më 2019, ambasadorët në Tiranë po mbështesin një regjim. “Një ndryshim në lidhje me ndërkombëtarët, shkurt. Ndërkombëtarët, mos të harrojmë se edhe atëherë kanë qenë deri vonë, deri në shkurt të vitit 1997 mund të themi me pushtetin dhe jo me opozitën, me gjithë ata gjëra që kanë ndodhur. Dhe vetëm kur e bëri fakt të kryer situatën, për mendimin tim populli që u ngrit dhe gjithë ajo katrahurë që u krijua, dhe një shkrim i famshëm i ‘Indipendent’ i asaj kohe ‘Ky regjim gangsterësh që ne mbështesim’, që ne mbështesim ose financojmë nuk e mbaj mend saktë, atëherë filloi ndryshimi”, tha Lubonja.
Kjo është komentuar edhe nga Robert Rakipllari, që sipas tij ishte e gabuar. “Ai rezultoi një veprim i gabuar, i cili i la mundësinë kryeministrit që të shtonte pushtetin e tij në parlament, në pushtet lokal etj dhe sot jemi para kësaj situate, ku kryeministri Rama kontrollon të gjitha pushtetet në Shqipëri”, tha Rakipllari, duke i kujtuar Lubonjës se në atë kohë amerikanët kundërshtuan zgjedhjet lokale që më 1996 dhe përplasja e ish-presidentit Berisha me amerikanët ka nisur që me zgjedhjet.
Duke folur mbi çështjen e zgjedhjeve të vitit 1997, Skënder Minxhozi kujtoi se në atë kohë, SHBA ka kërkuar përsëritjen e zgjedhjeve në 40 zona, ndërsa Berisha i përsëriti në 18 zona. “Pasi ai nuk pranoi 40 zonat, të gjithë perëndimorët kërkuan përsëritjen e zgjedhjeve të 26 majit”, tha Minxhozi.
Pjesë nga debati në Real Story
Fatos Lubonja: Në tërësi ka qenë mbështetje e gjerë e tyre dhe ne që bënim protesta atëherë, meqë më përmendi amerikanët se nuk doja të kthehesha te 1997, kur kam shkuar për t’u ankuar se na rrahu Sali Berisha ose na mbylli, ku di unë aty më tha ajo e të drejtave të njeriut të ambasadës, që unë jam shumë e lumtur që kam ngrënë dje, parmbrëmë një darkë me presidentin Berisha. Pra ky ka qenë qëndrimi në tërësinë e vet. Për mua, këtu ka munguar populli dhe a e bënte dot, që ndodhi gjithë ajo ngjarje dhe u ndërhy pastaj u bë siç e dimë. Mos harrojmë se Berisha u zgjodh edhe më 3 mars, u bë president pa e çarë kokën, kur u dogj gjithçka. Këtu tani vijmë tek e sotmja, te situata e sotme. Nuk jam dakord me Bertin për një gjë, se Berti e quan pjekuri të popullit shqiptar këtë.
Robert Rakipllari: Emancipim të shoqërisë shqiptare në një farë mënyrë që nuk shkon në përplasje them unë.
Fatos Lubonja: Jo, jo, për mua jo. Unë them këtë. Për mua këtu nuk kemi të bëjmë me emancipim. Këtu është zhgënjim me klasën politike, mungesë besimi për t’u …sepse situatat që të dalësh e të kërkosh një ndryshim me forcë, nuk po them duke djegur, duke vrarë ose duke u bërë, se dhe atje protesta bënin, vrasjen e bëri Berisha. Kjo nuk është pjekuri e popullit shqiptar, por një zhgënjim dhe nënshtrim për mua Opozita u motivua për paratë e jo për demokracinë. Se më 1996 dolën 3 mace aty. 1994 e kapërceu ai, mbështetje kishte, Forestin me vete. 1996 e bëri, pushtetin e mori.
Skënder Minxhozi: U rrëzua pastaj.
Fatos Lubonja: Po mos kishin rënë Piramidat, do të kishim diktatorin.
Robert Rakipllari: Kishte shumë popull që mbështeste opozitën këtë vit, nuk mund ta injorojmë.
Fatos Lubonja: Kishte popull, por jo aq sa duhej.
Skënder Minxhozi: Popull nuk kishte. Nëse kishte popull, pse nuk prodhoi asgjë?
Fatos Lubonja: E patë ju çfarë bëri Astiri? Sepse u vodh vetë, jo se ka koshiencë. Është pyetja ne do presim të bëhemi si Astiri? Duhet të mësojmë që mos shkojmë te Astiri.
