Ambasadori i OSBE-së Bernd Borchardt tha se nëse do të bëhet një ndryshim i sistemi zgjedhor në Shqipëri, ashtu siç po kërkohet nga opozita parlamentare, atëherë është kusht i OSBE dhe Këshillit të Europës, që kjo të bëhet një vit para mbajtjes së zgjedhje. Sipas Borchardt ky kusht është vendosur në mënyrë që qytetarët të kenë kohë të informohet siç duhet në lidhje me sistemin e ri elektoral. Ambasadori i OSBE-së tha se komisioni mund të punojë paralelisht për të dy çështjet, për rekomandimet dhe për ndryshimin e sistemit, ndërsa kërkoi që rekomandimeve të OSBE/ODIHR-it për Reformën Zgjedhore të gjejnë zbatim ose të paktën të dakordësohet deri në fund të viti.
“Debati për ndryshimin e sistemit zgjedhor ky ka dy anë. Nga njëra anë, kemi rregullat e përgjithshme. Rregulli i përgjithshëm, që është një rekomandim i fortë nga ne dhe nga Këshilli i Evropës, është që, nëse ndryshohet sistemi, kjo të ndodhë të paktën një vit përpara zgjedhjeve, në mënyrë që njerëzit të informohen si duhet. Nga ana tjetër kemi pyetjen: çfarë lloj sistemi zgjedhor? Ne nuk bëjmë rekomandime. Ekzistojnë shumë sisteme të ndryshme, që të gjitha legjitime dhe që mund të funksionojnë, por vetëm shqiptarët mund të vendosin se cili është sistemi më i mirë për vendin. Nëse ju, shqiptarët, me politikanët dhe deputetët tuaj, vendosni me shumicë se cilin sistem doni, ajo që mund të bëjmë ne është t’ju vëmë në dukje aspektet teknike të atij sistemi që duhen pasur parasysh. Ky do të ishte roli ynë në këtë kontekst.” tha Borchardt për Zërin e Amerikës.
Ambasadori shtoi se për rekomandimet e OSBE mund të gjejnë dakordësi deri në fund të viti, ndërsa për ndryshimin e sistemit zgjedhor duhet një kohë më e gjatë. Borchardt shtoi se sistemi elektoral i ri është ende në fazat e hershme të diskutimit dhe tryeza e organizuar prej OSBE kishte pikërisht këtë qëllim diskutimi.
“Besoj se nëse ka vullnet politik, rekomandimet e OSBE/ODIHR-it mund të zbatohen apo të paktën, të hartohen dhe të dakordësohen në komisionin e posaçëm, deri në fund të vitit. Vitin e kaluar u bë shumë punë dhe nëse kjo punë merret për bazë, është e mundur të arrihet kjo gjë. Debati për rishikimin e sistemit zgjedhor filloi në fund të shtatorit. Mendoj se, për të, do të duhet më shumë kohë. Pra, do të ishte sfidë e madhe të përmbyllet deri në fund të vitit. Ky diskutim është ende në fazë mjaft të hershme. Tryeza, që organizuam në fund të shtatorit, kishte pikërisht të bënte me këtë diskutim, me këto elemente.” tha Borchardt
Në lidhje me propozimin e PD-së për ngritjen e një strukture të re pa opozitën parlamentare, Borchardt tha se nuk është e rëndësishme se ku dhe si diskutohen idetë për ndryshimin dhe përmirësimin e Reformës Zgjedhore, por miratimi dhe vendimet merren brenda kornizës kushtetuese me shumicë të cilësuar në Parlament.
“Komisioni i posaçëm i ka bërë ftesë Partisë Demokratike, por nëse ata nuk duan të marrin pjesë në komision, unë do t’i nxitja të jepnin kontributin e tyre në diskutime. Nëse Partia Demokratike dëshiron ta bëjë këtë në një format tjetër dhe të pasurojë diskutimet – dhe unë e di që ata kanë ekspertë të shkëlqyer – ne do të ishim të gatshëm t’i ndihmonim. Ne jemi të gatshëm të ofrojmë një kornizë për këto diskutime. Por vendimi merret nga Shqipëria dhe vendimet merren brenda kornizës kushtetuese. Sa i takon vendimmarrjes, kushtetuta e Shqipërisë e përcakton shumë qartë: duhet shumicë e cilësuar në parlament. Se si mund të diskutohen këto vendime përpara se të merren, kjo është çështje tjetër.” u shpreh ambasadori i OSBE
Në lidhje me akuzat e shitblerjes së votës, Borchardt i bëri thirrje prokurorisë të hetojë rastet dhe të bëj më shumë përpjekje me dënimet në këtë drejtim. “Pas zgjedhjeve të 2017-s, pati rreth 400 akuza për blerje vote. Policia dërgoi rreth njëqind në prokurori dhe, në raportin e fundit të prokurorisë, thuhej që katër hetime vazhdonin. Kjo është shumë pak. Unë e nxis prokurorinë të punojë shumë intensivisht për të gjitha shkeljet, qofshin presion i paligjshëm ndaj zgjedhësve, qofshin shitblerje të votës apo shkelje të tjera.”
Lexoni intervistën e plotë këtu.
