Ish-oligarku Mikhail Khodorkovsky, dikur njeriu më i pasur i Rusisë, tani është një nga disidentët e saj të shquar dhe një kritik i madh i presidentit rus Vladimir Putin.
Njeriu, i cili grumbulloi pasuri të madhe përmes privatizimeve të dyshimta dhe anarkisë ruse në vitet 1990 dhe e njeh mirë elitën politike të Rusisë, është i bindur se “Putini është në një rrugë që do të çojë në vdekjen e tij”.
“Edhe nëse fiton në Ukrainë, ai do të fillojë një luftë me NATO-n për shkak të problemeve brenda vendit. Dhe në fund ai do ta humbasë atë luftë. Nëse lufta në Ukrainë nuk do të kishte marrë kaq shumë jetë, unë do të thoja që jam në fakt që jam ‘mjaft i lumtur’, pasi Putini është vendosur në një rrugë që do ta çonte atë drejt vdekjes”, tha Khodorkovsky për Financial Times, duke shtuar se ndryshimi i regjimit në Rusi është i mundur, por vetëm me forcë.
I shpallur “agjent i huaj” dhe që nga viti 2015 në mërgim në Londër, Khodorkovsky kaloi dhjetë vjet në një burg rus – nga 2003 deri në 2013. Arsyeja ishte konflikti politik me Putinin, i cili fitoi pushtetin në Rusi në vitin 2000. Si një nga sipërmarrësit më me ndikim të Rusisë në vitet 1990, pronar i kompanisë së naftës Yukos ExxonMobil, të cilën ai thuhet se e ka krijuar duke blerë në mënyrë të paskrupullt fushat e naftës për qindarka, Khodorkovsky foli në televizionin rus për korrupsionin e Putinit. Putin vlerësoi se Khodorkovsky mund të ishte një opozitë shumë e fortë, ndaj e futi në burg me akuzën e evazionit fiskal. Më vonë ai e fali, pak para Lojërave Olimpike në Soçi.
“Jam i sigurt se Putini është penduar shumë herë për vendimin e tij,” tha sot Khodorkovsky. Putin e bëri këtë për shkak të imazhit të tij në botë. Sot, megjithatë, është më e rëndësishme për të që të mbajë pushtetin në Rusi.
Putini ka bërë luftëra më parë për të ruajtur vlerësimin e tij politik. Kjo është arsyeja pse Khodorkovsky mendon se lufta nuk do të ndalet në Ukrainë.
“Unë besoj se hapi tjetër i Kremlinit është bllokada ajrore e Lituanisë. Kjo do të lejojë që forcat ajrore ruse të fluturojnë pikërisht midis Rusisë dhe Kaliningradit. Atëherë NATO do të përballet me pyetjen se çfarë të bëjë”, spekuloi ai.
Fjala vjen, Khodorkovsky, roli i të cilit në vitet ’90, kur ishte ndër më të pasurit, nuk është sqaruar plotësisht dhe spekulohet se ai është “i rëndë” rreth 500 milionë dollarë, ka paralajmëruar më parë për mundësinë e luftës dhe Putinit si një njeri i rrezikshëm.
Ai nuk pajtohet me ish-Sekretarin amerikan të Shtetit, Henry Kissinger, se Putinit duhet t’i bëhen lëshime dhe se ai ishte i ngjashëm me ish-udhëheqësin rus Leonid Brezhnev.
Putini ka gjithashtu dobësitë e tij, vëren Khodorkovsky. Kjo shihet kryesisht në faktin se ai nuk shpalli mobilizim të përgjithshëm për luftën në Ukrainë: “Nëse ai do të kishte qenë plotësisht i bindur se shoqëria ruse ishte monolite, ai do t’i kishte tërhequr këta njerëz në luftë shumë kohë më parë. Ndërsa Zelensky nuk kishte dyshime nga njerëzit e tij dhe ndante armët me të gjithë. Nëse Putini do të kishte shpërndarë 40,000 kallashnikovë në Moskë, ai nuk do të ishte me ne nesër.”
Ai gjithashtu pranon se në vitin 2000, kur erdhi në pushtet, Putin kishte mbështetjen e oligarkëve rusë. Ai gjithashtu beson se miliarderi rus Roman Abramovich ende e mbështet atë dhe vepron si “agjenti” i tij. “Putin i dha dritën jeshile Abramovich për të marrë pjesë në bisedimet e pafrytshme të paqes midis Rusisë dhe Ukrainës për të shmangur sanksionet”.
I pyetur nëse Putini ka ndryshuar në njëzet vitet e fundit, Khodorkovsky thotë se ai ka mbetur i njëjti anëtar dhe gangster i KGB-së, por ai është gjithashtu një person shumë i talentuar që i lë përshtypje lehtësisht bashkëbiseduesit dhe e paraqet veten si të ndryshëm. Për të njëjtën arsye, ai është skeptik ndaj Alexei Navalny, një kritik karizmatik i Putinit, i cili kohët e fundit u transferua në një burg të sigurisë maksimale. Edhe pse ndajnë mendimin për luftën në Ukrainë dhe nevojën e ndryshimit të regjimit në Rusi, ata nuk bien dakord për vizionin e së ardhmes.
“Navalny e sheh veten si një car të ardhshëm. Unë mendoj se të besosh në një car të mirë është një ide shumë e rrezikshme për Rusinë e sotme, sepse çdo person i ngjashëm me carin ka nevojë për një armik të jashtëm për të sunduar,” tha Khodorkovsky, duke e krahasuar situatën me Putinin.
Së fundi, ai beson se Rusia është pjesë e Evropes