Zaloshnja: Franca godet optimizmin e shqiptarëve…

Nga Eduard Zaloshnja

Pare se të bëhej publik qëndrimi i Francës mbi shtyrjen e negociatave me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut për vitin tjetër (me procedura më rigoroze), shqiptarët ishin optimistë për integrimin e Shqipërisë në BE.

Kështu, nga një sondazh online i Realstory.al, rezultonte se 80% e lexuesve ishin optimistë se negociatat e Shqipërisë me BE-n do të fillonin brenda këtij tetori. Ndërsa nga një sondazh që zhvillova në terren me të anketuar në të katër anët e vendit (shihni tabelën shoqëruese), rezultoi se 58% e shqiptarëve mendonin se Shqipëria do të bëhet anëtare me të drejta të plota në BE brenda 5-10 vjet (treçereku brenda 5-15 vjet).

Të dyja këto sondazhe u kryen para publikimit të qëndrimit të Francës, i cili mund të jetë si një kovë me ujë të akullt, e hedhur mbi optimizmin e Shqiptarëve mbi integrimin në BE…

SONDAZHI I REAL STORY: A DO T`I HAPEN NEGOCIATAT SHQIPËRISË NË TETOR?

Zaloshnja: Sondazhi që konfirmon shifrat e punësimit

Nga Eduard Zaloshnja

Shifrat e punësimit të INSTAT-it shiheshin me skepticizëm nga Banka Botërore në vitet e fundit të qeverisë Berisha. Ato rriteshin në mënyrë galopante nga një tremujor në tjetrin, duke arritur në 1.35 milionë të punësuar (për moshat 15 vjeç e sipër).

Pas ndryshimit të qeverisë në 2013, INSTAT-i bëri një rishikim të metodologjisë së matjes së punësimit. Si rrjedhim i atij ndryshimi metodologjik, u raportua se, në fakt të punësuar ishin 880 mijë, e jo 1.35 milionë. Por edhe kjo shifër u pa me skepticizëm nga Banka Botërore.

Qysh prej asaj kohe, i kam parë gjithnjë me dyshim shifrat e INSTAT-it mbi punësimin.

Por një sondazh që zhvillova në terren (me të anketuar të përzgjedhur me metodën rastësore nga Konispoli deri në Vermosh), në lidhje me sigurinë në familje, lagje, vend dhe rajon, më dha mundësinë të bëja një verifikim të pavarur të shifrës aktuale të punësimit që raporton INSTAT-i.

Meqënëse kampioni përfshinte në mënyrë proporcionale banorë të rritur të të gjitha moshave dhe dy gjinive, me banim në qytetë, rrethina qytetesh dhe fshatra, mu desh të pyesja për statusin e punësimit të tyre (i punësuar, i vetëpunësuar, fermer, i papunë, shtëpiake, pensionist, student, nxënës).

Dhe nga sondazhi më rezultoi se 55% e shqiptarëve të rritur janë të punësuar, vetëpunësuar ose fermerë. Që përkthehet në rreth 1.18 milionë banorë të rritur (2.15 milionë X 55%).

INSTAT-i, nga ana e tij, raporton se janë të punësuar aktualisht 1.27 milionë shqiptarë. Por ndryshe nga sondazhi i mësipërm, INSTAT-i e fillon llogaritjen nga mosha 15 vjeç (e sipër), e jo nga mosha 18 vjeç. Duke mbajtur parasysh këtë diferencë moshore, mund të thuhet se sondazhi i mësipërm ka prodhuar një llogaritje pothuaj identike si të INSTAT-it (nëse përjashtohen nga krahasimi moshat 15-18 vjeç).

Zhytet PD, 70 mijë vota firo në 1 muaj

Nga Eduard Zaloshnja

Revista Follow Business Albania komisionoi një sondazh elektronik kombëtar, i cili u zhvillua ditët e fundit nga Dr. Eduard Zaloshnja. Kampioni përbëhej nga 3336 zgjedhës me banim në Shqipëri, duke përfaqësuar statistikisht elektoratin shqiptar, si politikisht edhe demografikisht. Maksimumi i marzhit të gabimit për këtë kampion ishte plus/minus 2.2%.

Sondazhi tregon që, nëse zhvillohen sot zgjedhje parlamentare në Shqipëri, pjesmarrja do të ishte më e ulët se në zgjedhjet e 2017-ës; rreth 270 mijë zgjedhës më pak do të merrnin pjesë sot në zgjedhje.

Krahasur me sondazhin e gushtit, PD-ja do të merrte sot rreth 70 mijë vota më pak, ndërsa partitë e tjera do të ruanin pak a shumë votat e gushtit (grafiku 1).

Sot PS-ja do të merrte pothuaj 53% të votave të pjesëmarrësve në zgjedhje; PD-ja pothuaj 34%; LSI-ja 7%; PDIU rreth 3%, dhe partitë e tjera të vogla rreth 3% (grafiku 2).

LSI-ja ka pësuar tkurrjen më dramatike të votave, krahasuar me zgjedhjet e 2017-ës; pothuaj një tkurrje prej 135 mijë votash. Ndërsa PS ka sot 65 mijë vota më pak se në zgjedhjet e 2017-ës, por mbetet partia më e madhe në vend, me diferencë të ndjeshme ndaj të tjerave. Kurse PD-ja është rikthyer në nivelin e saj depresues të 2017-ës (Shihni tabelën përmbledhëse 1).

Tabela permbledhese 1

Analiza në “Real Story”: Meta do shkarkohet. Spahiu: Në zgjedhje me Ramën

Shkarkimi i Ilir Metës nga mazhoranca, ka shkaktuar debate të ashpra në studion e emisionit “Real Story” të gazetarit Sokol Balla në News 24. Pyetjes së drejtpërdrejt të drejtuesit të emisionit, se nëse “Meta do të shkarkohet”, analistët Vasjari dhe Zaloshnja, kanë shprehur mendimin se mazhoranca do ti shkojë deri në fund këtij akti. Ndërkohë, Arian Vasjari ka dhënë dhe argumentat ku Meta, sipas tij, ka bërë shkelje të rëndë të Kushtetutës dhe për këtë duhet shkarkuar. “Kam përshtypjen se është orientuar nga çështje më pak problematike. Për këto unë nuk do ta shkarkoja presidentin. Kujt i referohem? I referohem dekretit për zgjedhje. Këto janë gjithsesi shkelje. Dua të them jo shfuqizim i dekretit. Fakti që Presidenti ka anashkaluar, konsultimin me partitë politike, është një shkelje. Po mendoj se Presidenti për këtë shkak nuk mund të shkarkohet sepse ka argumenta”, tha Vasjari.

Ndërkohë, sipas Vasjarit, dy janë shkeljet e rënda të Kushtetutës nga Ilir Meta. Shkelja e nenit 86, që tregon se “kryetari i shtetit përfaqëson unitetin e popullit” dhe “ka hyrë në konflikt me parimin e neutralitetit”. Sipas Arian Vasjarit, këto dy pika, janë arsye të forta pse Ilir Meta nuk duhet të jetë më President. “Çështja e shfuqizimit dhe dekretimit duke anashkaluar partitë politike, për mua nuk është shkelje e rëndë. Ajo çfarë është shkelje e rëndë e Presidentit të Republikës, neni 86 është neni i cili; kryetari i shtetit 1; përfaqëson unitetin e popullit; 2 ka hyrë në konflikt me parimin e neutralitetit. Kjo është shumë e rëndë. Është fakti që zoti Meta ka rrëzuar nenin 86 të Kushtetutës dhe ka rrëzuar parimin e neutralitetit të vendit”, tha Vasjari.

Ndërkohë, analisti Eduard Zaloshnja u shpreh se Gjykata Kushtetuese do të jetë ajo që do të thotë fjalën e fundit. Megjithatë, sipas tij, shkarkimi i presidentit, para se të bëhen ndryshimet kushtetuese, do të krijojë probleme të mëdha elektorale në vend. “Unë kam dëgjuar të dyja palët, por në fund të fundit arbitri përfundimtar është Gjykata Kushtetutese. Edhe Palmer këtë tha; 30 qershori duhet të bëhet, por duhet të krijohet Gjykata Kushtetuese. Politikisht unë them se do shkarkohet. PS e ka ndarë mendjen për ta shkarkuar. Politikisht shoh një problem të madh për zgjedhjet e ardhshme. Krijohet një tension i madh, nga pikëpamja elektorale do krijojë probleme. Unë nuk jap dot opinion, unë si ekspert elektoral mund të them se kjo do të krijojë një problem të madh, nëse nuk ndryshohet Kushtetuta”.

Ndërkohë, analistia Arian Vasjari u shpreh se fakti që Ilir Metën e kanë shmangur ndërkombëtarët deri më tani, krijon përshtypjen që ndaj Presidentit ka dhe një konspiracion ndërkombëtar. “Në rrethanat që janë regjistruar deri më tani, me shmangjen e takimit me disa ndërkombëtar, kam përshtypjen që ndaj Ilir Metës ka një konspiracion edhe ndërkombëtar”, ka thënë Vasjari.

Ish-nënkryetari i Grupit Parlametar të LSI, Përparim Spahiu, i ftuar në emision, deklaroi se ai personalisht, do të ishte gati të shkonte në zgjedhje të dielën e ardhshme me Edi Ramën. Por, Spahiu u shpreh se ky vendim i takon shumicën për t`u marrë. “Ky është një diskutim që do mblidhemi ne si LSI. Mendim personal i imi, unë shkojë në zgjedhje me Ramën të dielën që vjen. Ne u regjistruam për 13 tetorin, por në 30 qershor ishte shumica që vendosi. Edhe tani do jetë shumica që do vendosë”.

Përparim Spahiu edhe pse e cilësoi presidentin Meta si pjesë të krizës, shtoi se fal tij u arrit të shmangej lufta në vend. I ftuar në emisionin Real Story të gazetarit Sokola Balla në News 24, Spahiu tha se është fat për vendin që ka një president të tillë pasi është një nga politikanët më të mirë dhe me vendimin e tij për shfuqëzimin e 30 qershorit ai arriti të parandalonte luftën. Për Spahiun, ky ishte një vendim i duhur i marrë nga Meta duke thënë se ai ka kërkuar vetëm të mbrojë përfaqësimin e gjerë politik në zgjedhje.

“Në gjithë këtë situatë dhe zallahi ku presidenti është epiqendra e diskutimit, them se Meta ishte në të drejtën e tij dhe ka bërë zgjedhjen e duhur. Është gjëja më e mirë që një politikan si Meta është President. Nuk mund të them se Meta është përfaqësues i ekstremit të majtë, por roli i tij është të sigurojë përfaqësimin politik dhe këtë bëri me dekretin e tij për shfuqizimin e 30 qershorit. Meta është presidenti më i mirë që kemi pasur. Më vjen shumë mirë që Komisioni i Venecias është ftuar nga qeveria për të dhënë mendimin e tij për rastin e Presidenti Meta, në kushtet e mungesës së Gjykatës Kushtetuese. Do shohim konkluzionet e Venecias, që të gjithë besojmë se është institucion i besueshëm. Ilir Meta është pjesë e krizës, por me pjesa më e mirë është se po mundohet të tregojë zgjidhjen për të. Meta me dekretin e tij u munduar të parandalojë për të pasur një 30 qershor që denigroi Ramën personalisht. Meta ka meritën kryesore që nuk pati luftë.” tha Spahiu

Gjatë debatit politik në emisionin Real Story, Spahiu pati replika edhe me analistin Arian Vasjari, i cili tha se nuk mund ta quaj dot presidentin Meta si një përfaqësues të unitet të popullit shqiptar dhe për të ai është faktor i krizës politike. “Ajo çfarë po ndodh me Presidentin, është një anomali substanciale , pasi presidenti është pjesë e krizës, nuk ka rëndësi ka të drejte apo jo. Fakti është ky që për aq kohë Meta është si pjesë apo faktor i krizës ka diçka që nuk shkon. Pyetja është: A është Presidenti i Republikës, sot simbol i unitetit? Presidenti mund të këtë gjithë të drejtën mbi veprimet e tij, por për unitetin kombëtar nuk shprehet dot Gjykata Kushtetuese.” tha Vasjari.

Analisti Arian Vasjari ëshë shprehur në emisionin “Real Story” të gazetarit Sokol Balla, se Ilir Meta nuk përfaqëson më unitetin kombëtar. “Neni 86, thotë: Presidenti i Republikës është kryetar i shtetit dhe përfaqëson unitetin e popullit. Sot, a është Zoti Meta uniteti i popullit. Nuk përfaqëson unitetin e popullit. Koncepti unitet i popullit është një koncept që bazohet te perceptimi që shoqëria ka te Presidenti i Republikës. Rama përfaqëson gjysmën e popullit shqiptar. Presidenti i Republikës sot nuk është neutral. Kemi një krizë dhe duhet ta zgjidhim, ky është problemi”, tha Vasjari.

Sipas tij, Presidenti duhet të ishte faktor për të zgjidhur krizën, por ai u bë pjesë e krizës. Në deklaratat e Ilir Metës, sipas Arian Vasjarit, narrativa nuk është ajo e një presidenti republike, por e një pale politike. “Presidenti duhet të ishte faktor për të zgjidhur krizën, por ai është pjesë e krizës. Ne nuk po debatojmë sot se Ilir Meta nuk ka pasur një shumicë për tu bërë president. Nuk kemi narrativën e një presidenti republike. Kemi narrativën e një pale politike. Së pari presidenti është aty si investim politik”, tha Vasjari.

Megjithatë, analisti Arion Sulo, ka kundërshtuar duke u shprehur se përplasja mes Presidentit dhe Kryeministrit ndodh edhe në vende të zhvilluara. “Ka përplasje kryeministri – presidenti ka gjithandej. S’ëshët gjë e mirë të jesh mbi palët dhe të përfaqësosh interesat e popullit. Tjetër është edhe Venecia, e kthen në simbol të unitetit të popullit sikundër e rrëzon”, tha Sulo.

Analisti Eduard Zaloshnja, në emisionin “Real Story” të gazetarit Sokol Balla në News 24, deklaroi se Alfred Moisiu ka qenë i vetmi president që ka ulur palët për zgjidhjen e krizës në vend. Sipas tij, Moisiu e bëri këtë gjë, pasi ishte i vetmi president që u votua në parlament me konsensusin më të madh nga partitë politike. “Moisiu është i vetmi president shqiptar që është zgjedhur me shumicë dërrmuese në parlament. Ai është i vetmi që ka mbledhur palët të ulen dhe të bien dakord për shtyrjen e zgjedhjeve. Gjithë krizat e tjera janë zgjidhur me një amerikan, me Palmer, etj etj”, tha Zaloshnja.

Sipas tij, Meta ka vënë një bast për opinionin e Komisionit të Venecias se “nëse ata thonë që ka shkelur Kushtetutën, do të jap dorëheqjen”. Zaloshnja shprehet se probabiliteti që Venecia të thotë se “Meta ka shkelur Kushtetutën është zero”. “Meta vuri bast dhe tha; Nëse unë kam shkelur kushtetutën, do jap dorëheqjen. Kjo bazohet në një probabilitet. Të gjithë opinionet e Komisionit të Venecias, kanë qenë diku midis ‘Po’ dhe ‘Jo’. Si president, Meta mund të thotë nesër që ky argument është pro meje ky kundër meje. Propabilitetit është zero, që Venecia të thotë që Ilir Meta ka shkelur Kushtetutën”, është shprehur Zaloshnja. /Realstory.al/

Zaloshnja: Krizat i kanë zgjidhur amerikanët. Moisiu i vetmi që uli palët për dialog

Që sot Basha sulmon gazetarët (Po sikur të vijë në pushtet…)

Nga Eduard Zaloshnja

Qysh prej vitit 1990, kam qenë partizan konseguent i rrotacionit politik. Atëherë, kontribuova me sa pata mundësi (me artikuj tek RD-ja dhe me aktivitet politik), që PD-ja të vinte në pushtet, për të zëvendësuar PPSH-në e mykur.

Më pas, në vitin 1997, kontribuova me sa pata mundësi (kryesisht me artikuj nga SHBA-ja), që PS-ja të vinte në pushtet, për të zëvendësuar PD-në e dështuar në vorbullën e skemave piramidale.

Në vitin 2005, kontribuova me sa pata mundësi (me artikuj nga SHBA dhe me lobim në Uashington), që PD-ja të rikthehej në pushtet, për të zëvendësuar PS-në e korruptuar të Nanos.

Në vitin 2013, kontribuova me sa pata mundësi (me artikuj dhe analiza në debatet televizive) që PS-ja të rikthehej në pushtet, për të zëvendësuar PD-në zullmqare të Berishës.

Kur Lulzim Basha u fut në garën për kryetar të PD-së, e përkraha publikisht kandidaturën e tij, duke argumentuar se kishte qenë deri atëherë kandidati më i suksessshëm elektoralisht i PD-së, dhe se kishte premisa për ta rikthyer atë në pushtet. Pas asaj përkrahje publike (që atij i erdhi e papritur), Basha më telefonoi dhe më kërkoi të takoheshim. Dhe për herë të parë pata rastin ta takoj.

Në atë takim i ofrova çdo ndihmë (brenda mundësive të mia modeste), duke ia bërë të qartë se jam një partizan konseguent i rrotacionit politik, pavarsisht se kush është në pushtet. Dhe jo rrallë më ka kërkuar mendim si ekspert i sondazheve, madje kam kryer edhe sondazhe private për të. (Në ndonjë rast, kur i ka volitur, i ka cituar publikisht sondazhet e mia, pa deklaruar autorin).

Por kur botova një sondazh mbi Teatrin Kombëtar, që e zhvillova për revistën Follow Business Albania, Bashës nuk i pëlqeu rezultati (doli 50% me 50%). Dhe të nesërmen më turri një gazetar anonim të RD-së, i cili më akuzoi se po përdoresha si ish-spiun i Sigurimit të Shtetit.

Kur ia dërgova Berishës atë shkrim të RD-së, më shkroi se kishin bërë shumë gabim ata që e kishin bërë këtë akuzë të rreme (ai e di mirë se kush ka qenë e kush nuk ka qenë spiun i Sigurimit). Por dëmi ishte shkaktuar dhe u detyrova të marr e të botoj një vërtetim nga Komisioni i Dosjeve, që as nuk kisha bashkëpunuar dhe as kisha qenë i survejuar apo i favorizuar nga Sigurimi i Shtetit (shihni bashkëngjitur vërtetimin).

Ky incident më kujtoi një çast të tensionuar që kam patur me Edi Ramën në vitin 2009, kur ai ishte kryetari i opozitës.

Para zgjedhjeve parlamentare të atij viti, deklarova në emisionin e Sokol Ballës se, bazuar në sondazhin tim, më rezultonte që as Berisha dhe as Rama nuk do të merrnin mjaftueshëm mandate për krijimin e qeverisë. Rama më telefonoi pas emisionit dhe debatoi ashpër me mua rreth saktësisë së parashikimit tim. Por ama nuk më turri të nesërmen ndonjë gazetar të Zërit të Popullit, për të më akuzuar kot se po përdoresha si një njeri me dosje.

Këto dy incidente me Bashën dhe me Ramën (dhe krahasimi përkatës) mu kujtuan tani që ka dalë në dritë një memo e Bashës, në të cilën sulmon gazetarë si Alfred Lela, Sokol Balla, Skënder Minxhozi dhe Mero Baze, madje edhe një emision të tërë, si Real Story (ku bëj pjesë edhe unë).

Dhe vetvetiu më lind pyetja: Pa patur pushtet, Basha sulmon gazetarët; po sikur të vijë ndonjëherë në pushtet, çdo të bëjë ky njeri kundër tyre?

Debati Sejamini-Gjekmarkaj dhe cilit i japin të drejtë numrat

Nga Eduard Zaloshnja

Një postimi publik të Neritan Sejaminit mbi “bijtë e etërve”, analisti Agron Gjekmarkaj iu përgjigj me një shkrim në gazetën “Panorama”. Sejamini mbrojti tezën se anatemimi i politikanëve të sotëm, për faktin se baballarët e tyre mund të kenë qenë pjesë e nomenklaturës komuniste, është një koncept totalitaro-komunist. Në kohën e diktaturës komuniste, argumentoi Sejamini, në qoftë se babai trajtohej si “armik”, ashtu trajtoheshin edhe fëmijët e tij të pafajshëm, madje edhe i gjithë farefisi.

Nga ana e tij, Gjekmarkaj, me sarkazmën karakteristike fishtiane, iu përgjigj Sejaminit se partitë në demokraci kanë edhe një vektor identitar përkatësie. Pa u futur në numra, të cilat nuk janë zeje e tij, Gjekmarkaj theksoi se elektorati i djathtë (i përndjekur gjatë diktaturës komuniste) e ka ndjerë veten të përfaqësuar nga PD-ja, deri sa pa marrë Basha frenat e saj në dorë. Avokati i Familjes Hoxha nuk mund të bëhet Sekretar i Përgjithshëm i PD-së, ‘këlthet’ Gjekmarkaj në shkrimin e tij.

Por le ta ndihmojmë me numra këtë debat fjalësh…

Fillimet

Kur PD-ja fitoi zgjedhjet për herë të parë (në vitin e largët 1992), për të votuan 1 milion e 60 mijë zgjedhës nga 1.6 milion pjesëmarrës . Në fillim të viteve ’90, nuk zhvilloheshin sondazhe, por mund të thuhet pa frikë se shumica dërrmuese e të persekutuarve dhe të shpronësuarve prej regjimit komunist votuan atëherë për PD-në.

Me kalimin e viteve, votat për PD-në pësuan firo të vazhdueshme. Pavarësisht mungesës së sondazheve, mund të thuhet se kjo firo ndodhi edhe pse PD-ja, dalëngadalë, e humbi mbështetjen e të persekutuarve dhe të shpronësuarve prej regjimit komunist. Le të kujtojmë se në vitin 1994, vetëm dy vjet pas ardhjes së PD-së në pushtet, kjo shtresë zhvilloi një grevë urie, e cila u shpërnda me dhunë nga shteti i drejtuar në atë kohë nga Sali Berisha.

Në ditët e sotme

Dhe vijmë në ditët e sotme, kur sondazhet janë bërë pjesë e natyrshme e jetës publike.

Nga një sondazh që zhvillova para disa vjetësh për fondacionin e djathtë gjerman Konrad Adenauer, rezultoi se 30% e zgjedhësve shqiptarë me banim në Shqipëri janë nga familje që u persekutuan prej regjimit komunist për shkaqe politike ose pronësie (çereku i tyre janë nga familje që kanë patur fillimisht raporte të mira me regjimin komunist, por më vonë u persekutuan prej tij). Duke e përkthyer përqindjen e mësipërme në numra zgjedhësish (shihni Tabelën 1), mund të thuhet se rreth 630 mijë zgjedhës me banim në Shqipëri i përkasin kësaj shtrese (s’mund ta dimë se sa jetojnë jashtë vendit).

Tabela 1. Prejardhja e zgjedhësve me banim në Shqipëri

Ish të persekutuar	630,000
Jo të persekutuar	1,470,000
Gjithsej zgjedhës në Shqipëri	2,100,000

Dhe sa prej këtyre zgjedhësve votuan në 2013-ën (kur PD humbi pushtetin) për partitë që e mbajnë veten për të djathta?

Nga sondazhi i sipërcituar, rezultonte se gjysma e tyre, rreth 330 mijë, votuan për këto parti në zgjedhjet e para 6 vjetëve, rreth 120 mijë votuan për koalicionin e majtë dhe 210 mijë nuk morën fare pjesë në votim (shihni Tabelën 2).

Tabela 2. Si votuan ish të persekutuarit me banim në Shqipëri në vitin 2013

Djathtas	320,000
Majtas	110,000
S’votuan	200,000
Zgjedhës ish të persekutuar	630,000

Janë pikërisht mospjesëmarrësit e 2013-ës (200 mijë), që mund të konsiderohen si zgjedhës të djathtë të zhgënjyer nga premtimet e pambajtura ndër vite të partive që pretendojnë se janë të djathta.

Teorikisht, ky 200-mijësh përbënte një rezervuar të mundshëm të votave për PD-në në zgjedhjet e 2017-ës. Por rezultati tragjik i atyre zgjedhjeve, sidomos në zonat urbane (ku jeton shumica dërrmuese e ish të persekuturave), tregoi se pati një korrelacion të fortë mes rënies së numrit të pjesmarrësve dhe rënies së PD-së, në krahasim me 2013-ën.

Sa më sipër shërben si indicie se 200 mijë ish të persekutuarve që nuk votuan për PD-në para 6 vjetësh u janë shtuar edhe shumë të tjerë. Me gjasa, sot mund të jenë bërë 300 mijë.

Që PD-ja të bëhet sërish një parti konkurruese për pushtet, duhet t’i bindë këta qindra mijëra ish votues natyralë të saj të rikthehen në kutitë e votimit. Më poshtë janë disa pika programore, që PD-ja, si një parti e madhe, mund t’i ketë si busull të saj për të ardhmen:

DEKOMUNISTIZIMI – Ndërmarrja e iniciativave ligjore për dënimin dhe korrigjimin e krimeve komuniste, heqjen e titujve dhe dekoratave të diktatorit komunist, nomenklaturës së lartë si dhe të gjithë shpurës të sigurimit të shtetit, si dhe praktikave më të mira ndërkombëtare në lidhje me lustracionin.

MUZEALIZIMI , KURRIKULAT SHKOLLOR dhe VLERSIMEVE HISTORIKE – Krijimi i muzeve të kujtesës në vendet e vuajtjes, ballafaqimi i nxënësve dhe studentëve me pasojat e krimit komunist nëpërmjet kurrikulave si me anë të eskursioneve, ndërtimin e memorialit Kombëtar të Kujtesës në Tiranë së bashku me murin e Nderit, përmbyllja e plagës së gjetjes së eshtrave të viktimave të komunizmit dhe martirëve të lirisë, caktimin e një date përkujtimore, ku i gjithë shteti dhe shoqëria shqiptare në mënyrë solemne të nderojë e respektojë viktimat e regjimit komunist si dhe martirëve të lirisë.

REHABILITIMI – Përmirësime gjithëpërfshirëse të ligjit të cungët të dëmshpërblimit (përfshirja e dosjeve jashtë afatit, zgjerimi i datës nga 9 nëntor ’41, përfitimi i dëmshpërblimit të internuarve, mos-zbritja nga dëmshpërblimi i vlerës së shtëpive të privatizuara dhe e letrave me vlere, konvertimi në vlera monetare ose asete të letrave me vlerë), përcaktimi i kuotës (15% – 20% të përcaktuara me ligj në programet e punësimit, strehimit dhe arsimit,pension nderi, personave të burgosur politikë dhe të internuar)

PRONA – Rivendosja e të Drejtës Kushtetuese e shtetasve mbi pronën e mohuar dhe të grabitur nga shteti diktatorial, duke i kthyer pronën subjekteve të shpronësuara në zbatim të nenit 181 dhe 41 të Kushtetutës duke eliminuar pasigurinë e titujve të pronësisë dhe faturën financiare që imponon legjislacioni aktual si dhe duke mbyllur konfliktet ndërmjet familjeve dhe hequr perfundimisht pengesat për investimet e huaja private, me qëllim realizimin e stabilitetit social dhe ekonomik.

DIASPORA – Krijimin e një fondi dhe banke investimesh për diasporën (aksesi prioritar i diasporës që disponon knoë-hoë dhe mjete financiare në ekonominë e vendit, si psh: projekte me partneritet të bizneseve të diasporës në turizëm, infrastrukturë, bujqësi, energji, industri dhe shërbime), si dhe propozimi i nje kuote fikse (jo me pak se 5%) për përfaqësimin e diasporës në Parlamentin e Shqipërisë.

SHTETI LIGJOR – Mbështeje e fuqishme e Vetingut dhe e të gjithë paketës së reformës në Drejtësi, sipas kërkesave të partnereve tanë strategjike (SHBA dhe BE), si kusht themeltar për mirëfunksionimin e shtetit ligjor në shërbim të interesave të publikut.

Zaloshnja: Mazhoranca stabël, opozita në rënie

Nga Eduard Zaloshnja

Në shkurt, kur opozita e bashkuar (PD+LSI+PDIU+PR+PBDNJ+PAA+ të tjera) filloi protestat dhe deklaroi se do të bojkotonte Kuvendin dhe do të pengonte zhvillimin e zgjedhjeve me Ramën kryeministër, kuotat e saj u rritën në sondazhe të ndryshme.

Kështu nga një sondazh i përmuajshëm që zhvilloj për një revistë që botohet në anglisht këtu në Tiranë, më rezultoi se opozita e bashkuar kishte përafërsisht 740 mijë vota në shkurt. Ndërsa PS-ja dhe partitë satelite të saj (PSD+PDS+ të tjera) kishin vetëm 705 mijë vota.

Por zgjedhjet nuk u penguan dot nga opozita, dhe tani bashkiakët e rinj po shkojnë një nga një në zyrat e tyre.

Dhe ç’ka ndodhur me kuotat e opozitës? Kanë rënë ndjeshëm… Siç ilustrohet në grafikun shoqërues, opozita e bashkuar ka pësuar një rënie prej 100 mijë votash nga shkurti në gusht. Ndërsa PS-ja dhe partitë satelite të saj janë në kuotën e 715 mijë votave.

Premtimet e kandidatëve për kryeministër…

Nga Eduard Zaloshnja

Në qershorin e vitit 1997, Fatos Nano u premtonte shqiptarëve në çdo takim elektoral se do t’u kthente 100% të parave të humbura në skemat piramidale, sapo të bëhej kryeministër. Pasi u bë kryeministër, për të realizuar premtimin e tij, krijoi një komision të posaçëm, i cili, pas shumë vitesh, u ktheu shqiptarëve vetëm 1% të parave të humbura…

Në majin e vitit 2005, si kalorës i “duarve të pastra”, Sali Berisha u premtonte shqiptarëve se do të fuste në burg kryehajdutin Nano, si dhe të gjithë “dukët e krimit” e “mamuthët e korrupsionit” rreth tij, sapo të bëhej kryeministër. Pasi u bë kryeminstër, i deklaroi Dojçe Veles se “nuk mund të fuste në burg kryetarin e opozitës”, pavarsisht se Nano kishte dhënë dorëheqjen nga kryesimi i PS-së… Dhe më vonë, disa nga “dukët” e disa nga “mamuthët” i mori në koalicionin e tij…

Në qershorin e vitit 2013, Edi Rama premtoi se do t’i çonte drejtësisë dosjet që do të siguronin futjen në burg të përgjegjësve për vrasjet e 21 janarit në bulevard dhe për vrasjet e Gërdecit. Kanë kaluar 6 vjet dhe asnjë dosje e tillë nuk ka shkuar në zyrat e drejtësisë…

Sot Lulzim Basha premtoi se, kur të bëhet kryeministër, do të hetojë të gjitha koncesionet e dhëna nga qeveria Rama, duke nisur që nga juristi më i thjeshtë e deri te kryeministri, ministrat dhe ish ministrat. Kushdo që ka firmosur një koncesion do të jetë objekt i një hetimi që do të ndërmarrë Basha, kur të bëhet kryeministër. “Për qeverisjen e PD-së dhe të opozitës, që ditën e parë të qeverisjes, para çdo gjëje dhe mbi çdo gjë tjetër, ne do të ndërrmarim një operacion të gjerë, të paparë ndonjëherë, me shtrirje nga Shqipëria në vendet e tjera për hetimin, zbulimin dhe ndëshkimin e të gjithë vjedhjeve dhe grabitjeve që i janë bërë Shqipërisë,” deklaroi kandidati për kryeministër.

Në qoftë se Basha e fillon hetimin e “paparë ndonjëherë” me 220 milionë eurot e mbipagesës së autostradës Rrëshen-Kalimash, duhet besuar se, ndryshe nga paraardhësit, do t’i mbajë premtimet parakryeministrore…

Vitet kalojnë, votat nuk ndryshojnë. (Grafikët)

Nga Eduard Zaloshnja

Teksa pija kafe me një fqinjin tim, më tha: “Ngado ta rrotullosh, PS-ja dhe partitë rrotull saj i kanë të salduara 30% të votave, ndërsa PD-ja dhe partitë rrotull saj i kanë të salduara pothuaj 30% të tjera.” Meqë merrem me statistika elektorale, nuk mund të rrija pa e korrigjuar fqinjin tim, duke i thënë: “Sipas një sondazhi që zhvillova në ditët e para të korrikut, më rezultoi se PS-ja dhe satelitet e saja kanë rreth 760 mijë vota ose 22% të maksimumit teorik, PD-ja dhe satelitet e saja kanë rreth 635 mijë vota ose 18% të maksimumit teorik, LSI-ja ka rreth 80 mijë vota ose 2% të maksimumit teorik, ndërsa BD-ja ka rreth 30 mijë vota ose 1% të maksimumit teorik.”

Habia e fqinjit ishte e madhe, prandaj m’u desh t’i shpiegoja se rreth 41% e votuesve janë në emigracion dhe nuk vijnë dot të votojnë (edhe sikur të duan e të munden, nuk ka shans të mjaftojnë autobuzët, aeroplanët e tragetet, për të sjellë në Shqipëri brenda një fundjave 1.44 milionë emigrantë me të drejtë vote). Nga ana tjetër, qindra mijërja banues të Shqipërisë janë mosvotues kronikë, kështu që pica elektorale është e përgjysmuar pa filluar zgjedhjet – maksimumi gjysma marrin pjesë në zgjedhje, dhe vetëm kjo gjysëm e picës elektorale ndahet mes partive konkuruese.

Besoj se shumica dërrmuese e shqiptarëve janë si fqinji im – nuk merren me analiza të tilla statistikore. Dhe meqë unë merrem në mënyrë të vazhdueshme, duke i patur të gjitha të dhënat e hollësishme elektorale qysh nga viti 2001, mendova të bëj një përmbledhje grafike të dekadës së fundit me vetëm 4 grafikë. Nga 4 grafikët e mëposhtëm, duket qartë se “partia” që ka rritje të vazhdueshme është “partia e emigrantëve”…

Projeksioni, korrik 2019