Ndërsa vaksinat po shpërndahen në të gjithë botën, pyetja që të gjithë kanë në mendje është se kur do të kthehemi në normalitet? Por, normaliteti i ri nuk vjen me një rrokullisje të çelësit. Ne duhet të kuptojmë se çfarë po ndodh dhe na duhen të dhëna të besueshme për ta bërë këtë. Atëherë, çfarë duhet të ndjekim? Çfarë metrike na nevojitet për të marrë vendime efektive, të drejtuara nga të dhënat? Dhe, si ta dimë që jemi në rrugën drejt normalitetit?
Kohët e fundit kemi biseduar me Dr. Sam Scarpino, shkencëtar i sistemeve komplekse dhe asistent profesor në Netëork Science Institute, në Northeastern University. Me ndihmën e tij, ne kemi identifikuar pesë variabla kryesore që mund të na ndihmojnë të matim progresin tonë në një gjendje që i ngjan normalitetit. Me fjalë të tjera, këto dhënat do të na tregojnë kur dhe si mund të kthehemi në një jetë më të thjeshtë, nëse jo normale, informon abcnews.al.
1. Efektiviteti i vaksinës
Variabla e parë është, sigurisht, vetë vaksinat. Në bisedën tonë, Scarpino ndau dy variabla të rëndësishëm në lidhje me shpërndarjen e vaksinave:
- Transmetimi: Sasia që vaksinat zvogëlojnë transmetimin
- Shpërndarja: Sa shpejt mund të shpërndahen vaksinat ndërkombëtarisht
Organizatat e kujdesit shëndetësor publik dhe privat do të duhet të ndjekin këto të dhëna në një nivel të imët. Scarpino gjithashtu theksoi nevojën për mbikëqyrje pasive, gjithmonë të ndezur për COVID-19 dhe për variante e reja, si varianti B.1.1.7 në Mbretërinë e Bashkuar, informon abcnews.al.
“Pa këto sisteme vëzhgimi, ne do të kapemi vazhdimisht nga kjo sëmundje dhe “normaliteti i ri” do të ndihet shumë më pak normal”, tha Scarpino.
2. Shpërndarja e vaksinave
Tjetra që duhet të marrim parasysh është shpërndarja dhe administrimi i vaksinave. Kjo sigurisht sjell sfida të prodhimit dhe logjistikës nga transporti masiv i produkteve të prishura, deri te shpërndarja e përshkallëzuar te pacientët brenda një numri të madh të sistemeve të kujdesit shëndetësor. Dhe më e rëndësishmja nga të gjitha, dhënia e përparësive se cilat grupe do të vaksinohen së pari dhe menaxhimi i ndjekjes për të siguruar që dozat e dyta të administrohen në kohë, informon abcnews.al.
3. Pranimi dhe marrja e vaksinave
Variabla e tretë kryesore është pranimi dhe marrja e vaksinave, e cila është e vështirë të parashikohet. Pranimi i vaksinave ka të bëjë me ndërtimin e besimit brenda bashkësive lokale, veçanërisht kur hezitimi i vaksinave është normë. Marrja, nga ana tjetër, ka të bëjë me vetë vaksinimet. A është i shpejtë, i lehtë dhe i arritshëm? Historia e Covid-19, në thelb, është një histori lokale, kështu që ajo që na nevojitet me të vërtetë është pasqyra e të dhënave në nivelin e kodit postar.
4. Testimi i shpejtësisë dhe disponueshmërisë
Do të duhet kohë për marrjen e vaksinave. Por me zhvendosjen e fokusit të vetë vaksina, nuk mund të harrojmë rëndësinë e testimit. Ne duhet të adresojmë pyetje të tilla si:
- Sa i disponueshëm është testimi sipas kërkesës?
- Cilat janë pengesat që parandalojnë njerëzit të testohen?
- Sa zgjasin rezultatet? Orët apo ditët?
Me këto të dhëna, komunitetet mund të identifikojnë zonat e nxehta dhe kush janë zonat që duhet të rihapen, duke na çuar një hap përpara normalitetit, informon abcnews.al.
Scarpino theksoi se “nivelet e larta të testimit, të kombinuara me izolimin, karantinën dhe gjurmimin e kontaktit mund të kontrollojnë Covid-19 edhe pa një vaksinë”, bazuar në modelet dhe të dhënat nga vendet si Vietnami dhe Australia. “Me ndërhyrjet e duhura jo-farmaceutike, ne mund të arrijmë normalitetin në muaj, jo në viteve” tha Scarpino.
5. Gjurmimi i kontaktit
Gjurmimi i kontaktit, dhe partneri i tij jetësor, hetimi i rastit për të përcaktuar burimin e infeksioneve, mbetet mjeti më i mirë për të luftuar sëmundjen e Covid-19. Monitorimi i ngushtë se ku, kur dhe nga kush është ekspozuar dikush do t’i ndihmojë njerëzit të kuptojnë nëse janë në rrezik dhe të marrin masat e duhura paraprake, veçanërisht nëse janë asimptomatike. Gjurmimi i kontaktit është themelor në rrugën drejt normalitetit, duke u siguruar që individët e ekspozuar të ndërmarrin veprime, për të kufizuar transmetimin e mëtejshëm./abcnews