Pas diskutimeve me dyer të mbyllura,
kryeministrat e Shqipërisë, Serbisë dhe Maqedonisë së Veriut dolën në konferencë
për shtyp. Kryeministri Edi Rama, u shpreh nga Ohri se tre kryeministrat kishin
rënë dakord që samiti i radhës të zhvillohet në Durrës, ku i pranishëm do te jëtë
dhe përfaqsuesi i lartë i politikës së jashtëme të BE-së. “Dua të them se ne u
dakordësuam se në 21 dhjetor të zhvillojmë mbledhjen e radhës në Durrës. Morëm
edhe konfirmimin se në atë mbledhje do të jetë i pranishëm, përfaqësuesi i ri i
lartë i BE-së. Në Durrës janë të gjithë të ftuar, dëshiroj që dhe Mali i Zi dhe
Bosnja Hercegovina, të jenë të pranishëm. Është rënë dakord dhe më parë, të përfshihet
dhe Kosova, me të drejta të plota dhe e barabartë në BE. Por mos t’i shmangen
elefantit që është këtu”, tha Rama.
Më tej, ai iu drejtuar drejpërdrejt
Presidentit të Kosovës Hashim Thaçi, i cili e kishte justifikuar mungesën e
Kosovës në samitin e Ohrit me argumentin se “s`mund të ulej me vende që nuk e
njohin Kosovën”. Këtij argumenti të Hashim Thaçit, Kryeministri Edi Rama i
solli përballë disa nga takimet që janë zhvilluar në vende të ndryshme të Europës,
ku Kosova ka qenë e pranishme në të njëjtën tavolinë me Serbinë, ndonëse Serbia
nuk e ka njohur pavarësinë e Kosovës. Gjithashtu, Rama shtoi se i qëndron
mendimit që Serbia duhet ta njoh Kosovën.
“Duhet të jenë sa më të drejtpërdrejtë, me të gjithë ata që bëjnë sikur nuk kuptojnë apo s’duhan të kuptojnë. Është momenti për të thënë se së pari në kujtesën time, jemi takuar, jemi ulur dhe kemi dakordësuar për gjithçka që shkruhet, e zeza mbi të bardhë. Tani më jo si dokument, por si plan veprimi. Kjo nuk e ka penguar kryeministrin apo presidentin e Kosovës që të marrë pjesë në këtë samit. Në kujtesën time, pas luftës dhe pavarësisë së Kosovës, u desh një kohë e jo e shkurtër që përfaqësues të Kosovës të pranoheshin në tavolinë. Qoftë nga përfaqësues të Serbisë apo të Bosnjë Hercegovinës, tani prej të paktën 5 vjetësh, pjesëmarrja e Kosovës nuk është vënë në diskutim. Se gjej dot interesin dhe as përfitimin nga ky vet përjashtim(Kosova). Në vizitën time e kam thënë; Serbia duhet të njohë Kosovën. Por Kosova nuk duhet të vetëpërjashtohet”, -tha Rama.
Më tej, Rama foli për benefitet që do të sjell ky bashkëpunim rajonal. Sipas tij, njerëzit dhe mallrat do të kenë mundësi të lëvizin lirshëm në këtë hapësirë, pa hequr të “zitë e ullirit” në kufti. “Një pyetje e thjeshtë do të ndihmonte qytetarët e Kosovës dhe Shqipërisë që kanë kaq vite që heqin të zitë e ullirit në kufi, do të donin të vazhdonin? Apo do të donin që njësoj si në gjithë Ballkanin Perëndimor edhe mes Shqipërisë dhe Kosovës të çelej kufirit për katër liritë e BE-së. Kjo nuk është një “mini-Shengen”. Mua nuk më konvenvon. Është Ëester Balkan Schengen. Së pesti, po produktet bujqësore të Shqipërisë pse duhet të kalben në kufirin me Maqedoninë, apo Serbinë dhe Bosnjë Hercegovinën apo siç kalben edhe në kufi me Kosovën”, tha Rama.
Rama, shtoi gjithashtu, se do të unifikohen
diplomat për studentët e Preshevës, ndërsa shtoi se pavarësisht se sa e vështirë
është të ulesh me “armiqtë” e dikurshëm, duhet bashkëpunuar. “Janë përfitim
ekonomik. Pse për njohjen e diplomave duhet të presin edhe 5-10 vite të tjera.
U kam premtuar shqiptarëve të Preshevës që të përgatiten se diplomat e tyre do
të njihen, po për ata kush mendon? Duke u përjashtuar? Unë besoj se paqja është
e ndërlikuar, por ia vlen. Bashkëpunimi me “armiqtë”, i vështirë, por
i rëndësishëm që ato që vijnë pas të mos trashëgojnë armiqësi. E di shumë mirë
që çfarë do të vazhdojë, por asgjë nga këto nuk është as e papritur dhe as e
pathënë më parë. E kam predikuar bashkëpunimin rajonal, që ditën e parë kur kam
ardhur në pushtet. Sa më shumë mundësi të kenë njerëzit, aq më shumë potencial
do të ketë për zgjidhjen e konflikteve. E konsideroj domosdoshmëri praninë e
Kosovës në Durrës, kush mendon se pëlqyeshmëria që mund të marrë dot me
patriotizmin e FB, gabon. Është mirë që të jemi së bashku, t’i ndajmë në tyre
opinionet tona, se në fund cilësia e jetës varet nga mënyra se si nuk bie
dakord, mënyra më e mirë është ajo që nuk cenon bashkëpunimin e përbashkët.
S’mund të ketë një proces ku njëra palë fiton, tjetra humbet”, tha
Kryeministri Edi Rama.
Për Aleksandër Vuçiç, heqja e kufijve mes
Serbisë, Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut, do të kursejë të paktën 260
milion euro. Ai tha se njerëzit dhe mallrat do të lëvizin lirshëm. “Mini-Shengeni ballkanik është një nismë shumë
e mirë për vendin tonë. Është e rëndësishme se si u morëm vesh në një kohë të
shkurtër për të arritur një marrëveshje që është në të mirë të qytetarëve tanë.
Mund t’ju them se 260 milion euro do të jetë kursimi nga kjo marrëveshje.
Shpresojmë që në të ardhmen të behën pjesë edhe disa vende të tjera. Do
shikohet sa e rëndësishme do të jetë për një prodhues nga Jugu apo Veriu që t’i
eksportojë ato. Për më pak se një vit e gjysme do të mundës të shihni rritjen e
investimeve në përqindje për të tre vendet. Do të kemi mundësi që të hyjmë në
Shqipëri dhe shqiptarët do të hyjnë në Serbi vetëm me letërnjoftime. Në Beograd
keni leje gjithashtu nëse fluturoni në Tiranë, nuk do ju pyes njeri se ku do të
shkoni. Nuk i maltratojmë qytetaret që vijnë, sepse duam të rrisim numrin e të
huajave që do vijnë në vendet tona”, tha Vuçiç.