Në një intervistë për median gjermane ‘‘Frankfurt Allgemeine”, komisioneri i BE për Zgjerimin, Oliver Varhelyi komentoi procesin e antërarësimeve të vendeve candidate.
Duke u ndalur te Shqipëria, që e merr si shembull të një vendi që ka bërë përpjekje të mëdha, ai thekson se çelja e negociatave me BE nuk ishte aspak e lehtë, por në fund u bë.
Më tej ai thekson se një vend kandidat duhet të jetë serioz sa i përket synimit për t’u anëtarësuar në BE, dhe kjo mund të ndodhë vetëm në sajë të reformave reale.
PJESË NGA INTERVISTA
PYETJA: Komisioner, shumë vende të BE-së kanë kohë që kanë rezerva në lidhje me pranimin e anëtarëve të rinj. A do të vijë koha kur Komisioneri i Zgjerimit do të duhet të marrë në konsideratë rregullimet institucionale me Ballkanin Perëndimor nën pragun e anëtarësimit të plotë?
Ajo që ne po ofrojmë është anëtarësimi i plotë, siç vendoset nga krerët e shteteve dhe qeverive evropiane. Për ata që kërkojnë më pak se kaq, unë u përgjigjem: Por atëherë mos prisni që rajoni të përputhet me kushtet tona. Dhe mos prisni që rajoni të jetë një fqinj i sigurt dhe i qëndrueshëm për ne.
PYETJA: Për një kohë të gjatë, mbizotëron pikëpamja se një vend që është një kandidat për anëtarësim në BE ose madje është duke zhvilluar negociata të anëtarësimit po bën përparim demokratik vetëm përmes kësaj. Por a është ende kështu?
Ky nuk është një automatizëm. Duhet të jetë zgjedhja serioze e një vendi për t’u bashkuar me BE. Kjo është e mundur vetëm me reforma reale në vendet kandidate, të cilat ata gjithashtu i dinë. Kjo është treguar kohët e fundit nga përpjekjet e mëdha që Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria kanë bërë vetëm për të qenë në gjendje të fillojnë negociatat e pranimit.
PYETJA: Asnjë zgjedhje nuk mund të fitohet me premtime për t’u bashkuar për dhjetë ose më shumë vjet në të ardhmen. A kanë nevojë për qëllime të ndërmjetme të arritshme procesi i pranimit në mënyrë që politika në vendet kandidate të mund të fitojë përsëri zgjedhjet me premtimin e anëtarësimit?
Deklarata e bërë nga shtetet kandidate është e qartë: Ata po përpiqen për anëtarësim të plotë në BE. E vërtetë që rruga atje është bërë gjithnjë e më e gjatë. Sa kohë, saktësisht, varet kryesisht nga vendet kandidate.
PYETJA: A nuk është një shtet ligjor që funksionon një kusht për mbështetjen financiare nga BE?
Vendet që duan të bashkohen me BE-në kanë nevojë për institucione të qëndrueshme, duhet të garantojnë demokracinë, shtetin e së drejtës, të drejtat e njeriut dhe mbrojtjen e pakicave. Procesi i anëtarësimit bazohet në kushte të rrepta, por të drejta, me bazat e tilla si sundimi i ligjit në qendër. Mbështetja jonë i ndihmon kandidatët të përmbushin kushtet, përfshirë kriteret demokratike. Në të njëjtën kohë, ne i ndihmojmë ata me zhvillimin ekonomik dhe konvergjencën. Për më tepër, bëhet fjalë për projekte që nuk përfitojnë nga kjo apo ajo elitë, por nga rajoni në tërësi. Për shembull, ne duam të lidhim të gjitha kryeqytetet e Ballkanit Perëndimor me njëri-tjetrin me autostrada dhe linja hekurudhore. Këto janë projekte objektive që ne do t’i financojmë brenda mandatit të komisionit aktual.
