Kryemadhi: 3 vjet pas reformës nuk është realizuar ajo që votuam

Kryetarja e LSI, Monika Kryemadhi deklaroi se pavarësisht se kanë kaluar 3 vite nga miratimi i reformës në drejtësi, ende nuk është realizuar ajo që u votua me unanimitet të plotë në Kuvend. Kryemadhi tha se pavarësisht votimit me konsensus të plotë nga LSI me shpresën se do të arrihej një ndryshim pozitiv në drejtësinë e Shqipërisë, 3 vite më pas ende nuk është arritur anjëra nga këto.

“Defektet e deritanishme të reformës në drejtësi, nuk vijnë si pasojë e ndryshimeve kushtetuese 3 vite më parë, por si pasojë e devijimeve që i janë bërë nga rilindja” tha Kryemadhi e cila shtoi se miratimi i saj reforma me 140 vota ishte momenti kyç që i hapi dyert e integrimit Shqipërisë.

“Ky ishte momenti kyç që i dha mundësi Shqipërisë të merrte rekomandimin e parë pozitiv, po atë vit nga Komisioni Europian për çeljen e negociatave. Ishte vullneti për konsensus, dialog politik por edhe vendosmëria jonë për të miratuar këtë reformë. Deformimi i bërë, me koshiencë të plotë nga rilindasit, në implementimin e paketës së reformës në drejtësi që hartuam me ndihmën e partnerëve ka çuar në situatën aktuale kaotike dhe pa pasur ende institucionet kyçe të drejtësisë dhe tërësinë e funksionimit të shtetit të së drejtës.” – shkruan Krymadhi

Kryemadhi tha se LSI është edhe më e vendosur se 3 vite më parë për çlirimin e reformës në drejtësi nga kapja politiko-klienteliste.

“Pavarësisht, të gjitha defekteve të deritanishme të reformës, të cilat nuk vijnë si pasojë e ndryshimeve kushtetuese të bëra për t’i hapur rrugë reformës në drejtësi, por janë si devijime që i janë bërë kësaj reforme nga mazhoranca për të mbrojtur veten, ortakët e tyre në ekonomi dhe bashkëpunëtoret e tyre në krimin e organizuar, unë dhe LSI sot jemi edhe më të vendosur se 3 vite më parë në nevojën imediate për reformën në drejtësi, për çlirimin e saj nga kapja politiko-klienteliste, të pavarësimit dhe rritjes së integritetit të sistemit të drejtësisë në Shqipëri.” – shkruan Kryemadhi

Sot, 3 vite pas miratimit të ndryshimeve kushtetuese për reformën në drejtësi, nuk është realizuar ende ajo që miratuam…
Gepostet von Monika Kryemadhi am Montag, 22. Juli 2019

Rama: Armiqtë e drejtësisë, tregojnë sa rëndësi ka reforma

Mesnata midis 21 dhe 22 korrikut të vitit 2016 i gjeti 140 deputetët e Kuvendit të Shqipërisë duke votuar ndryshimet kushtetuese, që i hapën rrugë Reformës në Drejtësi. Këtë të hënë mbushen plot tre vjet nga dita që u votuan disa ligjet të rëndësishme, që bëjnë një reformim tërësor të sistemit gjyqësor. Në këtë datë të rëndësishme në historinë e vendit, Kryeministri Edi Rama ka reaguar me një Tëitter, ku shkruan se mjafton të dëgjosh armiqtë e reformës, për të kuptuar se sa e rëndësishme është ajo.

3 vjet nga votimi i ndryshimeve kushtetuese për Reformën në Drejtësi,mjafton të shohësh e të dëgjosh armiqtë e saj, për të kuptuar se sa e drejtë dhe jetike është ajo për Shqipërinë Europiane⚖️ #KrenarpërPS🌹dhe mirënjohës për miqtë e partnerët në këtë betejë për të ardhmen🇦🇱🇺🇸🇪🇺
— Edi Rama (@ediramaal) July 22, 2019

“3 vjet nga votimi i ndryshimeve kushtetuese për Reformën në Drejtësi, mjafton të shohësh e të dëgjosh armiqtë e saj, për të kuptuar se sa e drejtë dhe jetike është ajo për Shqipërinë Europiane. Krenar për PS dhe mirënjohës për miqtë e partnerët në këtë betejë për të ardhmen”, shprehet Rama.

Partia Socialiste dhe qeveria e majtë ishte nismëtare e reformimit të gjyqësorit, një premtim elektoral i zgjedhjeve të 2013, i vënë në zbatim me mbështetjen e madhe të ndërkombëtarëve. Reforma është votuar pas shumë debatesh dhe refuzimesh për bashkëpunim të opozitës, e cila pas presionit ndërkombëtar, pranoi të jepte votën “pro” në 2016 për të votuar në tërësi ndryshimet kushtetuese, që i krijonin mundësinë zbatimit të ligjeve të reja për sistemin e drejtësisë.

22 koriku dita e miratimit të reformës, SHBA: Vettingu proces i drejtë, drejtësia tani s`blihet me para

Ambasada e Shteteve të Bashkuara të Amerikës ka shpërndarë një video në rrjetet sociale, duke përmbledhur në 2;24 sekonda, gjithë thelbin e Reformës në Drejtësi, në 3 vjetorin e miratimit të saj në Kuvend. Në këtë video, ambasada informon qytetarët se çfarë është reforma, si po zbatohet ajo, apo ndikimi që do të ketë në jetën e qytetarëve shqiptarë. “Çfarë është reforma në drejtësi? Si po zbatohet? Si do të ndikojë në jetën tënde dhe në jetët e shqiptarëve? Sot, në 3 vjetorin e miratimit të reformës në drejtësi, shihni këtë video të thjeshtë për të mësuar se si reforma në drejtësi do të sigurojë që çdokush të jetë i barabartë përpara ligjit. Çfarë është Reforma në Drejtësi, ndal korrupsionit”, shkruan në komentin përshkrues të videos.

Ndërkohë në brendësi të videos, ambasada informon qytetarët se 800 prokurorë dhe gjyqtarë do të duhet të kalojnë procesin e rivlerësimit, Vettingut, që është hapi i parë i pastrimit të sistemit të drejtësisë nga korrupsioni. Gjatë këtij procesi shqyrtohet nëse prokurorët dhe gjyqtarët kanë burime të pashpjegueshme pasurie, aftësia e tyre profesionale, apo lidhjet me krimin. Nëse në një nga këto pika gjyqtarët apo prokurorët dështojnë, ata shkarkohen, thuhet në videon e ambasadës. Gjithashtu, lidhur me këtë proces, SHBA thotë se Vettingu po kryet në mënyrë të drejtë, pasi vëzhgues amerikanë dhe europianë, si pjesë e ONM, vëzhgojnë procesin e rivlerësimit.

Gjithashtu, SHBA sqaron edhe mënyrën se si do të garantohet që sistemi i ri i drejtësië do të veprojë sipas rregullave. Për këtë arsye, shprehet ambasada, do të krijohen dy organe të reja, Këshilli i Lartë i Prokurorisë dhe Këshilli i Lartë Gjyqësor. Këto dy organe kanë për detyrë të bëjnë emërimet e gjyqtarëve dhe prokurorëve, që kanë kaluar Vettingun, të emërohen në detyrë në organet e reja të drejtësisë. Në sistemin e kaluar, shprehet SHBA, dikush duhet të kishte para për të fituar, ndërsa në sistemin e ri të gjithë do të jenë të barabartë para ligjit, dhe secili duhet të veprojë sipas rregullave.

What is Justice Reform?
🇦🇱 | Çfarë është reforma në drejtësi? Si po zbatohet? Si do të ndikojë në jetën tënde dhe në jetët e shqiptarëve? Sot, në 3 vjetorin e miratimit të reformës në drejtësi, shihni këtë video të thjeshtë për të mësuar se si reforma në drejtësi do të sigurojë që çdokush të jetë i barabartë përpara ligjit. #CfareEshteReformaNeDrejtesi #NdalKorrupsionit🇺🇸 | What is justice reform? How is it being implemented? How will it affect your life and the lives of Albanians? Today, on the 3rd anniversary of the passing of justice reform, take a look at this simple video to learn how justice reform will ensure that everyone is equal under the law.#WhatisJusticeReform #StopCorruption
Gepostet von U.S. Embassy-Tirana am Sonntag, 21. Juli 2019

“Do dështojë”, PD-LSI ‘pendohen’ që votuan Reformën në Drejtësi

Tre vjet nga data 21-22 korrik, që solli miratimin unanim të ndryshimeve kushtetuese në Parlament, që i hapën rrugën Reformës në Drejtësi, ka bërë që përfaqësues të opozitës të reagojnë, duke përkujtuar atë datë. I pari që reagoi nga opozita, ishte Oerd Bylykbashi, ish-nënkryetar i Komisionit përgjegjës për hartimin e Reformës në Drejtësi. Tre vjet pas votimit në kuvend, ish-deputeti i opozitës shprehet për se drejtësia tashmë është kapur nga Edi Rama.

“Ja ku jemi tre vite më ps. Para dy ditësh Gjykata e Durrësit skandalizoi të gjithë komunitetin e juristëve, por edhe shumë njerëz të thjeshtë, duke marrë një vendim për konfirmimin e mandatit të kandidates së PS për kryetare bashkie kur po kjo gjykatë me vendim ia kishte refuzuar mandatin. Një brutalitet antikushtetues! Rama kësaj rradhe ka bërë gjyqtar-shopping. Ky skandal ka tmerruar çdo parim të sigurisë juridike”, shkruan ndër të tjera Bylykbashi në një status të tij. Më pas ka reaguar dhe nënkryetari i LSI, Petrit Vasili, i cili gjithashtu shprehet se Edi Rama ka kapur drejtësinë. “Të gjitha detyrimet e vëna në Kushtetutë në 21-22 korrik nga strikte, të prera e rigide, u bënë si llastik që e hapte qeveria, pa kushtetutë e ligj, sa i do qejfi për ta kapur totalisht drejtësinë, shumë më keq se më parë”, shkruan ndër të tjera Vasili.

Në këto kushte, si Oerd Bylykbashi dhe Petrit Vasili shprehen të zhgënjyer, ndoshta për votën që i dhanë reformës në drejtësi. “Qytetarët i besuan puthjes së 21-22 korrikut, por zhgënjimi i tyre pasi humbën edhe atë pak drejtësi që kishin, kërkon sot që ndërkombëtarët ti japin shuplaka dhe jo lëvdata qeverisë për kapjen skandaloze të drejtësisë”, shkruan ndër të tjera Vasili, duke pasur parasysh takimin e ish-ambasadorit të SHBA Donald Lu dhe asaj të BE Romana Vlahutin, të cilët pas votimit në parlament të reformës, patën një takim miqësor mes tyre.

Ndërkohë, Oerd Bylykbashi shprehet dhe më pesimist dhe i zhgënjyer, duke treguar se sipas tij ky sistem drejtësie do të dështoi brenda 10 vitesh. “Para tre vitesh kam deklaruar publikisht se me këtë arkitekturë hibride që nuk ka kushëri askund mes sistemeve evropiane, frut i një eksperimenti, ky sistem drejtësie dështon brenda 10 vitesh. Nuk është se kam ndryshuar mendim, por shpresën e kam që ta kem gabim. Tani bindja ka triumfuar mbi shpresën, për fat të keq”, shprehet ndër të tjera Bylykbashi.

Opozita refuzoi fillimisht të bashkëpunonte dhe votonte ndryshimet kushtetuese për Reformën në Drejtësi, por më pas, e gjendur nën presionin ndërkombëtar të SHBA dhe BE, të cilët u investuan fuqishëm për miratimin e kësaj reforme, opozita votoi në unanimitet pro ndryshimeve kushtetuese. Megjithatë, tre vite më pas, reagimet dhe qëndrimet e opozitës, shpesh duke sulmuar dhe ndërkombëtarët, tregojnë raportin e saj me reformën në drejtësi, aq sa tani lë të kuptohet se është bër pishman që ka votuar këtë reformë.

3 vjet nga miratimi reformës në drejtësi, “tërmeti” që po shkund drejtësinë & politikën

Ishte ora 00:45 minuta e datës 22 korrik 2016, ku 140 deputetë të Parlamentit të Shqipërisë, dhanë konsensusin absolut si kurrë më parë, duke miratuar ndryshimet kushtetuese, që i hapnin rrugën Reformës në Drejtësi. Një nga zhvillimet më të rëndësishme ligjore në historinë gati 30 vjeçare të pluralizmit shqiptar, pati konsensusin e gjerë të të gjitha forcave politike, të cilat pavarësisht divergjencave të shprehura paraprakisht, por nën presionin ndërkombëtar, mbështetën unanimisht reformimin tërësor dhe kapilar të sistemit të drejtësisë.

“Miratimi i reformës në drejtësi, mbi të gjitha, është një fitore për popullin shqiptar. Përkushtimi juaj e ka bërë Shqipërinë një vend më të drejtë dhe më demokratik. Përgëzoj parlamentin për gjetjen e konsensusit nën trysni jashtëzakonisht të madhe. Shtetet e Bashkuara janë krenare që kanë mbështetur hartimin dhe negocimin e kësaj pakete të reforme fortë dhe presim me kënaqësi të vazhdojmë partneritetin tonë jetëgjatë, e cila tani është shumë më e fortë”, thuhej në deklaratën e ambasadës së SHBA pak pas miratimit të kësaj reforme në kuvend mëngjesin herët të 22 korrikut.

“I siguroj shqiptarët që të gjithë gjyqtarët dhe prokurorët e korruptuar do t’i fshijë nga sistemi i drejtësisë, fshesa e hekurt e vetingut, në një luftë të egër me killerat parellinj dhe politikën e mbrapshtë që nuk do të rreshtë”, shprehej kryeministri Edi Rama natën e gjatë të miratimit të reformës në Kuvend. “Suksese kësaj reforme historike dhe le të vazhdojë ky konsensus edhe për reforma të tjera”, tha kryetari i Kuvendit Ilir Meta pas votimit i cili u shoqërua dhe me duartrokitje edhe nga ndërkombëtarët të cilët po ndiqnin seancën. Ndërkaq, kreu i selisë blu Lulzim Basha në një prononcim të shkurtër për media u shpreh: “Urime të gjithë shqiptarëve”.

Prej 2016 e deri më tani, Reforma në Drejtësi vijon ende të jetë tema e ditës në politikën shqiptare, pasi tre vjet pas miratimit të paketës së ndryshimeve kushtetuese në Kuvend, kjo reformë po tregon rëndësinë e saj ende pa u zbatuar drejtpërdrejt.

Po çfarë është Reforma në Drejtësi? Si ka vijuar procesi i zbatimit të saj nga miratimi në Parlament dhe deri më tani? Cili është institucioni më i rëndësishëm i kësaj reforme dhe kur pritet të jenë rezultatet e para? Realstory.al bën një përmbledhje të asaj që mund të cilësohet si thelbi i ‘reformës gjyqësore’, rezultatet e pritshme dhe ndikimi i saj në procesin integrues të vendit në Bashkimin Europian.

Reforma në Drejësi erdhi si një presion ndërkombëtar për të goditur një nga plagët më të mëdha të shoqërisë shqiptare në periudhën poskomuniste, “korrupsionin në sistemin gjyqësor” dhe më pas atë në politikë. Për këtë arsye, me mbështetje dhe investime të drejtpërdrejtë të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Bashkimit Europian, Euralius dhe shumë institucioneve të tjera ndërkombëtare dhe partive politike në vend, u hartua një draft për ndryshime kushtetuese, që i hapnin rrugën reformimi të gjyqësorit.

Dy ishin shtyllat kryesore të këtij drafti, “Rritja e pavarësisë së gjyqësorit sidomos nga politika, dhe çlirimi i tij nga korrupsionin”. Për të realizuar këto dy pika themelore të Reformës në Drejtësi, janë hartuar një sërë ligjesh të reja, që parashikojnë krijimin e disa institucioneve të reja të drejtësisë, si Këshilli i Emërimeve në Drejtësi apo Këshilli i Lartë i Prokurorisë, që kanë pavarësi në emërimet në sistemin gjyqësor, si dhe Vettingu, i përbërë nga Komisioni i Pavarur i Kualifikimit dhe Komisioni i Posaçëm i Apelimit, që në fakt, janë dy hallkat kryesore të cilat bëjnë vlerësimin tërësor për çdo prokuror dhe gjykatës, përpara se ai të kërkojë të emërohet në një nga institucionet e reja të drejtësisë.

Deri më tani, Vettingu ka shkarkuar rreth 40% të gjyqtarëve dhe prokurorëve që janë paraqitur në këtë proces, pasi ata janë gjetur me probleme në pasurinë e tyre të vënë gjatë viteve apo nuk kanë paraqitur prova të mjaftueshme të aftësive të tyre profesionale. Në këto kushte, për shkak të Vettingut janë krijuar shumë vakanca në institucionet e drejtësisë, si Gjykata Kushtetuese, Gjykata e Lartë apo mosvënia në funksion e Prokurorisë Speciale. Megjithatë, procesi i Vettingut, që parashikohet të vijojë edhe për dy vjet, tashmë ka kaluar në sitë një numër të konsiderueshëm të gjykatësve dhe prokurorëve, të cilët pritet të jenë gati për të plotësuar vendet e mbetura bosh në institucionet e sipërcituara, apo ato që do të krijohen rishtazi.

Institucioni më i rëndësishëm i kësaj reforme, që përbën ndoshta thelbin e reformimit të gjyqësorit, është ngritja e Prokurorisë Speciale. Ky institucion, që sipas drejtuesit të Këshillit të Lartë të Prokurorisë Gent Ibrahimi do të jetë gati në fund të shtatorit, ka si qëllim parësor hetimin dhe nxjerrjen para drejtësisë të politikanëve dhe zyrtarëve të korruptuar. SPAK është një nga institucionet e reja të drejtësisë, që është promovuar nga partnerët ndërkombëtar, edhe për shkak të rëndësisë që ka për të nisur hetimin e dosjeve të “nxehta” dhe nxjerrjen para drejtësisë të personave të veshur me imunitet politikë.

Në këto kushte, në varësi të rezultateve të SPAK, Shqipëria pret edhe një përgjigje pozitive për hapjen e negociatave me Bashkimin Europian. Një tjetër institucion i rëndësishëm është Këshilli i Emërimeve në Drejtësi (KED), që për hir të së vërtetës nuk ka funksionuar këto tre vite për shkak se shumica e anëtarëve të propozuar tre vitet e fundit për këtë institucion, nuk kanë kaluar Vettingun. Megjithatë, edhe KED, që do të bëj më pas emërimin e gjyqtarëve të Gjykatës Kushtetuese apo Gjykatës së Lartë, pritet të jetë në funksion së shpejti. Reforma në Drejtësi, përpos “tërmetit” që ka shkaktuar te vetë prokurorët dhe gjyqtarët, nuk ka lënë pa lëkundur edhe sistemin politik në Shqipëri.

Tre vjet pas saj, opozita dhe presidenti i Republikës Ilir Meta, që në 2016 votoi “pro” kësaj reforme, pretendojnë se drejtësia e re po kapet nga qeveria. Ndërkohë, mazhoranca është shprehur se këto akuza vijnë pasi opozita dhe presidenti po ndjejnë pasojat që do të ketë reforma te disa politikanë, të cilët në të shkuarën janë akuzuar për korrupsion. Në këto kushte, gjashtë muajt e fundit, një pjesë e opinionit civil në vend, mendojnë se edhe kriza politike rrënjët e vërteta të saj i ka te drejtësia.

Në seancën e fundit plenare për këtë sezon, Kuvendi votoi dhe dy ligjet e fundit të Reformës në Drejtësi, të mbetur në kuvend prej dy vitesh. Shkak i mosmiratimit të këtyre dy ligjeve ishte bërë opozita, e cila nuk ofronte konsensus. Në këto kusthe, pas daljes nga parlamenti të deputetëve të PD-LSI, deputetët e rinj që u futën në Kuvend ofruan mbëshetjen e tyre për miratimin e dy ligjeve të fundit të Reformës në Drejtësi, të cilët lidhen me “statusin e gjyqtarëve dhe prokurorëve dhe vetëqeverisjen e institucioneve të drejtësisë”. Megjithatë, të gjithë shqiptarët presin me padurim rezultatet e para të kësaj reforme, e cila është një nga investimet më të rëndësishme të miqve ndërkombëtar në Shqipëri, për t`a futur vendin tonë në rrugën e integrimit në BE./Relastory.al/

SPAK, Ngjela: Katër ministra shkojnë në betejë, më tha Rama

Spartak Ngjela i ftuar në një studio televizive, ka zbuluar një bisedë, sipas tij me Kryeministrin Edi Rama, që mësohet të ketë pohuar se nga drejtësia e re, do të prekten dhe tre ose katër ministra. Ngjela ka pohuar se gjyqet për politikanët do të jenë publike.

“Duhet të keni parasysh një gjë se çdo gjë nis nga parlamenti. Nëse funksionon ai funksionojnë të gjithë institucionet. Ik bëj betejë legale. Minimuni tre katër ministra shkojnë në betejë. Rama më ka thënë vetë se mua më kap tre ose katër ministra reforma në drejtësi. Gjyqet do jenë publikë”.

“Do të thotë se kjo shishe ujë kushton kaq. Dalin gjyqtarët që thonin pasurinë e kam nga gjyshja. Gjyshja ishte në kasolle. I kupton çfarë budalliqesh po flasin. Spikerja e zërit të Amerikës i tha Metës a nuk vjen zor që jeton në luks kur populli është i varfër”, tha Ngjela.

Ngritja e SPAK, Xhafaj: Vettingu në punë dhe në gusht

Reforma në drejtësi në Shqipëri prej disa vitesh po prodhon debate të forta, në fillim me hartimin dhe me pas me zbatimin. Sot bashkëhartues dhe miratues të saj si dhe ekspertë të sistemit të drejtësisë kanë këndvështrime të ndryshme për mënyrën e zbatimit. Opozita dhe presidenti mendojnë se reforma është deformuar në zbatim dhe nuk i përmbahet tekstit kushtuetues të miratuar me unanimitet, dhe se po shkon drejt kapjes politike të sistemit. Eksponentë të PS në qeveri, si dhe ekspertë pjesmarrës në hartimin e reformës sjellin argumenta të kundërta. Vështirësitë në zbatim kanë sjellë mosfunksionimin e Gjykatës kushtetuese dhe Gjykatës së lartë. Mimoza Picari raporton nga Tirana.

Reforma në drejtësi u miratua me 140 votat në Kuvendin e Shqipërisë në 22 Korrik të vitit 2016. Ajo u parapri nga debate të forta, për më shumë se një vit dhe u asistua nga ekspertë të Euralius OBDAT dhe Komisioni i Venecias. Miratimi erdhi pas ndërhyrjes dhe ndërmjetësimit të zyrtarëve të lartë BE dhe SHBA.

Ecuria e zbatimit të reformës në drejtësi ka patur ulje ngritje dhe autorë të hartimit dhe miratimit të saj si dhe ekspertë të sistemit kanë këndvështrimë të ndryshme për rezultatet, 3 vjet pas miratimit.

“Kjo është një periudhë e vështirë tranzicioni, edhe sikur idealisht kjo periudhë tranzicioni të shkonte sipas mënyrës që u ideua, aq komplekse sa ishte, do kishte vështirësitë e veta teknike”- thotë Fatmir Xhafaj, kryetar i komisionit të reformës në drejtësi.

“Nuk do të them, a është sukses apo është dështim, por mund t’ju them se nëse do të ishte vërtet një sukses, Shqipëria asnjë sekond nuk do të ishte pa Gjykatë Kushtetuese”- shprehet Ilir Meta, President i Shqiperisë.

“Shqiptarët kishin nevojë për reformën në drejtësi, si ujët e pakët. Por mënyra se si bëhët reforma në drejtësi është thelbësore. Ne kemi një sistem që është rrënuar tashmë, dhe ndërkohë nuk është ngritur ende i riu”- pohon Oerd Bylykbashi, nënkryetar i komisonit të refromës në drejtësi.

“Nëse do të shohim kushtetuën në dispozitat tranzitore, aty janë vënë ca afate. Nëse do të ishin respektuar me atë consensus që u miratua kushtetuta, sigurisht që ne nuk do ishim në këtë gjendje, ku ka problematikë përsa i përket funksionimit të organeve”- pohon Sokol Sadushi, Drejtor i shkollës së magjistraturës.

Ndarja mes palëve nisi menjëherë pas miratimit me konsensus të reformes. Në gusht 2016, nuk u arritën afatet e miratimit të 7 ligjeve të emergjencës sic u quajtën ato për ngritjen e organeve qeverisëse të sistemit, përfshi dhe Vettingun rivlerësimin e gjyqatrëve dhe prokurorëve.

“Nga ana tjetër ne kemi faktin që ligjet sot kanë ndryshuar në thelb sistemin e drejtësisë që u miratua në datën 22 korrik 2016. I vetmi ligj që miratua me consensus ishte ai për ngritjen e SPAK”- sqaron Oerd Bylykbashi, nënkryetar i komisonit të refromës në drejtësi.

“Duhet të pranojmë që PD hyri e sforcuar në konsensusin e 140 votave të Kuvendit. Një vit u vonua Vetting-u në proçesin e zbatimit. 6 muaj ju desh me ankimin në Gjykatën Kushtetuese dhe 6 muaj nga çadra. Sepse vetëm pas marrëveshjes së majit të 2017-ës u bë e mundur që të ngriheshin institucionet e Vetting-ut, për arsye sepse mosardhja e përfaqësuesve të PD e bëntë proçedurialisht të pamndur proçesin”-sqaron Fatmir Xhafaj, kryetar i komisionit të reformës në drejtësi.

“Askush nuk mund të guxojë të thotë pa u skuqur, që vonesë shkaktoi opozita pse dërgoi në Gjykatë Kushtetuese ligjin e Vetting-ut për shkeljet që i ishin bërë kushtetutës së 22 korrikut. Kjo është e drejtë e pamohueshme e kujtdo” – argumenton Oerd Bylykbashi, nënkryetar i komisionit për reformën në drejtësi.

Sipas kryetarit të komisionit për hartimin e reformës në drejtësi Fatmir Xhafaj, bllokimi i ngritjes së organeve të Vetting solli bllokimin e Këshillit të emërimeve në drejtësi për nje vit.

“Këshilli i emërimeve në Drejtësi solli efektin tek Gjykata Kushtetuese. Të mos harrojmë ping-pongun mes presidencës dhe kuvendit apo konfliktin me prokurorinë për kriteret e përzgjedhjes së anëtarëve për Këshillin e Emërimeve në Drejtësi, pra një sërë proçesesh. Por nga ana tjetër nuk e përjashtoj faktin, që me pak kujdes dhe me më shumë vëmendje mund të kishtë një ritëm shumë më të mirë”- sqaron Fatmir Xhafaj, kryetar i komisionit të reformës në drejtësi.

“E gjithë beteja sot është se kush do të kontrollojë Gjykatën e Lartë dhe atë Kushtetuese. Nëse e kontrollon kryeministri Edi Rama, jo vetëm do të rrëzojë dekretet e Presidentit, jo vetëm do të shkarkojë presidentin e republikës, por do t’i vërë vulën e Gjykatës Kushtetuese të gjitha ligjeve, siç është ligji i teatrit apo konçensionet skandaloze nëse shkojnë në Gjykatë Kushtetuese”- argumenton Oerd Bylykbashi, nënkryetar i komisionit për reformën në drejtësi.

“Gjatë gjithë periudhës së qeverisjes së saj, lidershipi i PD ka funksionuar mbi bazën e kontrollit politik të sistemit. Në mentalitetin e tyre ishte që sistemi është i kontrolluar. Vetë sistemi është ndërtuar pikërisht për të shmangur kontrollin politik”- thotë Fatmir Xhafaj, kryetar i komisionit të reformës në drejtësi.

“Kushtetuta u transformua, u ndryshua, u dhunua për të prodhuar sistemin që do të prodhojë kapjen dhe sot Vetting-u është një instrument qartazi, ku ata që i duhen PS selektohen dhe kalojnë për miratim në organet e tjera”- shprehet Oerd Bylykbashi, nënkryetar i komisionit për reformën në drejtësi.

“Këtë nuk mund ta thotë opozita për një fakt fare të thjeshtë. Opozita ka qenë bashkëpjesmarrëse në përzgjdhjen e emrave të komisionerëve të organave të Vetting-ut. Emrat janë votuar edhe nga PS edhe nga PD edhe nga LSI”- thotë Fatmir Xhafaj, kryetar i komisionit të reformës në drejtësi.

Presidenti i republikes ILir Meta ish-kryetar i LSI, ka shprehur rezerva të forta për reformën në drejtësi duke akuzuar kryeministrin Edi Rama se ka kapur sistemin i ndihmuar nga një kor i strukturuar ndërkombëtarësh, si është shprehur ai.

“Unë kam bërë çdo përpjekje, ta dinë shqiptarët që Shqipëria të mos mbetet bëhët një vend qesharak. As para së të bëhej reforma në drejtësi, edhe për zbatimin e reformës, e cila është kthyer në një ramaformë, sepse po të ishte zbatuar si reformë kushtetuese që u miratua me konsensusin e të gjithëve nuk do ishim në këtë situatë”- shprehet Ilir Meta, President i Republikës në një komunkim me median.

“Presidenti dhe partia që ai ka drejtuar para së të zgjidhej president, kanë votuar 7 ligjet kuadër të reformës në drejtësi, pra do të thotë që ka patur vullnetin e plotë në proçesin e hartimit dhe miratimit të këtyre 7 ligjeve. Nëse sot janë në opozitë dhe ka gjykim tjetër, nëse sot ka një interes tjetër, kjo është çëhtje tjetër. Po i them Presidentit dhe kujtdo tjetër në këtë vend, kush të dojë Fatmir Xhafaj, Edi Rama Ilir Meta mund të shohin ëndrra për ta kapur sistemin, por nuk kapet më ky sistem”-sqaron Fatmir Xhafaj, kryetar i komisionit të reformës në drejtësi.

“E kam thënë dhe herë tjetër kur politika të kuptojë se nuk do të ketë më dorë mbi sistemin e drejtësisë atëherë do të këtë dhe acarimin”- shprehet Sokol Sadushi, drejtor i shkollës së magjistraturës.

“Reforma e Drejtësisë në fakt është zbatuar në përputhje më kushtetutën dhe legjislacionin vendas. Ky është një proçes kompleks. Reforma po ecën përpara dhe është e pakthyeshme”- u shpreh Luigi Soreca, Ambasador i BE në Shqipëri.

Sot tre vjet pas miratimit të reformës në drejtësi Gjykata kushtetuese ka vetëm një anëtare të cilës i ka mbaruar mandati, dhe Gjykata e Lartë nuk ka anëtarët e mjaftueshëm për vendime. Vettingu, ka larguar mbi 60 gjyqtarë dhe prokurorë ndërsa 35 kanë dhënë dorëheqje. Në systemin e drejtësisë mungojnë 102 gjyqtarë dhe prokurorë, tej parashikimeve të optimistëve të kësaj reforme.

“A do kishte largime kaq të mëdha. Kjo është një çështje që nuk mund të mendohej nga askush. Si mund të mendohej, përsa kohë që nuk kishte të dhëna objektive, fakte”- pohon Sokol Sadushi drejtor i shkollës së magjistraturës.

“Kam qenë i vetëdijshëm që një pjesë e mirë e atyre që shërbenin në sistem do të dilnin nga sistemi, por deri në këto përmasa, që të jem dhe unë i sinqertë nuk e kam menduar”- pohon Fatmir Xhafaj kryetar i komisionit të reformës në drejtësi.

“Vettingu po shkakton një situatë që ne e kemi paralajmëruar, do të krijojë një gropë të madhe”- thotë Oerd Bylykbashi nënkryetar i komisionit për reformën në drejtësi.

“Opozita ka parlajmëruar vetëm një gjë që nuk e do reformën në drejtësi. Nuk them që nuk ka probleme, por janë të përkohshme, dhe si të tilla të justifikuara në raport me atë cfarë presim të ndërtojmë në këtë shoqëri” –argumenton Fatmir Xhafaj kryetar i komisionit të reformës në drejtësi.

Në gjykatën Kushtetuese sot ka 108 cështje që presin gjykimin, ndërsa në gjykatën e lartë mbi 32 mijë cështje që do te duan sipas ekspertëve disa vite të shqyrtohen.

“Më garanto drejtësinë thotë qytetari shqiptar, që kur të shkojë në gjykatën e shkallës së parë mundësisht të mbaroj punë që aty, pa shkuar në shkallët e tjera”- thotë Oerd Bylykbashi nënkryetar i komisionit për reformën në drejtësi.

“Ne kemi aktualisht 5 çështje të familjarëve të viktimave të tragjedisë së Gerdecit. Në Gjykatën e lartë ne nuk kemi ende një mundësi për t’u gjykuar, sepse presim të shprehet kjo gjykatë e cila është bllokuar”- pohon Dorjan Matlia, avokat.

“Midis gjyqësorit me disa njerëz që e kishin kthyer në pazar dhënien e vendimeve, dhe një gjyqësori që respekton ligjin dhe vetëm ligjin, unë do të preferja të zgjidhja këtë të dytin edhe sikur për pak kohë të mungonte i pari”- shprehet Fatmir Xhafaj kryetar i komisionit të reformës në drejtësi.

Drejtor i shkollës së magjistraturës porta furnizuese e sistemit me gjyqtarë dhe prokurorë thotë se janë thuasje trefishuar kandidatët me qëllim plotësimin e boshllëqeve dhe shpreson se deri në vitin 2026, kur është parashikuar të përfundojë Vettingu i afro 700 gjyqtarëve dhe prokurorëve sistemi do ta ketë marrë veten. Ndërsa Z. Fatmir Xhafaj shpreson se shumë shpejt Gjykata kushtetuese dhe ajo e lartë do jenë funksionale.

“Organet e Vetting-ut duhet të punojnë me prioritet për organet e reja të sistemit që do të thotë se organet e Vetting-ut nuk kanë luksin të bëjnë pushime, dhe as të zvarrisin çështjet, sepse prandaj paguhen shumë shumë herë më tepër se kushdo tjetër në këtë vend, pikërisht për këtë gjë. Së dyti KED vetë duhet të ketë një ritëm tjetër”- thotë Fatmir Xhafaj kryetar i komisionit të reformës në drejtësi.

Autoritetet thonë se së shpejti priten të ngrihen dhe të zgjidhen dhe organe të tjera pjesë të reformës në drejtësi si Inpsktori i drejtësisë Prokurori i përgjithshëm dhe Njësia e posacme e antikorrupsionit dhe krimit të organizuar, ose Spak sic njihet ndryshe, që do të hetojë dhe gjykojë zyrtarët e lartë dhe politikanët, Por a ka vend për shpresë në përfundimin me sukses të reformës në drejtësi,

“Abuzohet shpeshherë me faktin, 3 vjet çfarë u bë? Unë besoj që bëhet në mënyrë të qëllimshme nga kundërshtarët e këtij proçesi dhe nga ata që kanë një pritshmëri të lartë”- thotë Fatmir Xhafaj kryetar i komisionit të reformës në drejtësi.

“Drejtësinë komplet ramaformë, tani të marrë dhe gjithë pushtetin vendor dhe të gjithë të dalin në diell dhe t’i bien dajres. Bukur shumë bukur”- shprehet me ironi Ilir Meta President i Republikës gjatë një konference për shtyp.

“Ne nuk duhet ta shohim më trishtim. Ju e dini që shkaku kryesor pse nisi reforma në drejtësi ishte korrupsioni”- thotë Sokol Sadushi, drejtor i shkollës së magjistraturës.

“Në duam të shohim zbatimin e ligjeve dhe njerëz në burg. Të gjithë politkanët të kuptojnë vlerën që ka mbështetja e kësaj reforme që unë besoj se po shkon në drejtimin e duhur”- pohoi Genoveva Calavera, në fjalën e saj në Samitin e Poznamit në Poloni.

“Unë pres me padurim ngritjen e SPAK-ut. Mundet të jetë një pritshmëri e gabuar por e presim të gjithë. E presim për të luftuar korrupsionin dhe krimin e organizuar. Nganjëherë dhe ajo që nuk është e mirë, është më mirë të shkojë para se sa të mbetet në lluc”- thotë Oerd Bylykbashi, nënkryetar i komisionit për reformën në drejtësi./VOA/

Dy ligjet e Reformës, prova që PD-LSI, bllokoi “drejtësinë”

Në mbledhjen e fundit të Kuvendit për muajin korrik, para se deputetët të marrin pushimet, janë miratuar dy ligjet e fundit të Reformës në Drejtësi. Kështu, me 106 vota pro, 1 kundër dhe 1 abstenim, është miratuar projektligji “Për organet e qeverisjes në sistemin e drejtësisë” dhe projektligji “Për statusin e gjyqytarëve dhe prokurorëve”.

Të dy këto ligje, u rikthyen përshyrtim përsëri në Kuvend nga Gjykata Kushtetuese dy vjet më parë, pasi 22 nene të tyre nuk ishin në përputhje me Kushtetutën. Këto nene u shfuqizuan nga Gjykata Kushtetuese, ndërkohë, dy vjet më parë, pas rikthimit të ligjeve për shqyrtim, mazhoranca kërkoi nga opozita e asaj kohe, PD dhe LSI, që të bënin ndryshimet e nevojshme dhe më pas me konsensus, ashtu si në miratimin në tërësi të Reformës në Drejtësi, të miratoheshin dhe këto dy ligje.

Por, opozita refuzoi të ofronte konsensus, dhe në këto kushte mazhoranca në mungesë të 84 votave në parlament, u detyrua të linte në sirtar dy ligjet e fundit të Reformës në Drejtësi, që rregullojnë funksionimin e organeve të sistemit të drejtësisë, dhe statusin e gjykatësve dhe prokurorëve. Megjithatë, pas largimit të opozitës nga parlamenti, deputetët e rinj të PD-LSI në Kuvend ofruan mbështetje për miratimin e dy ligjeve të fundit të Refomrës në Drejtësi.

Në këto kushte, mazhoranca i riktheu për rishqyrtim të hënën në Komisionin e Ligjeve dhe të enjten, me shumicë të cilësuar, u miratuan ligjet e reja. Gjatë seancës së diskutimit në Komisionin e Ligjeve të hënën, deputetja e Partisë Socialiste, Klotilda Ferhati u shpreh se “diskutimet për ndryshimet e këtyre projektligjeve janë realizuar sipas kërkesave të Gjykatës Kushtetuese, në prezencën e misioneve ndërkombëtare”. Këto ndryshime u japin mundësinë KLP dhe KLGJ-së për të marrë masa disiplinore për gjyqtarët dhe prokurorët dhe i hap rrugë emërimit të diplomuarve nga magjistratura. Për reformën në drejtësi, priten dhe korrektime nga ndërkombëtarët.

Me miratimin e dy ligjeve, “Për organet e qeverisjes në sistemin e drejtësisë” dhe projektligji “Për statusin e gjyqytarëve dhe prokurorëve”, plotësohet gjithë kuadri ligjor i Reformës në Drejtësi, miratuar me konsensus nga mazhoranca dhe opozita dy vite më parë. Tashmë, zbatimi i kësaj reforme, lidhet direkt me krijimin dhe funksionimin e organeve të reja të drejtësisë, si: SPAK, Byroja Kombëtare e Hetimit, plotësimi i vakancave në Gjykatë Kushtetuese apo Gjykatën e Lartë.

Pse Perëndimi po vendos vijat e kuqe, për “pazarin” në Tiranë?

Nga Mero Baze

Philip Reeker, ndihmës sekretari amerikan i Shtetit në detyrë për Çështjet Europiane dhe të Azisë, ka paralajmëruar palët në Tiranë, se nuk do të ketë asnjë kompromis për reformën në drejtësi dhe se zbatimi i saj do të vazhdojë të mbetet prioritet i SHBA.

Të njëjtin qëndrim dy ditë më parë e pati dhe ambasadori i Republikës italiane në Tiranë, Alberto Cutillo, në një intervistë në një television në Tiranë.

Deklaratat paralajmëruese nga Perëndimi për mos prekje të reformës në drejtësi, ndërkohë që në Tiranë temë e ditës është debati, nëse do të ketë ndonjë kompromis politik mes palëve, tregon në të vërtetë zanfillën e kësaj krize artificiale dhe identifikon problemin real.

Prej fillimit të saj, kriza nuk ishte politike dhe nuk kishte të bënte as me demokracinë, as me pasigurinë elektorale, edhe pse Shqipëria ka plot probleme me korrupsionin e zgjedhjeve dhe institucionet demokratike në vend.

Kriza ka në themel reformën në drejtësi dhe paranojën që ajo ka mbjellë tek dy persona, Sali Berisha dhe Ilir Meta, të cilët ndjehen të pasigurtë në një sistem të ri, që nuk e kontrollojnë vetë.

Pas përpjekjes së tyre të dështuar për të destabilizuar vendin, për të shkatërruar institucionin e Parlamentit dhe më pas institucionin e zgjedhjeve, dhe vazhdimin e përpjekjeve të tyre për të prodhuar kriza përmes gjykatave, apo segmenteve të pushtetit që kanë nën kontroll, ata tani kanë radhën të bëjnë ofertën e tyre, se çfarë halli kanë.

Dhe me sa duket, halli i tyre është lexuar qartë. Ata duan një kompromis jo me Edi Ramën, se atë as e llogarisin si njeri që mund t’u bëjë keq, por me faktorin perëndimor, që merret me Shqipërinë. Ata duan një pazar për reformën në drejtësi.

Të gjitha ofertat e tyre rreth një kompromisi të mundshëm në Tiranë, duket se ata i kanë adresuar tek problemi që kanë me reformën në drejtësi.

Është kjo arsyeja që Perëndimi po detyrohet të heqë viza të kuqe rreth dialogut të mundshëm në Tiranë, duke bërë të qartë se reforma në drejtësi nuk do të preket.

Kjo e bën dëshpëruese situatën në radhët e opozitës dhe akoma më të pashpresë mundësinë për t’u normalizuar situata.

Ky është momenti kur opozita, ose duhet të shikojë punët e saj, ose pazarin që kërkon Ilir Meta me Sali Berishën.

Nëse i qëndrojnë pazarit të atyre që i nxorrën nga Parlamenti dhe zgjedhjet, për hallin e tyre, për ata nuk do të ketë pazar dhe opozita, jo vetëm që do të vazhdojë të ngelet e papërfaqësuar në pushtet, por do të shkojë drejt shkrirjes së saj.

Ndaj është logjike që opozita të rikuperojë vetveten, duke ndarë fatin e saj me dy persona, që kanë si devizë të vetën “pas meje qameti”.

Ata duan një pazar nga Perëndimi për fatin e tyre, gjë që nuk është, as në kulturën e Perëndimit, dhe as në vemendjen e tyre.

Pazari që kërkon Ilir Meta dhe Sali Berisha është reforma në drejtësi, dhe mesazhi i Perëndimit është se ajo nuk do të preket.

Tani nëse opozita nuk ka ndonjë hall tjetër, veç halleve të Berishës e Metës, mund të vazhdojë të rrijë e papërfaqësuar, dhe jashtë institucioneve.

Por problemi është se qindra mijëra mbështetës të opozitës janë ndëshkuar padrejtësisht nga mospërfaqësimi në pushtet, pa i pyetur askush për greminën ku po i çonin.

Ndaj është koha që fati i tyre, që i zë frika çdo darkë se ku do gjejnë punë nesër, të ndahet nga fati i atyre që i zë frika çdo darkë, se mos u gjejnë lekët.

Pas Cutillos edhe Reeker: Reforma nuk preket!

“Reforma në Drejtësi nuk mund të jetë subjekt i asnjë kompromisi dhe se ajo është një model për të gjithë rajonin dhe përtej.” ka qenë mesazhi që sekretari amerikan i Shtetit në detyrë për Çështjet Europiane dhe të Azisë, Philip Reeker ka dhënë gjatë një takimi me ministrin e Jashtëm në Detyrë, Gent Cakaj.

“Shtetet e Bashkuara të Amerikës konsiderojnë se reforma në drejtësi s’mund të jetë subjekt i asnjë kompromisi dhe ajo përbën një model për rajonin dhe përtej. Bazuar mbi modelin e pakrahasueshëm të reformës në drejtësi dhe rëndësinë gjeostrategjike të thellimit të lidhjeve midis Shqipërisë dhe BE-së, SHBA-të mbështesin në mënyrë absolute hapjen e negociatave për anëtarësim në tetor.” – tha Reeker

Gjatë takimi u vlerësuan marrëdhëniet e shkëlqyera dhe partneriteti i patjetërsueshëm strategjik midis Shqipërisë dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Ministri Cakaj tha SHBA vlerësojnë Shqipërinë si një partner strategjik dhe aleat aktiv në kuadër të NATO-s.

“Në takim u nënvizua rëndësia e konsolidimit të mëtejmë të bashkëpunimit rajonal dhe nevoja absolute e mbylljes së çështjeve dypalëshe në të gjithë hapësirën e Ballkanit Perëndimor. Angazhimi i SHBA-ve do të jetë maksimal në shërbim të realizimit të këtij objektivi. Po ashtu, Shqipëria është një partner strategjik i SHBA-ve dhe aleat aktiv në kuadër të NATO-s me kontribut të spikatur në operacionet paqeruajtëse të Aleancës. ShBA-të vlerësojnë pozitivisht rritjen progresive të buxhetit të mbrojtjes së Shqipërisë për ta jetësuar planin për realizimin e 2% të buxhetit në shërbim të mbrojtjes deri në 2024.” – shkruan Cakaj

Ditën e hënë edhe ambasadori italian, Alberto Cutillo tha për emisionin “Real Story” të gazetarit Sokol Balla se reforma në drejtësi nuk preket dhe është vija e kuqe që nuk toleron asnjë kompromis. ‘E vetmja vijë e kuqe që ne si Itali nuk do ta mbështesim asnjëherë është ndalimi dhe rishikimi i Reformës në Drejtësi.” – tha Cutillo

Ndërkombëtarët e mbështesin fortë reformën në drejtësi duke treguar se ajo është në rrugën e duhur dhe se nuk duhet ndalur duke mos pranuar asnjë lloj kompromisi në lidhje me të mes palëve politike nëse do të ketë një marrëveshje mes tyre.