Refuzimi për të dytën herë të çeljes së negociatave për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut nga BE, shikohet nga media prestigjioze zvicerane, “Neue Zurcher Zeitung” si një mundësi që BE i jep shteteve të Lindjes që të shtrijnë influencën e tyre në Ballkanin Perëndimor.
“Shtyrja e negociatave për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut përbën një rrezik për besueshmërinë e BE në rajon dhe përhapjen e influencës ruse, turke dhe kineze”. Kështu shkruan e përditshmja zvicerane “Neue Zurcher Zeitung”, e cila i ka kushtuar një analizë kësaj situate në Ballkan duke analizuar situatat ekonomike dhe politike. Ajo shkruan se mungesa e një perspektive për pranimin e Shqipërisë dhe Maqedonisë në BE, bëjnë që fronti tjetër i Lindjes të shtrijë ndikimin e tij në këto vende.
“Vetëm një javë pasi BE shtyu sërish negociatat me Maqedoninë e Veriut, kryeministrja serbe Ana Brnabic udhëtoi në Moskë për të nënshkruar një marrëveshje të tregtisë së lirë me Bashkimin Ekonomik Eurasian të Rusisë. Udhëtimi i saj mund të ketë qenë i planifikuar në mënyrë të pavarur nga rezultati i Samitit të BE, por sidoqoftë kjo lëvizje brenda këtij harku kohor mund të lidhur me veton franceze kundër nisjes së bisedimeve për hapjen e negociatave me Shkupin dhe Tiranën.
Mungesa e një perspektive të mirëfilltë të pranimit, çon në një largim nga Perëndimi dhe ndihmon lojtarët si Rusia, Kina dhe Turqia të ushtrojnë më shumë ndikim në Ballkan. Presidenti serb Aleksandar Vuçiç tha për Financial Times këtë javë se samiti i BE tregoi nevojën për të mbajtur lidhje të ngushta me Pekinin dhe Moskën”, shkruan e përditshmja zvicerane.
Në artikull theksohet se me refuzimin e pranimit në BE, Maqedonia e Veriut ka dalë kundër marrëveshjes me Greqinë për çështjen e emrit, pasi një nga shtysat që finalizuan këtë marrëveshje kishte qenë përpjekja për integrim në BE.
“Nuk ka dyshim se BE dhe Perëndimi kanë humbur besim të konsiderueshëm dhe hapësirë për manovrim në Ballkan. Pas përfundimit të luftërave jugosllave, marrëdhëniet midis Brukselit dhe shteteve të rajonit u bazuan në premtimin se reformat ekonomike dhe të sundimit të ligjit do të shpërbleheshin me përparimin e integrimit. Sundimtari i gjatë i Malit të Zi Djukanoviç ose Presidenti serb Vuçiç nuk kanë bërë asnjë veprim për të demokratizuar vendet e tyre për një kohë të gjatë.
Me refuzimin e Maqedonisë së Veriut edhe marrëveshja e Prespës nuk respektohet më. Qeveria në Shkup ka dalë kundër mosmarrëveshjes për emrin me Greqinë në përpjekje për të pastruar rrugën për hapjen e negociatave. Në funksion të presionit të madh të brendshëm, qeveria tani po kërcënon të tërhiqet nga marrëveshja e Prespës. Për aspirantët e BE-së në Ballkan, samiti i fundit në Bruksel shënon përfundimisht një pikë kthese”, shkruan më tej gazeta.
“Neue Zurcher Zeitung” shkruan se Moska po lufton për të rritur ndikimin e saj në perëndim dhe është shumë e përgatitur për të shfrytëzuar gabimet dhe paqëndrueshmërinë në Rajon.
“Ndikimi në rritje i këtyre shteteve paraqet rreziqe reale për Ballkanin. Moska po lufton për të rritur ndikimin perëndimor në rajon veçanërisht atë të NATO-s. Rusia është shumë mirë e përgatitur për të shfrytëzuar linjat historike të gabimeve dhe paqëndrueshmëritë latente në rajon. Zhgënjimi në rritje për BE-në rrit shtrirjen e Rusisë.
Nga ana tjetër edhe Turqia është veçanërisht e bashkuar me muslimanët, por ka fuqi të konsiderueshme të butë në të gjithë rajonin. Turkish Airlines mbulon rajonin më mirë se çdo linjë tjetër ajrore, dhe prodhimet televizive turke, siç janë telenovelat për Perandorinë Osmane, janë jashtëzakonisht të njohura, pavarësisht armiqësive historike. Në veçanti, me Serbinë, ekzistojnë edhe marrëdhënie ekonomike intensive. Vetëm dy javë më parë, Erdogan vizitoi Beogradin me një delegacion të madh.
Kina nga ana e saj është kryesisht e pranishme si një investitor. Me përjashtim të Kosovës, e cila nuk njihet nga Pekini, të gjitha vendet e rajonit janë pjesë e nismës së bashkëpunimit të Kinës me vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore (17 + 1). Të gjitha vendet e rajonit varen nga fondet e jashtme për të modernizuar infrastrukturën e tyre. Pa fondet e BE-së, investimet nga Kina ose Turqia janë të mirëseardhura në këto shtete.
Edhe pa konkurrencë serioze nga Lindja, Perëndimi po humbet në Ballkan – dhe bashkë me të edhe ato pjesë të popullatës lokale që duan të modernizojnë dhe demokratizojnë shtetet e tyre. Në të ardhmen, do të jetë edhe më e vështirë të promovohen vlera të tilla si sundimi i ligjit, demokracia dhe një ekonomi liberale e tregut, duke kontribuar kështu në stabilizimin afatgjatë të rajonit më të prirur ndaj konflikteve të Evropës.
Fituesit e vërtetë janë elitat autokratike vendase, të cilët fitojnë zgjedhje me ndjenjë nacionaliste dhe në të njëjtën kohë pasurohen me strukturat e pushtetit oligarkik. Ata do të kenë edhe më pak arsye për të dëgjuar dhjetëra mijëra njerëz të pakënaqur që kanë dalë vazhdimisht në rrugë në Serbi, Mal të Zi apo Shqipëri muajve të fundit për të kërkuar reforma të sundimit të ligjit”, shkruan gazeta.